Jak skleić podzieloną Polskę? Dwie wskazówki czwartej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny

Abstract

Podczas swojej czwartej pielgrzymki do ojczyzny Jan Paweł II, wobec głębokich rozłamów, jakie podzieliły społeczeństwo polskie, nauczał o konieczności głębszego rozumienia wolności. Wolność daje człowiekowi możliwość podejmowania decyzji. Przyszłość nie podlega prostym determinizmom, to ludzkie odpowiedzialne wybory nadają jej kierunek. W pogłębionej refleksji nad ludzką wolnością Jan Paweł II wskazywał również na konieczność właściwego rozumienia wolności słowa. Mowy można używać na wiele sposobów, także po to, by oczerniać i wzbudzać podziały. Swobodne wypowiedzi, które mają na celu jedynie zwycięstwo w dyskusji, niewiele mają wspólnego z wolnością. Dlatego konieczne staje się odkłamanie rzeczywistości, by mowa stała się narzędziem prawdy, a nie nienawiści. Pomimo głosów krytycznych wobec pierwszej pielgrzymki Ojca świętego do wolnej Polski, dziś – po ponad 30 latach, jakie upłynęły od tego czasu – lepiej można zrozumieć jej przesłanie. Konieczność etycznych fundamentów ludzkiej wolności i pracy nad mową są wciąż aktualnymi wskazówkami, jakie papież daje polskiemu narodowi także w obliczu obecnych podziałów dotykających Ojczyznę.

During his fourth pilgrimage to his homeland, John Paul II, in the face of deep divisions that in the Polish society taught about the need for a deeper understanding of freedom. Freedom gives man the ability to make decisions. The future is not subject to simple determinisms, these are the free human responsible choices that guide it. In his in-depth reflection on human freedom, John Paul II also pointed to the need to understand properly the freedom of speech. Speech can be used in many ways, including to slander and divide. Free speech, which is intended only to win a discussion, has little to do with freedom. Therefore, it is necessary to make an effort for speech to become an instrument of truth, not hate. Despite critical reception at first of the Holy Father’s first pilgrimage to free Poland, today – after more than 30 years that have passed since then – it is possible to understand its message better. The necessity of the ethical foundations of human freedom and work on free speech are still valid guidelines that the Pope gives to the Polish nation, also in the face of the present divisions affecting the Homeland.