Metafizyczne podstawy Cur Deus homo

Abstract

Anzelmowa nauka o zadośćuczynieniu jest różnorodnie oceniana. Problem tkwi często w tym, że nie ujmuje się jej w związku z całą myślą Anzelma. Tymczasem jest ważne, by uwzględnić w jego soteriologii metafizyczne podstawy, które wypracował już we wcześniejszych swoich dziełach. Dwa elementy wysuwają się tu na czoło: (1) Anzelmowa „metafizyka powinności” pozwala zrozumieć grzech i potrzebę odkupienia zupełnie bez odwoływania się do kategorii prawnych; (2) stanowisko Anzelma w sporze o powszechniki pomaga w zrozumieniu jego ujęcia zastępczości. Dopiero na tym tle widać, w jakich okolicznościach w tę metafizyczną konstrukcję zostały włączone elementy prawne.