Mit powstańczej legendy kard. Albina Dunajewskiego

Abstract

Opracowanie to jest próbą ukazania burzliwego okresu życia kard. Albina Dunajewskiego w latach 1862–1865 i jego aktywnego rzekomego udziału w powstaniu styczniowym. W dotychczasowej historiografii to wciąż otwarty problem badawczy, który przerodził się nawet w konstrukcję swoistego mitu powstańczej legendy późniejszego biskupa i kardynała krakowskiego. Autor, w oparciu o nowe, niewykorzystywane dotąd źródła, próbuje opisać zarówno posługę Dunajewskiego jako rektora Metropolitarnego Seminarium św. Jana w Warszawie, jego bliskie relacje z abp. Zygmuntem Szczęsnym Felińskim oraz dramatyczne wydarzenia, które zmusiły go do rezygnacji z funkcji regensa i opuszczenia stolicy, a także swoistych represji popowstaniowych w postaci tzw. karnego wikariatu w Rudawie w latach 1864–1865. Z tego opisu wyłania się próba nowego nowego spojrzenia na życie i działalność jednego z najważniejszych hierarchów polskiego Kościoła XIX wieku.

The presentation attempts to show the period of live the future bishop and cardinal Fr. Albin Dunajewski in the years 1862–1865 and his attitude to the January Uprising. This is contentious issue in the current historiography. The author on the basis of new sources describes his ministry as rector of the Seminary of St. John in Warsaw, his close relationship with the St. Archbishop Zygmunt Szczęsny Feliński and value to the authorities of the Uprising. The article provides a context for his escape from Warsaw and repression undergone after returning to Kraków and the so-called „penalty Vicariate” in Rudawa in the years 1964–1865. This is a very interesting period in the life of an important person in the hierarchy of the Polish Church in the second half of the 19th century.