Paths of quartodeciman Pascha in the letters of Ignatius of Antioch

Abstract

Wydaje się oczywistym, że Kościół celebrował Misterium Paschalne od początku swojego istnienia. Jednak najstarszą celebracją paschalną Kościoła, jaką znamy z wczesnochrześcijańskich pism, jest ta, która rozprzestrzeniła się w drugim wieku w Azji Mniejszej. Była ona oparta na kwartodecymańskiej teologii. Możemy przyjrzeć się bliżej temu doświadczeniu paschalnemu głównie dzięki dwóm homiliom: Melitona z Sardes i Pseudo-Hipolita. Niemniej jednak jest jeszcze jedno źródło, które ujawnia podobieństwo do wymienionych dwóch dokumentów i które, choć niedowartościowane we współczesnych badaniach, dostarcza ważnych przesłanek dla kwartodecymańkiej koncepcji. Ponadto okazuje się być poprzednikiem obu wcześniej wymienionych homilii, stąd mogłoby służyć do pewnego stopnia za wzorzec. Źródłem tym jest zbiór siedmiu listów Ignacego Antiocheńskiego, które datowane są na początek drugiego wieku. Powstałe w klimacie prześladowania, listy te ujawniają charakterystyczne cechy kwartodecymańskiej teologii. I jest to ewidentnie teologia, w której Ignacy się wychował. Co jest znamienne, teologia ta jest już rozwinięta. Ignacy wydaje się stosować ją z głębokim sensem i zrozumieniem jak ktoś, kto w niej wzrastał. To może oznaczać, że korzenie kwartodecymańskiej teologii sięgają dalej. Pytaniem jest: gdzie?Presumably the Church has been celebrating the Paschal Mystery from the beginning of its presence. However the oldest paschal celebration of the Church that is known to us from the early Christian writings is the one proliferated in the second century in Asia Minor. It was based on quartodeciman theology. We may take closer look at that paschal experience mainly thanks to the two paschal homilies: of Melito of Sardis and Pseudo-Hippolytus. Yet, there is another source that exhibits similarity to the two documents and, although underestimated in the modern researches, provides valid view on quartodeciman perception. Moreover, it appears to be predecessor of the both, hence could serve as pattern to certain extent. The referred source is the set of seven letters of Ignatius of Antioch that are dated on the beginning of the second century. Created in the climate of persecution the letters reveal distinctive features of the quartodeciman theology. And it is evidently the theology in which Ignatius has been brought up. What is significant is that the theology appears to be already developed. Ignatius seems to be applying it with deep sense and understanding, like the one who has been nurtured in it. This may mean that the roots of quartodeciman theology go back further. Question is where to.