Księżniczka halicka na piastowskim tronie. Gryfina i jej wpływ na relacje polsko-węgierskie i polsko-czeskie w 2. połowie XIII wieku

Abstract

Druga połowa XIII wieku to między innymi czas walki władców Czech i Węgier o zdobycie wpływów na ziemiach polskich oraz pozyskanie książąt piastowskich w obliczu trwającego konfliktu czesko-węgierskiego o spadek po austriackich Babenbergach. Ówczesnemu królowi czeskiemu Przemysłowi Ottokarowi II zależało na zyskaniu jako sojusznika władającego Krakowem Bolesława Wstydliwego, żonatego z jedną z córek króla węgierskiego Beli IV – Kingą. Ważna dla władców Czech i Węgier była również postawa wybranego przez Wstydliwego na następcę księcia łęczyckiego Leszka Czarnego, także żonatego z księżniczką wywodzącą się z dynastii węgierskich Arpadów – Gryfiną. W niniejszym tekście postaram się przyjrzeć działalności księżnej Gryfiny w kontekście kształtujących się stosunków polsko-węgierskich i polsko-czeskich w obliczu dziejących się wówczas walk i konfliktów na arenie międzynarodowej pomiędzy Węgrami a Czechami. Zasadniczym celem artykułu będzie ukazanie księżniczki Gryfiny, potomkini węgierskich Arpadów i ruskich Rurykowiczów, jako kobiety, która miała wpływ na kształtowanie się relacji polsko-węgierskich i polsko-czeskich w 2. połowie XIII wieku. Ważne będzie także wskazanie motywów, które skłaniały ją do podejmowania określonych działań.

The second half of the thirteenth century it is the time of struggle between the rulers of Bohemia and Hungary to gain influence in the Polish lands and to win the Piast Dukes in the face of the ongoing Bohemian-Hungarian conflict for the inheritance of the Austrian Babenbergs. The then King of Bohemia, Przemysł Otakar II, wanted to gain as an ally the ruler of Krakow, Bolesław the Chaste, who was married to one of the daughters of the Hungarian king Bela IV – Kinga. What was also important for the rulers of Bohemia and Hungary was the attitude of Leszek the Black, elected by Bolesław the Chaste as a heir to the Duke of Łęczyca, who was married to a princess from the Hungarian Arpad dynasty – Gryfina. In this text I will try to look at the activities of Princess Gryfina in the context of Polish-Hungarian and Polish-Bohemian relations in the face of the fights and conflicts taking place on the international arena between Hungary and the Bohemia. The main goal of the article will be to present Princess Gryfina, a descendant of the Hungarian Arpads and the Ruthenian Ruriks, as a woman who influenced the development of Polish-Hungarian and Polish-Bohemian relations in the second half of the 13th century. It will be also important to indicate the motives that led her to take certian actions.