Przeżycie estetyczne a przeżycie mistyczne – ujęcie w horyzoncie teologicznym

Abstract

Aesthetic experience and mystical experience are similar in three stages of development. The first is to focus attention on detail. The artist does this in relation to the used element of the surrounding reality by bringing out something special in it, while the mystic seeks God's footprints in the natural world. In the second stage, the artist pushes away what distracts him, and he also frees himself from artistic conventions to create his intended work in an original way. In turn, the mystic cleanses himself of his weaknesses and attachment to the world. In the third stage, the artist can contemplate his work, and the mystic is able to experience the presence of God. The artist's temporary satisfaction passes. And in its place there is a sense of inadequacy between the intended idea and its inefficient implementation in a limited form. On the other hand, the mystic, after a moment's experience of God's presence, is aware that the object of his desire exceeds the limits of all possibilities of knowledge. Beauty and God ap-pear as the two names of the One.Doświadczenie estetyczne i doświadczenie mistyczne są podobne w trzech etapach rozwoju. W pierwszym chodzi o skupienie uwagi na szczególe. Artysta czyni to w stosunku do używanego elementu otaczającej rzeczywistości, przez wydobywanie z niego czegoś szczególnego, z kolei mistyk szuka w świecie natury ślady Boga. W drugim etapie artysta odsuwa od siebie to, co go rozprasza, a także on uwalnia się od artystycznych konwencji, aby tworzyć swe zamierzone dzieło w sposób oryginalny. Z kolei mistyk oczyszcza się ze swoich słabości i przywiązania do świata. W trzecim etapie artysta może kontemplować swe dzieło, a mistyk jest w stanie doświadczać obecności Boga. Chwilowa satysfakcja artysty mija. A w jej miejsce wsącza się poczucie nieadekwatności między zamierzonym pomysłem a jego nieudolnym urzeczywistnieniem w ograniczonej formie. Natomiast mistyk, po chwilowym doświadczeniu obecności Boga, jest świadomy, że przedmiot jego pragnienia przekracza granice wszelkiej możliwości poznania. Piękno i Bóg jawią się jako dwa imiona Jednego.