Dusza a wiara w życie po śmierci w judaizmie rabinicznym ze szczególnym uwzględnieniem Miszny

Abstract

Na określenie duszy stosuje się w judaizmie różne terminy występujące już w Biblii hebrajskiej: neszama, ruach, nefesz, jechida, chajja. Przejął je judaizm rabiniczny wyrosły na pniu judaizmu biblijnego, zasadniczo jednak różniący się w kwestii duszy, jej nieśmiertelności, zmartwychwstania i życia po śmierci. Dopiero w czasach pobiblijnych nieśmiertelność duszy stała się jednym z głównych filarów wiary dla wyznawców judaizmu. Talmud wskazuje zmartwychwstanie jako dogmat wiary (Sanh 10,1; 90b-91a). Zgodnie z Miszną, a następnie Gemarą ‘Cały Izrael ma udział w przyszłym świecie’ (tamże). Czy to jednak nie kłóci się z podstawowym przesłaniem rabinicznym mówiącym o nagrodzie za dobre i karze za złe czyny, opartym na biblijnych podstawach wskazujących drogę do zbawienia przez wypełnianie przykazań? Judaizm ortodoksyjny utrzymuje zarówno wiarę w zmartwychwstanie ciał jako część mesjańskiego odkupienia, jak też wiarę w nieśmiertelność duszy po śmierci. Judaizm reformowany zarzuca jednak dosłowne rozumienie zmartwychwstania ciał i ogranicza się do wiary w duchowe życie po śmierci.

In Judaism various terms already occurring in the Hebrew Bible are used to define the soul: neshamah, ruah, nefesh, yehidah, hayah. They were adopted by Rabbinic Judaism which had its roots in Biblical Judaism but which, however, is fundamentally different as regards the soul, its immortality, resurrection and life after death. It was not until post-biblical times that the immortality of the soul came to be one of the main pillars of faith for the followers of Judaism. The Talmud points to resurrection as a dogma of faith (Sanh. 10:1; 90b-91a). In accordance with the Mishnah, and then with the Gemara, ‘All Israel have a portion in the world-to-come’ (ibid). But does this not conflict with the basic Rabbinic message of reward for good and punishment for evil based on biblical foundations that show the way to salvation by keeping the commandments? Orthodox Judaism maintains both faith in the resurrection of the body as part of the Messianic Redemption and faith in the immortality of the soul after death. Reformed Judaism, however, rejects the literal understanding of the resurrection of the body and is limited to the belief in the spiritual life after death.