Transmisje nabożeństw liturgicznych w agendzie tygodników „Gość Niedzielny” i „Niedziela” w okresie pierwszej i drugiej fali pandemii koronawirusa (luty – grudzień 2020 r.). Studium medioznawcze

Abstract

Pandemia COVID-19 i ograniczenia dotyczące liczby wiernych w kościołach zrodziły nowe zjawisko, nieznane dotąd na tak wielką skalę w komunikacji religijnej – transmisje Mszy i nabożeństw liturgicznych online w różnych formach: na stronach internetowych poszczególnych diecezji, parafii, Episkopatu Polski, pism i portali katolickich, wreszcie live streaming w social media. Celem niniejszego artykułu było zbadanie, w jaki sposób w okresie pierwszej i drugiej fali pandemii (luty-grudzień 2020 r.) informowały o tym i o problemach z tym związanych dwa największe ogólnopolskie katolickie tygodniki kościelne: „Gość Niedzielny” i „Niedziela”. Przyjęto metodę badawczą: ilościową i jakościową analizę zawartości. Pomocniczo wykorzystano też metodę analizy kontekstu dyskursu prasowego. Na potrzeby badania opracowano klucz kategoryzacyjny i sporządzono kwestionariusz. Z tekstów opublikowanych w omawianym okresie badawczym na łamach „Gościa Niedzielnego” i „Niedzieli” wynika jednoznaczny przekaz: że transmisja Mszy online nie jest tożsama z realnym uczestnictwem w Eucharystii, tylko stanowi formę przejściową, dopuszczalną w czasie obowiązującej dyspensy, w wyjątkowych okolicznościach, do których Kościół zaliczył pandemię COVID-19. Z analizy ilościowej wynika też zależność współwystępowania tekstów dziennikarskich z publikowaniem dokumentów kościelnych dotyczących dyspensy i transmisji Mszy online.

The COVID-19 pandemic and restrictions on the number of believers in churches gave rise to a new phenomenon, previously unknown on such a large scale in religious communication – online broadcasts of the Mass in various forms: on the websites of individual dioceses, parishes, Polish Episcopate, Catholic magazines and websites, and finally live streaming in social media. The aim of this article was to investigate how during the first wave of the pandemic (February-December 2020), the two largest national Catholic church weeklies: „Gość Niedzielny” and „Niedziela”, informed about this and about the problems related to it. The research method was adopted: quantitative and qualitative content analysis. An auxiliary method of analyzing the context of press discourse was also used. For the purposes of the study, a categorization key was developed and a questionnaire was prepared. The texts published during the research period in „Gość Niedzielny” and „Niedziela” show an unambiguous message: that the online broadcast of the Mass is not the same as actual participation in the Eucharist, it is only a transitional form, permissible during the dispensation in force, under exceptional circumstances, to which the Church passed the COVID-19 pandemic. The quantitative analysis also shows the dependence of the coexistence of journalistic texts with the publication of church documents regarding the dispensation and online transmission of the Mass.