Dwa typy reformacyjnych liturgii Wieczerzy Pańskiej

Abstract

W artykule najpierw zostały krótko ukazane wybrane tendencje i fenomeny, spotykane w pobożności późnego średniowiecza, które pośrednio lub bezpośrednio wpłynęły na kształtowanie się życia liturgicznego reformacji. Następnie w głównej części przedłożenia omówiono dwa zasadnicze typy liturgii Wieczerzy Pańskiej, które ukonstytuowały się w pierwszych latach reformacji: tzw. typ mszalny oraz tzw. typ górnoniemiecki. Przedstawiono genezę, proces kształtowania się i strukturę najważniejszych prototypów liturgii Wieczerzy bez szczegółowego analizowania licznych obrządków na nich wzorowanych. W końcowej części artykułu reformacyjne liturgie Wieczerzy Pańskiej zostały w ogólny sposób scharakteryzowane ze wskazaniem na ich istotne różnice i podobieństwa.

At the outset of the article, selected tendencies and phenomena encountered in the piety of the late Middle Ages – which directly or indirectly influenced the shaping of the liturgical life of the Reformation period – were briefly presented. Next, in the core part of the paper, two basic types of the Lord’s Supper liturgy, which were formed in the first years of the Reformation, were discussed: these are the so-called ‘Mass’ and ‘Upper German’ types. The genesis, the formation process and structure of the most significant prototypes of the Supper liturgy are presented without a detailed analysis of numerous rites modelled based on them. The final part of the article generally characterises the Reformation liturgies of the Lord’s Supper with an indication of their vital differences and similarities.