Studia Oecumenica, 2018, T. 18
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/34420
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Ekumenizm w opiniach i postawach chrześcijan w Bydgoszczy. Studium socjologiczneWeber, Justyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Socjologowie często podejmują problematykę religii, duchowości, funkcjonowania instytucji religijnych, ich relacji z otoczeniem społecznym czy konfliktów na tle religijnym. Niektóre z dyscyplin szczegółowych, np. socjologia religii, socjologia Kościoła, socjologia parafii, wyspecjalizowały się w badaniach, obserwacji trendów oraz tworzeniu koncepcji i teorii dotyczących zjawiska religii i religijności. Jednak problem relacji międzywyznaniowych, które są nastawione na współpracę i pojednanie, podejmowany jest stosunkowo rzadko na gruncie socjologii. Niniejszym tekstem, ukazującym kwestię ekumenizmu z perspektywy socjologicznej, staram się odpowiedzieć na te niedobory. Na podstawie badań własnych omawiam zagadnienia deklaratywnego stosunku chrześcijan do ekumenizmu, ich osobistego zaangażowania w ruch ekumeniczny, wiedzy na jego temat, a także ocen respondentów dotyczących instytucji ekumenicznych i działań własnego Kościoła w tym zakresie. Główne spostrzeżenia dotyczą rozbieżności postaw ankietowanych chrześcijan: istnieje dysproporcja pomiędzy deklaratywnym poparciem dla idei i działań ekumenicznych a osobistym zaangażowaniem w ruch i wiedzą na jego temat. Poza próbą nakreślenia „sytuacji ekumenicznej” wśród świeckich chrześcijan celem artykułu jest zaproszenie do debaty nad zasadnością zajmowania się kwestią ekumenizmu przez socjologów.Pozycja Starczewski Karol, Ekumenizm w nauczaniu papieży. Od Jana XXIII do Benedykta XVI, Kielce: Jedność 2018, Biblioteka Kieleckich Studiów Teologicznych, t. XIII, 420 s., ISBN 978-83-7971-848-1.Jaskóła, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Pozycja Chrzest w ewangelickich katechizmach – reformacyjnych i współczesnychSojka, Jerzy (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Artykuł dokonuje analizy nauczania chrzcielnego dwóch klasycznych ewangelickich katechizmów: Małego katechizmu Marcina Lutra oraz Katechizmu heidelberskiego, a także trzech przykładów współczesnej ewangelickiej literatury katechizmowej (dwóch niemieckich i jednego fińskiego). Takie zestawienie pozwoliło ukazać, że współczesne katechizmy ewangelickie w warstwie teologicznej czerpią z katechizmów XVI-wiecznych. Jednocześnie należy odnotować, że starają się ją zaktualizować do potrzeb współczesnego odbiorcy, a także wzbogacić od strony merytorycznej (wątki dotyczące historii praktyki chrzcielnej, czy też omówienia różnych aspektów jej współczesnej postaci), a także formalnej (nastawiona na budowanie wspólnoty między młodymi czytelnikami katechizmu strona internetowa).Pozycja Schwendemann Wilhelm, Reformation und Humanismus. Philipp Melanchton und Johannes Calvin, Frankfurt am Main: Peter Lang Edition 2013, 390 s., ISBN 978-3-631-64136-1.Jaskóła, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Pozycja Early Protestant spiritualityRabiej, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)The many aspects of the early Protestant spirituality (during the sixteenth century) make it difficult to present a systematic bibliography for that period. Interest in the early protestant spirituality has considerably increased among scholars during the last decades. We must therefore proceed to a severe selection. Only studies that deal with the most significant topics will be included. No breakdown of the material can be completely satisfactory. As the main point, however, is to give as clear a picture as possible, one must distinguish in sixteenth century protestant spirituality the following character: biblical, Christocentric, ecclesiastical. Subdivisions of the subject matter in each period will necessarily overlap. But we will reduce this to a minimum.Pozycja Dwie wspólne deklaracje komisji dialogu katolicko-asyryjskiego. Status quaestionis i perspektywyPotoczny, Mateusz Rafał; Sadowski, Michał (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Wspólna deklaracja chrystologiczna, którą 25 lat temu podpisał papież Jan Paweł II i patriarcha Asyryjskiego Kościoła Wschodu, Mar Dinkha IV, jest kamieniem milowym po okresie wspólnej stagnacji chrystologicznej, która trwała bezowocnie przez ostatnie kilkaset lat. Dokument zajmuje się tymi aspektami nauczania Kościoła o Chrystusie, które sprawiły, że Kościół asyryjski poszedł własną drogą po Soborze w Efezie (431). Warto zauważyć, że wiara, jaką wyznawali Asyryjczycy w odniesieniu do Wcielenia Syna Bożego, i relacji między dwiema Jego naturami, boską i ludzką, jest taka sama, jak nauczał ją Kościół od czasów Soboru w Chalcedonie (451).Pozycja