Krytyka Kościoła – źródła, typy i granice

Abstract

Krytyka Kościoła jest jednym z pilniejszych zadań do podjęcia w ramach refleksji teologicznej. Chodzi o to, by określić jej źródła, prawomocność, a także wskazać na ograniczenia, którym ona podlega. Źródłem krytyki Kościoła jest sama jego natura, która posiada wewnętrzny wymiar ludzki i historyczny, która czyni go nieadekwatnym w stosunku do jego ideału ukazanego w Jezusie Chrystusie. W artykule uwaga zostaje zwrócona głównie na dwa wymiary krytyki Kościoła, to znaczy krytykę wewnętrzną i krytykę zewnętrzną. W ramach krytyki wewnętrznej, która jako jedyna jest uzasadniona, można wskazać na dwa sposoby jej dokonywania. Pierwszym rodzajem krytyki, którą można uznać za prawomocną i wyjątkowo skuteczną, jest krytyka oparta na osobistej świętości, której przykładem jest św. Ignacy Loyola. Drugi rodzaj krytyki wyraża się w mocnym słowie o charakterze napominającym i oskarżającym – jej wyjątkowym przykładem jest św. Katarzyna ze Sieny. Krytyka zewnętrzna traci swoją prawomocność, ponieważ najczęściej łączy się z odchodzeniem od Kościoła, a tym samym kwestionuje to, co zamierza osiągnąć.

Criticism of the Church is one of the most urgent tasks to be undertaken as part of theological reflection. The point is to define its sources, legitimacy, and indicate the limitations to which it is subject. The source of the criticism of the Church is her very nature, which has an internal human and historical dimension that makes her inadequate to her ideal as revealed in Jesus Christ. The article focuses mainly on two dimensions of the criticism of the Church, that is, internal and external criticism. Within the framework of internal critique, which is the only one that is justified, there are two ways of making it. The first type of criticism that can be considered legitimate and extremely effective is that based on personal holiness, exemplified by St. Ignatius of Loyola. The second type of criticism is expressed in a strong admonishing and accusing word – an exceptional example of which is St. Catherine of Siena. External criticism loses its validity because it is most often associated with abandoning the Church and thus questions what it intends to achieve.