Dwie nadzieje na koniec końca: Ernst Bloch i Joseph Ratzinger/Benedykt XVI

Abstract

The difference between Bloch’s blasphemy philosophy and Ratzinger’s theology of hope lies in the fact that the former is the ontology of what is not yet and the latter the ontology of what is already coming. Kosian rightly described Bloch’s philosophy as „futurocentrism.” It assumes understanding the future as futurum, that is, what is predictable, what lies in the possibilities of man and is an improved extension of the present. Ratzinger does not reject the future as a futurum, although for him this futurum is carried by adventus, a future that can not be planned, a prediction that is not within the limits of human possibilities for which God’s Creator’s inexhaustible possibilities stand. Adventus does not determine human freedom, but can be accepted as a gift accepted by human freedom.

Różnica pomiędzy filozofią nadziei Blocha a teologią nadziei Ratzingera tkwi w tym, że ta pierwsza jest ontologią tego, czego jeszcze nie ma, a ta druga ontologią tego, co już przychodzi. Kosian słusznie określił filozofię Blocha jako „futurocentryzm” Zakłada on rozumienie przyszłości jako futurum, czyli tego, co przewidywalne, co leży w możliwościach człowiek i jest ulepszonym przedłużeniem teraźniejszości. Ratzinger nie odrzuca przyszłości jako futurum, choć dla niego to futurum niesione jest przez adventus, czyli przyszłość, której nie sposób zaplanować, przewidzieć, która nie leży w granicach ludzkich możliwości, za którą stoją niewyczerpane możliwości Boga Stwórcy. Adventus nie determinuje wolności człowieka, lecz może być przyjęte jako dar akceptowany przez wolność człowieka.