Problem przekładu imion biblijnych na język chiński w „Biblii Bożonarodzeniowej”

Abstract

Chińskie osobowe nazwy własne mają specyficzną strukturę. Ponadto język chiński jest językiem sugestywnym, który granice semantyczne poszerza poprzez pisane obrazy w swoich znakach. Stąd też tłumacze tekstów na język chiński, w tym tłumacze Biblii, stoją przed trudnym wyzwaniem. Jest ono szczególnie interesujące w tłumaczeniach imion, które polega na takim doborze znaków, by nie dopuścić do niepożądanych skojarzeń znaczeniowych poprzez np. skupianie się jedynie na podobieństwie fonetycznym, ale tak dobrać znaki, by zawrzeć w nich jak najbardziej harmonijne treści z kontekstem historycznym, społecznym czy osobistym posiadacza danego imienia. Pierwszym katolickim tłumaczem całej Biblii był bł. Gabriele Allegra, tworzący wraz zespołem tzw. Biblię Betlejemską lub „Bożonarodzeniową”, a jego zmagania z tłumaczeniem imion zostały zaprezentowane w niniejszym artykule na przykładach kilku imion: Jabes, Benoni, Beniamin, Dariusz, Jezus Chrystus. Wymagało to od całego zespołu tłumaczy niezwykle wnikliwej znajomości kultury i języka chińskiego oraz całej Biblii.

Chinese personal names have a specific structure. In addition, the Chinese language is a suggestive language that extends semantic borders through written images in its characters. Therefore, translators of texts into Chinese, including Bible translators, face a difficult challenge. The translation of proper names is particularly interesting. It depends on such a choice of characters to prevent unwanted semantic associations by, for example, focusing only on phonetic similarity, but select signs to include the most harmonious content in them with the historical, social or personal context of the translated name. The first Catholic translator of the whole Bible was the blessed Gabriele Allegra, who created together with the so-called The Bible of Bethlehem or The Christmas Bible (Studium Biblicum Version, 思高本 Sīgāo Běn), and his struggles with the translation of names are presented in this article on the examples of several names: Jabes, Benoni, Benjamin, Darius, Jesus Christ. Among others translations of personal names required the whole team of translators to have an extremely thorough knowledge of Chinese culture and language as well as deep Bible studies.