Le droit naturel dans la praxis juridique

Abstract

Prawo (droit), w znaczeniu pewnych norm, reguluje relacje między dwoma lub więcej osobami w życiu publicznym i prywatnym. Prawo (juridicite) natomiast, w znaczeniu wydanych aktów prawnych, bardzo ściśle wiąże się z życiem społecznym: ubi socielas, ubi jus. Mówiąc natomiast o prawie naturalnym należy najpierw uściślić sens pojęcia natury, gdyż zależy ono od koncepcji filozoficznej, a to z kolei rzutuje na rozumieniu prawa. Stąd przykładowo wyraźnie różni się koncepcja prawa naturalnego u Greków i u Rzymian. W zależności od tej koncepcji wynikają relacje jakie istnieją między prawem naturalnym i prawem stanowionym. Ponadto zakres zagadnień przyporządkowanych jednemu i drugiemu prawu nie wszędzie jest taki sam. Dla św. Tomasza prawo stanowione (ius gentium) winno wynikać z prawa naturalnego (ius naturae). To ostatnie jest bowiem zawarte w naturze rzeczy i jako takie jest niezmienne. W odniesieniu do niego prawo stanowione ukazuje się jako bardziej elastyczne, a nie mając przymiotu niezmienności, dostosowuje się do zmieniającego się czasu i środowiska kulturowego. Prawo naturalne stało się w wielu Kodeksach cywilnych punktem wyjścia i odniesienia dla prawa stanowionego. Konkretne przypadki (kazusy) należy więc rozpatrywać w świetle całości prawa, zwłaszcza prawa naturalnego. Sprawiedliwość i prawda bowiem rodzi się z równowagi pomiędzy dwoma mowami: tej która wywodzi się z natury i tej, której twórcami są ludzie.