Na bliskość tchnienia. Kluczowe tezy pneumatologii Josepha Ratzingera/Benedykta XVI

Abstract

J. Ratzinger/Benedykt XVI proponuje pneumatologię wyprowadzoną z dogmatu trynitarnego, powiązaną ściśle z chrystologią i mającą przełożenie antropologiczne, eklezjologiczne i pastoralne (duchowość). Wszelkie teologiczne subdyscypliny tylko we wzajemnym powiązaniu pozostają ortodoksyjne i prowadzą do prawdy, pneumatologia jednak jest „wiążąca” tym bardziej, że dotyczy Tego, który w swojej istocie jest komunią, jednością. Wewnątrztrynitarna „pozycja” Ducha Świętego wyjaśnia strukturę całej rzeczywistości (w tym rzeczywistości ludzkiej, osobowej, wraz z wiarą): to, co duchowe uspójnia byt, jednoczy, a nie dualizuje, dzieli. Jednoczy nie przez zaprzeczenie tożsamości (specyfiki doczesnej, cielesnej, historycznej), jak chciałyby niektóre herezje czy ideologie, lecz przez tworzenie więzi (komunii). Tak jak Duch zawsze działa w związku (komunii) ze Słowem Wcielonym, tak chrześcijańska duchowość pozostaje zawsze osadzona w historycznej postaci Kościoła, a charyzmat udzielony jest wewnątrz instytucjonalnych struktur. Bliskość z Chrystusem, pokora wobec pokornego Boga jest źródłem prawdziwej duchowości.

J. Ratzinger/Benedict XVI proposes pneumatology derived from the trinitarian dogma, strictly related to Christology, translated into anthropology, ecclesiology and pastorality (spirituality). All theological sub-disciplines remain orthodox only when strictly interrelated and then they lead to the truth, however, pneumatology is “binding” all the more so because it refers to the Holy Spirit, Who is in essence a communion, a unity. The inter-trinitarian “position” of the Holy Spirit explains the structure of the whole reality (including human and personal one, providing for faith): what is spiritual bonds existence together, unifying it, neither dualising nor dividing it. It does not unite through contradicting identity (of earthly, bodily, historical specificity), as some heresies or ideologies want to, but through establishing ties (communion). As the Holy Spirit always acts in communion with the Incarnated Word, similarly Christian spirituality remains embodied in the historical form of the Church, while charisma is provided inside institutional structures. Closeness to Christ, humility towards humble God constitute a source of real spirituality.