Ewangelickie oraz katolickie nauczanie o antykoncepcji jako sporny obszar dialogu ekumenicznegoPodzielny, Janusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Celem niniejszego artykułu jest spojrzenie na problematykę antykoncepcji w kontekście ekumenicznym. Szczególną okazją ku takiej refleksji jest przypadająca w 2018 r. pięćdziesiąta rocznica opublikowania przez papieża św. Pawła VI encykliki Humanae vitae o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego. Wiadomo, iż Kościół katolicki w swych oficjalnych wypowiedziach zupełnie inaczej ocenia stosowanie środków antykoncepcyjnych niż Kościoły ewangelickie. Te ostatnie bowiem, podobnie jak inne wspólnoty protestanckie, już w latach trzydziestych XX w. zaakceptowały antykoncepcję jako formę odpowiedzialnego podejścia małżonków do rodzicielstwa. W Kościele katolickim metody antykoncepcyjne traktowane są natomiast jako niegodziwe, sprzeciwiające się moralności aktu małżeńskiego. Temat antykoncepcji stanowi więc ciągle sporny obszar dialogu ekumenicznego. Niemniej jednak wypowiedzi niektórych teologów lub biskupów katolickich, powołujących się na nauczanie papieża Franciszka, być może zmienią coś w tej kwestii.Pozycja Chrzest − wolność − miłość. Ekumenizm duchowy X i XI Zjazdu GnieźnieńskiegoPawłowski, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Zjazdy Gnieźnieńskie, które są ważnym miejscem spotkań chrześcijan z Europy Środkowo- Wschodniej, posiadają wymiar ekumeniczny. Ekumenizm duchowy 10. i 11. Zjazdu Gnieźnieńskiego ukazał wyznawcom Chrystusa pedagogię ich wspólnej drogi, która rozpoczęta nowością chrztu przez wdzięczność i pokutę prowadzi do odpowiedzialnego zagospodarowania darowanej wolności. Kościoły mogły poszczycić się licznymi świadkami wiary i wolności, która jest miłością. Nabożeństwa słowa Bożego, które umożliwiały równorzędną partycypację przedstawicieli różnych Kościołów, centralne miejsce słowa Bożego, zwłaszcza w przekładzie Biblii Ekumenicznej, stały się czytelnym znakiem już istniejącej, choć niedoskonałej, jedności chrześcijan. Były także nośnikiem głównych treści Zjazdów, które miały ukazać wyzwalającą i inspirującą moc chrześcijaństwa.Pozycja Die Lehre Martin Luthers, die Ökumene der Gegenwart und die Chance des ReformationsjubiläumsNowak, Joachim (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Luter, występując w 1517 r. ze swoimi tezami na temat odpustów, odrzucił papiestwo, katolicki urząd biskupi i sakrament kapłaństwa, ponieważ Nowy Testament uczy wiernych o „powszechnym kapłaństwie”. Luter nie chciał uznać Kościoła widzialnego ze swoimi urzędami i sakramentami za narzędzie zbawienia. Dlatego odrzucał on całkowicie sakramentalny charakter Kościoła. Podtrzymywał bardzo mocno wiarę w rzeczywistą obecność Chrystusa pod postaciami chleba i wina. Luter napisał pierwszy łaciński porządek Mszy św. Podstawową myśl jego reformatorskiej teologii streszczają trzy zasady: tylko Pismo Święte, tylko łaska i tylko wiara. W perspektywie współczesnego ekumenizmu najważniejszym dziedzictwem Marcina Lutra pozostaje jego ewangelia o Bożej łasce i miłosierdziu.Pozycja Paul Tillich jako myśliciel (post)sekularny. Propozycja filozoficznej analizy religijnego wymiaru doświadczeniaNapadło, Marcin (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Złożone procesy przemian, którym współcześnie podlega religia, stanowią interesujący obszar badawczy dla wielu nauk. Zjawisko postsekularyzacji, które do pewnego stopnia określa sytuację religii, rodzi pytanie zarówno o rolę, jaką filozofia i teologia mogą odgrywać wobec zachodzących zmian, jak i o narzędzia, jakie mają stosować w opisie i ocenie tych zjawisk. W związku z tym powstaje również pytanie o narzędzia, które mogą być przydatne w poszukiwaniach odpowiedzi na rodzące się problemy. Wydaje się, że sytuację duchową współczesnego człowieka określa przede wszystkim brak doświadczenia Boga. Artykuł stanowi intelektualną próbę zmierzenia się z niektórymi zagadnieniami zarysowanej problematyki. Autor stawia pytanie, czy i w jaki sposób Paul Tillich – wybitny, współczesny filozof i teolog – wpisuje się w schemat myślenia postsekularnego. Artykuł przede wszystkim prezentuje analizę hermeneutyki religijnego wymiaru doświadczania i jej zastosowanie w filozofii i teologii Tillicha.Pozycja Benedykt XVI i jego dialog z prawosławiem rosyjskimMoskałyk, Jarosław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Głównym motywem otwarcia Benedykta XVI na dialog z prawosławiem rosyjskim było pragnienie rozwoju dotychczasowych efektów wspólnego porozumienia. Mając na uwadze skalę wymogów w procesie relacji dwustronnych, a zarazem niezbędną potrzebę wspólnego dialogu, papież głęboko wspierał jego kontynuację, ponieważ odstąpienie od powziętej niegdyś jedynie słusznej decyzji oznaczałoby