Odwołana żałoba. Ostatni dialog Ezechiela w obliczu nadchodzącej katastrofy Jerozolimy (Ez 24,15-27)

Abstract

Prophet Ezekiel belongs to the figures of the Old Testament who realized their vocation in the period of the breakthrough epoch. Born in Jerusalem, moved to Babylonia (after the first conquest of the city in 597 B.C.), he was appointed prophet of Yahweh, surrounded by exiles who found themselves under new circumstances. Just as once the descendants of Jacob stayed in Egypt and received Moses as their leader, so also Israel in Babylonia received from Yahweh a confidant who was able to lead the people marked with the deepest blows of fate. Ezekiel was not at the head of the exiles who returned to Jerusalem. His task was even more difficult. Namely, he had to gather around him all the scattered people together with their leaders who, despite tragic experiences and magnitude, were not aware of the sins they had committed. In the structure of the whole book of Ezekiel, the pericope about the death of the prophets wife (Ezek 24,15-27) was placed after the first part o f the scripture in which (after the introduction, Ezek 1-3) the oracles against Israel are found (Ezek 4–24). The pericope “about woman” is to be seen as an introduction to a new theme, namely about oracles against the nations (Ezek 25-32). After the end o f the old epoch (the punishment of Israel) a new one began (the punishment of the enemies of Israel). This breakthrough came only after the fall of Jerusalem (587/6 AD). As a sign of this event was the death of the wife of the Prophet. Ezekiel despite the personal tragedy, could not follow the popular custom of mourning. However, it was a rime of deep mourning for him, which was also felt by those around him. The “not showing the mourning” was on the one hand an attempt to bring the people away from wailing and on the other hand to look into the future with optimism and Yahweh’s help.

Prorok Ezechiel jest jedną z postaci Starego Testamentu, która zrealizowała swoje powołanie w okresie epoki przełomu. Urodzony w Jerozolimie, przeniesiony do Babilonii (po pierwszym zdobyciu miasta w 597 r. p.n.e.), został mianowany prorokiem Jahwe, otoczony wygnańcami, którzy znaleźli się w nowych okolicznościach. Jak niegdyś potomkowie Jakuba pozostali w Egipcie i przyjęli Mojżesza za swego przywódcę, tak i Izrael w Babilonii otrzymał od Jahwe powiernika, który potrafił poprowadzić lud naznaczony najgłębszymi ciosami losu. Ezechiel nie był na czele wygnańców, którzy wrócili do Jerozolimy. Jego zadanie było jeszcze trudniejsze. Mianowicie miał zgromadzić wokół siebie wszystkich rozproszonych ludzi wraz z ich przywódcami, którzy pomimo tragicznych doświadczeń i wielkości nie byli świadomi popełnionych grzechów. W strukturze całej Księgi Ezechiela perykopa o śmierci żony proroka (Ez 24,15-27) została umieszczona po pierwszej części pisma, w której (po wstępie, Ez 1-3) znajdują się wyrocznie przeciwko Izraelowi (Ez 4-24). Perykopę „o kobiecie” należy traktować jako wprowadzenie do nowego tematu, mianowicie o wyroczniach przeciw narodom (Ez 25-32). Po zakończeniu starej epoki (karanie Izraela) rozpoczęła się nowa (karanie wrogów Izraela). Przełom nastąpił dopiero po upadku Jerozolimy (587/586 r. n.e.). Znaczącym tego wydarzeniem była śmierć żony proroka. Ezechiel, mimo osobistej tragedii, nie mógł podążać za popularnym zwyczajem żałoby. Był to jednak dla niego czas głębokiego smutku, który odczuwali także jego najbliżsi. To „nieokazywanie żałoby” było z jednej strony próbą odciągnięcia ludu od żałoby, a z drugiej – spojrzenia w przyszłość z optymizmem i pomocą Jahwe.