Rabinacka reorganizacja judaizmu biblijnego i jej znaczenie dla formułowania argumentu skrypturystycznego w teologii fundamentalnej

Abstract

Jednym z klasycznych argumentów stosowanych w teologii fundamentalnej jest argument skrypturystyczny. Chodzi w nim o wykazanie, że w historycznej osobie Jezusa z Nazaretu zrealizowały się mesjańskie proroctwa i zbawcze obietnice Starego Testamentu. Z tego też względu bywa również nazywany biblijnym lub z proroctw. Istotne tło, bez którego nie sposób właściwie odwoływać się do tego argumentu, stanowią złożone realia historyczno-teologiczne, w jakich następowało stopniowe rozchodzenie się dróg Kościoła i Synagogi. Kluczowe znaczenia ma tu zdobycie i zniszczenie Jerozolimy w 70 roku oraz następująca po tym rabinacka reorganizacja judaizmu biblijnego. Zasadniczym celem niniejszego opracowania jest wskazanie istotnych cech tej reorganizacji i jej znaczenia dla formułowania argumentu skrypturystycznego w teologii fundamentalnej. Kwestia ta nie doczekała się jak dotąd szerszego omówienia w literaturze przedmiotu. Realizując przyjęty cel, wskazano najpierw na konsekwencje płynące z faktu zburzenia Jerozolimy. Omówiono następnie znaczenie Septuaginty (LXX) i fakt jej odrzucenia przez judaizm rabiniczny oraz wskazano na specyfikę masoreckiej wokalizacji tekstu Biblii hebrajskiej. W końcowej części zwrócono uwagę na płynące z omówionych treści istotne inspiracje dla teologii fundamentalnej. Dzięki temu argument skrypturystyczny zyskuje w swej wymowie i może ciągle być pomocny na drodze uwiarygodniania osoby i dzieła Jezusa z Nazaretu.

One of the classic arguments used in fundamental theology is the scriptural argument. It aims at showing that in the historical person of Jesus of Nazareth the messianic prophecies and salvific promises of the Old Testament were fulfilled. For this reason, it is also sometimes called biblical or prophetic. An important background, without which it is impossible to properly refer to this argument, is the complex historical and theological reality in which the gradual divergence of the ways of the Church and the Synagogue took place. Of key importance here is the capture and destruction of Jerusalem in 70 CE and the subsequent rabbinic reorganization of biblical Judaism. The primary purpose of this paper is to point out the prominent features of this reorganization and its significance for the formulation of the scriptural argument in fundamental theology. This issue has not yet been widely debated in the literature on the subject. In pursuit of the stated aim, the consequences of the destruction of Jerusalem have been pointed out first. Next, the author discusses the meaning of the Septuagint (LXX) and the fact of its rejection by rabbinic Judaism, and points to the specificity of the Masoretic vocalization of the text of the Hebrew Bible. The final section points to the important inspirations for fundamental theology that flow from the contents discussed. In this way the scriptural argument gains in its significance and can still be helpful in substantiating the person and work of Jesus of Nazareth.