Elementy ateistycznego marksizmu etycznego w dzisiejszej kulturze

Abstract

Punktem wyjścia rozważań jest spostrzeżenie, że stworzona w XIX wieku ideologia marksistowska została urzeczywistniona w dwudziestowiecznym komunizmie. Następnie zostają zidentyfikowane obszary dalszego jej oddziaływania: (1) ideologiczny sposób myślenia zakorzeniony w dialektyce dzisiejszych mediów, którego bezpośrednią konsekwencją jest postmodernizm charakteryzujący się fatalizmem dialektycznego sposobu myślenia i egzystencjalnym sceptycyzmem; (2) stały rozwój postmarksistowskiej antropologii, traktującej człowieka jako byt „jednowymiarowy”, mogący liczyć tylko na siebie; taki sposób myślenia jest połączony z marksistowską ideą „ziemskiego zbawienia”, która prowadzi ostatecznie do utraty nadziei; (3) ujawnienie się w kulturze specyficznego „mechanizmu ocalenia” z trudności, który jest bardzo ważny dla wielu biednych ludzi, żyjących w czasach „szybkiej transformacji”. Artykuł kończy się analizą przyczyn i skutków deformacji ludzkiego sumienia, powstającej w omawianym kontekście.

The starting point of the article is the thesis that Marxist ideology created in the 19th century was realized in the communism of the 20th century. Then we have identified the areas of its further influence: (1) an ideological way of thinking rooted in the dialectics of contemporary media which direct consequence is the Postmodernism characterized by the fatalism of dialectical thinking and the existential scepticism; (2) the constant development of post-Marxist anthropology which treats a human being as a “one-dimensional man”, who can only rely on himself; this way of thinking is connected with the Marxist idea of “earthly salvation”, ultimately leading to the loss of hope; (3) in the culture the emergence of a specific “mechanism of salvage” from difficulties which is very important for many poor people living in the times of “quick transformations.” The article ends with an analysis of the causes and effects of the deformation of human conscience, which arises in the discussed context.