Naród, pamięć i tożsamość w nauczaniu społecznym św. Jana Pawła II

Abstract

Głównym celem artykułu jest analiza postrzegania przez Jana Pawła II takich kategorii, jak naród, ojczyzna, patriotyzm czy tożsamość narodowa. Opracowanie składa się z trzech części. Pierwsza z nich wskazuje na daleko idący związek między doświadczeniami dziejowymi narodu polskiego, z którego wywodził się papież, elementami biografii Karola Wojtyły a zasadniczym przesłaniem i polityczno-społecznym wymiarem pontyfikatu 264 biskupa Rzymu. W drugiej – kluczowej dla tematu – scharakteryzowano tytułowe pojęcia na podstawie homilii, okolicznościowych przemówień, a przede wszystkim treści ostatniej książki Jana Pawła II pt. Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci. Wreszcie trzecia, niejako uzupełniająca część opracowania, zawiera nowatorskie ujęcie porównawcze dotyczące zapatrywania się na polskość i Polaków przez następców Jana Pawła II – papieży Benedykta XVI oraz Franciszka, jak również politologiczne dygresje do najbardziej aktualnych wydarzeń, takich jak chociażby kanonizacja papieża Polaka.

The main aim of this article is analysis of John Paul II’s perception of such categories as nation, homeland, patriotism and national identity. The essay is composed of three parts. The first one points the far-reaching connection between the historical experiences of the Polish nation, where the Pope was originated from, elements of Karol Wojtyła’s biography and the fundamental message as well as socio-political approach of the 264th Bishop of Rome’s pontificate. In the second part – the key for this subject – the title’s concepts were characterized on the basis of the homilies, occasional speeches, and above all – the content of the last book of John Paul II – Memory and identity: conversations at the dawn of a millennium. Finally, the third, complementary part of the article includes an innovative and comparative approach to the views of Polishness and Poles by the successors of John Paul II – Popes Benedict XVI and Francis, as well as political science’s digressions to the most current events, such as the canonization of the Polish Pope.