Geneza i przegląd psychologicznych koncepcji mądrości

Abstract

Niniejszy artykuł stanowi próbę ukazania źródeł i sposobów rozumienia mądrości na gruncie psychologii. W pierwszej kolejności mądrość jest ukazana jako fenomen mający źródło i specyficzny sposób rozumienia na gruncie filozofii i teologii. W dalszej kolejności prezentowana jest historia rozwoju pojęcia mądrości na gruncie psychologii. Następnie zostają przedstawione najważniejsze psychologiczne koncepcje mądrości takich autorów, jak Sternberg, Baltes i Labouvie-Vief. Na tym tle zostaje zaprezentowana trzyczynnikowa teoria mądrości autorstwa Ardelt, według której mądrość jest połączeniem czynnika poznawczego, refleksyjnego i emocjonalnego.

This article is an attempt to show the sources and ways of understanding wisdom in the field of psychology. Firstly wisdom is depicted as a phenomenon that has got its source and a specific way of understanding in the philosophy and theology. Subsequently paper presents a history of the development of the concept of wisdom in psychology. Next part refers to selected concepts of wisdom proposed by leading authors such as Sternberg, Baltes and Labouvie-Vief. This background allows to present Ardelt’s Three Dimensional Wisdom Theory in which wisdom is a understood as a combination of cognitive, reflective and emotional (compassionate) components.