Anatomia gniewu według Bazylego Wielkiego

Abstract

Artykuł otwiera przedstawienie mowy Przeciwko gniewliwym Bazylego Wielkiego w kontekście jego nauczania praktyczno-moralnego. Następnie zostają ukazane przyczyny i objawy gniewu. Poprzez przybliżenie kwestii niebezpiecznego uczucia Kapadocejczyk wyczula swoich słuchaczy na to, by unikać tego zgubnego grzechu, który czyni człowieka szalonym i powoduje jego zezwierzęcenie Porównuje człowieka ogarniętego złością do niebezpiecznych i jadowitych zwierząt, osób dotkniętych chorobą psychiczną lub opętanych przez demona. Za pomocą sugestywnych metafor kaznodzieja ukazuje destrukcyjną siłę gniewu i jego zgubne konsekwencje. Uznaje jednak pozytywne jego skutki, gdyż to uczucie, odpowiednio ukierunkowane i odmienione, może służyć wielu dobrym aktom. Chrześcijanie mogą posłużyć się tym impulsem w walce ze złem. Środkami zaradczymi przeciwko gniewowi są: spokój, posłuszeństwo Słowu Bożemu, naśladowanie przykładu Chrystusa i postaci biblijnych.

The article opens with the background of the Basilian homily Against Anger and its moral and practical teachings. Afterwards, the causes and symptoms of anger are presented St. Basil, in engaging the question of anger, causes each hearer to be more aware of this vice that can turn a man mad and bestial. He compares angry people with dangerous and venomous animals, afflicted by mental illness or possessed by the devil. Employing negative metaphors, the preacher shows the destructive force of anger and its fatal effects. But Basil also recognized the positive possibilities of anger, an affect which, properly evaluated and transformed, could turned to the service of numerous virtuous acts. Thus, Christians should activate anger in their battle against evil. The antidote to anger is calm, obedience to the word of God, and the imitation of Christ and the biblical examples.