A Contemporary View on the Immanent and Economic Aspects of Selected Trinitarian Terminology of the Creed

Abstract

The article examines the immanent and economic aspects of selected Trinitarian terminology of the Creed. The analysis is focused on six expressions arranged in three groups. The first concerns the omnipotence of God the Father, the “almighty” (παντοκράτωρ) “creator” (ποιητής). The second regards the incarnation of the Son of God “the only begotten” (μονογενής), who “took flesh” (σαρκωθέντα) and “was made man” (ἐνανθρωπήσαντα). The third considers the action of the Holy Spirit “the giver of live” (ζωοποιός). The novelty of this approach consists in re-reading of the ancient conciliar texts in the context of the overall development of Christian reflection with a special emphasis on contemporary dogmatic thought (mainly of H. de Lubac and H. U. von Balthasar). The main results include: a clear distinction between immanent almightiness and economic creative omnipotence of God the Father (section 1), a deeper understanding of the correspondence between Christological and Mariological aspects of the mystery of incarnation (section 2) and a new perspective on immanent dimension of the characteristics of the Holy Spirit as the giver of life (section 3).

Artykuł analizuje immanentne i ekonomiczne aspekty wybranej terminologii trynitarnej obecnej w Credo. Przeprowadzona analiza skupiona jest na sześciu wyrażeniach uporządkowanych w trzy grupy. Pierwsza dotyczy wszechmocy Boga Ojca „wszechmogącego” (παντοκράτωρ) „stworzyciela” (ποιητής). Druga odnosi się do wcielenia Syna Bożego „jednorodzonego” (μονογενής), który „przyjął ciao” (σαρκωθέντα) i „stał się człowiekiem” (ἐνανθρωπήσαντα). Trzecia skupia się na działaniu Ducha Świętego jako „dawcy życia” (ζωοποιός). Oryginalność zaprezentowanego podejścia polega na ponownym odczytaniu antycznego tekstu soborowego w kontekście całościowego rozwoju refleksji chrześcijańskiej ze szczególnym naciskiem na współczesną myśl dogmatyczną (zwłaszcza H. de Lubca i H. U. von Balthasara). Najważniejsze uzyskane rezultaty dotyczą: jasnego rozróżnienia immamentnej wszechmocności od ekonomicznej wszechmocy stwórczej Boga Ojca (sekcja 1), głębszego zrozumienia odpowiedniości pomiędzy chrystologicznymi i mariologicznymi aspektami misterium wcielenia (sekcja 2) oraz nowego spojrzenia na immanentny wymiar charakterystyki Ducha Świętego jako Ożywiciela (sekcja 3).