Miszna o konsekwencjach pomyłek Sanhedrynu, arcykapłana lub rządzących

Abstract

Pomyłki Sanhedrynu, arcykapłana lub króla stały się przedmiotem rozważań twórców Miszny, a ich opinie na ten temat zebrano w traktacie Horajot (Pouczenia), który omawia szczegółowo to zagadnienie wskazując odpowiedzialność zbiorową lub indywidualną w konkretnych sytuacjach, kiedy to nie sąd, a indywidualni ustawodawcy prawa są zobowiązani do złożenia ofiar przebłagalnych za grzech. Wyjaśnia się tu także sprawy dotyczące arcykapłana i króla, którzy z różnych powodów złamali prawo, podaje podstawy prawne postępowania w przypadku stwierdzenia pomyłki Sanhedrynu lub arcykapłana oraz wskazuje ofiary, jakie należy wtedy złożyć. Artykuł opiera się na treści traktatu Miszny Horajot, który w pierwszym rozdziale wyjaśnia zagadnienia prawne związane z przypadkami, gdy sąd wydał decyzję przeciwną jednemu z przykazań Tory. Rozdział drugi podaje pouczenia w przypadku namaszczonego kapłana, który podjął decyzję nieświadomie. Rozdział trzeci rozważa sankcje prawne w przypadku namaszczonego arcykapłana, który zgrzeszył. Traktat Horajot zamyka czwarty dział Miszny Nezikin (Szkody), co według Majmonidesa ma swoje uzasadnienie: po przedstawieniu bardzo etycznych zachowań w przedostatnim w tym porządku traktacie Pirke Awot (Sentencje Ojców) przyszedł czas na wskazanie ludzkich błędów i ułomności.

The mistakes of the Sanhedrin, High Priest or King are the subject of the considerations of the authors of the Mishnah. Their opinions on this subject were collected in the Horayot tractate (“Instructions”), which discusses the issue in detail, pointing to the collective or individual responsibility in specific situations, when it is not the court but the individual legislators that are obligated to make atonement sacrifices for sin. The tractate also clarifies here matters relating to the High Priest and the King who have broken the law for various reasons, provides the legal basis for proceedings in the event of a mistake on the part of the Sanhedrin or the High Priest and indicates the sacrifices to be made in such cases. The study is based on the content of the Mishnah Horayot tractate, which clarifies in the first chapter the legal issues related to cases in which the court ruled against one of the commandments of the Torah. Chapter two contains the rulings on the anointed priest who made a decision unconsciously. The third chapter deals with legal sanctions regarding an anointed priest who has sinned. The Horayot tractate closes the fourth Order of the Mishnah Nezikin (”Damages”), which, according to Maimonides, has its justification: after presenting highly ethical behaviour in the penultimate tractate in this Order, Pirkei Avot (”Maxims of the Fathers”), the time has come to point out human errors and weaknesses.