Marienwallfahrtsorte im Dienste von Versöhnung, Einheit und Frieden

Abstract

Maryjne ikony i sanktuaria ulegają swoistej nacjonalizacji; wciąga się je w działania przeciwko innym narodom. Są tego liczne przykłady, które zestawił i porównał dr J. Jarco: „W walkach [Rusi] z Tatarami i Mongołami odznaczyły się m.in. [ikona] Włodzimierska, Iljińsko-Czernihowska, Dońska, Chełmska, Kurska Znamienie, Smoleńska Hodigitria, Mińska, Griebniewska. Przeciwko Turkom wspierały Ruś ikony Kijowsko-Pieczerska, Poczajowska, Kasperowska; przeciwko Szwedom - Ustiużariska, Koniewska, Tychwińska, Kijowsko-Pieczerska; przeciw Niemcom - Kapłunowska, Narewska [...] Najwięcej jednak ruskich cudownych ikon Matki Boskiej wsławiło się w walkach z Polakami. „Najdzielniejsza” z nich okazała się Kazańska [...] przez 7 lat broniła Moskwę przed Polakami. Wspierały ją wówczas Smoleńska Umilienije, Fiodorowsko-Kostromska, Ustiużeńska, Kurska, Znamienie. Wcześniej jeszcze, w 1581 r. przeciwko Batoremu walczyły pod Pskowem ikony Pskowsko-Pokrowska i Pskowsko-Pieczorska. W wyprawie cara Aleksego na Polskę w 1681 r. wzięła udział ikona objawiona św. Sergiuszowi, z którą wcześniej car Iwan Groźny brał Kazań, a która do rewolucji październikowej 1917 roku znajdowała się w sztabie głównodowodzącego armii rosyjskiej” Można dodać, że pod Grunwaldem nie tylko strona polska z Maryją szła do walki przeciw ko Krzyżakom. Oni również z Maryją szli do śmiertelnego boju z siłami Jagiełły i Witolda. W jaki sposób „Matkę Boską Orężną” zastąpić „Matką Boską pojednania, jedności i pokoju”? Autor szeroko opisuje przykład miasteczka polskiego Darłowo (dawniej Rügenwalde). Dawni mieszkańcy żyją obecnie w Niemczech, zwłaszcza pod Lubeką, nowi zostali tutaj przesiedleni z Polski południowo-wschodniej. Nie przestali żyć w niepokoju, że powrócą tu Niemcy. Środki społecznego komunikowania podsycały niechęć do dawnych mieszkańców (Niemców i protestantów). Od końca lat osiemdziesiątych o. Janusz Jędryszek zamienia to miasteczko na miejsce pojednania i braterstwa. Utworzył tu sanktuarium Matki Jedności z figurą fatimską. Dawni „rugenwaldczycy” przyjeżdżają tutaj, obecni darłowianie jeżdżą do nich. Modlą się wspólnie, wspominają, przyjaźnią... Patronują im ich duszpasterze. Ostatnio ten ekumenizm wypłynął z sanktuarium na miasto, ogarniając kulturę i ekonomię. Według Adama Mickiewicza Jasna Góra jest sanktuarium całej Słowiańszczyzny, a według Włodzimierza Sołowjowa - na fundamencie kultu Matki Boskiej Jasnogórskiej dojdzie do zjednoczenia całego chrześcijaństwa. Wyjątkową rolę w dziele pojednania narodów sąsiadujących ze sobą, duchowo poranionych przez historię, wymagających długiego leczenia ran, mają sanktuaria przygraniczne: Kodeń, Kalwaria Pacławska (pod Przemyślem), Ostra Brama, Latyczów, Chełm, Berdyczów, Grabarka i Jabłeczna, Budsław. Doniosłą rolę ekumeniczną może spełnić tworzące się sanktuarium w Katyniu. Należy zatem: 1. Ekumenicznie bogacić programy duszpasterskiej działalności niektórych sanktuariów (zwłaszcza leczenie historycznej pamięci); 2. Wspierać ten nurt działalności sanktuariów powagą kościelnych autorytetów; 3. Proponować i wykorzystywać znaczenie gestów („górki przeprośne”); 4. Organizować akcje charytatywne dla braci innej narodowości i wyznania; 5. Mnożyć kontakty.