zahamowanie procesu zbliżenia, jak również rodzaj cofnięcia się w mroczną przeszłość. Przy tym Benedykt XVI nie ulegał wizji zjednoczenia z prawosławiem rosyjskim na podstawie uproszczonych środków, szczególnie natury praktycznej, które mogłyby podważyć autorytet Kościoła, ale osobistą postawą i rzeczywistym zaangażowaniem kształtował autentyczną przestrzeń do budowania żywych oraz wiarygodnych relacji partnerskich.Pozycja Moberly Jennifer, The Virtue of Bonhoeffer’s Ethics: A Study of Dietrich Bonhoeffer’s „Ethics” in Relation to Virtue Ethics, Eugene: Pickwick Publications 2013, XVI + 254 s., ISBN 978-1-61097-945-0.Nowosad, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Pozycja Kościół rzymski i pierwszeństwo jego biskupa w eklezjologii ks. Mikołaja AfanasjewaKuźma, Andrzej (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Ks. Mikołaj Afanasjew jest jednym z najbardziej znaczących teologów prawosławnych XX w. w dziedzinie eklezjologii. Rozwinął i uzasadnił koncepcję eklezjologii eucharystycznej, w pewien sposób przeciwstawiając ją eklezjologii uniwersalistycznej. Na bazie tych obu eklezjologii poruszył problem prymatu w Kościele. Wychodząc z założeń eklezjologii eucharystycznej, podkreślał równość biskupów poszczególnych lokalnych Kościołów w ich posłudze. Równość biskupów jednak nie jest w sprzeczności z tym, że niektóre Kościoły cieszyły się większym autorytetem od pozostałych. W okresie apostolskim Kościołem, który posiadał największy autorytet, był Kościół jerozolimski, natomiast od II w. stał się Kościół rzymski. Rozwój eklezjologii uniwersalistycznej, przede wszystkim za sprawą św. Cypriana z Kartaginy, jak uważa ks. M. Afanasjew, przyczynił się to tego, że autorytet Kościoła rzymskiego w osobie jego biskupa zyskał wymiar prawny. W ten sposób biskupi rzymscy zaczęli się uważać za zwierzchników całego Kościoła powszechnego. Afanasjew podkreśla, że Kościół prawosławny na bazie eklezjologii eucharystycznej zawsze akceptował pierwszeństwo Kościoła i biskupa rzymskiego, natomiast nie może przyjąć jego prymatu o charakterze jurydycznym na bazie eklezjologii uniwersalistycznej.Pozycja Katechetyczne znaczenie listów pasterskich biskupa opolskiego na Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan (2016–2018)Kostorz, Jerzy (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Artykuł podejmuje problematykę katechetycznego znaczenia Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan w diecezji opolskiej w oparciu o listy pasterskie z lat 2016– 2018, jakie bp A. Czaja skierował do wiernych w związku z obchodami tego tygodnia. Są one ważne z punktu widzenia współczesnej katechezy ukierunkowanej ekumenicznie. Zawierają cenne pouczenia katechizmowe oraz zaproszenie do włączenia się w ruch ekumeniczny. W sposób szczególny w listach pasterskich bpa A. Czai obecne są zagadnienia, które wynikają z realizacji takich zadań katechezy, jak: rozwój poznania wiary, wprowadzenie do misji, wychowanie do modlitwy oraz wychowanie do życia wspólnotowego.Pozycja Ecumenical ambiguities: The case of the Ecumenical Association of Third World TheologiansKopiec, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)One of the crucial observations of contemporary Christianity states a shift of its centre to the “global South”. Such a transition is reflected in the demand of the “epistemological break”, the one that stresses the need for applying endemic notions and categories while theologising. The shift is becoming important for the ecumenical movement as a more major role is being played by the Churches and organisations outside the Western world. An assessment of this change would seem to be ambiguous. On the one hand, it increases an ecumenical dynamism, on the other it brings the danger of an inclusive understanding of ecumenism. The article presents some of the main theological reflections developed within the Ecumenical Association of the Third World Theologians, an organisation that clearly exemplifies the discussed ambiguity. This presentation focuses on the criticism of the socalled “post-religious paradigm” promoted by the association.Pozycja Problem przekładu imion biblijnych na język chiński w „Biblii Bożonarodzeniowej”Klejnowski-Różycki, Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Chińskie osobowe nazwy własne mają specyficzną strukturę. Ponadto język chiński jest językiem sugestywnym, który granice semantyczne poszerza poprzez pisane obrazy w swoich znakach. Stąd też tłumacze tekstów na język chiński, w tym tłumacze Biblii, stoją przed trudnym wyzwaniem. Jest ono szczególnie interesujące w tłumaczeniach imion, które polega na takim doborze znaków, by nie dopuścić do niepożądanych skojarzeń znaczeniowych poprzez np. skupianie się jedynie na podobieństwie fonetycznym, ale tak dobrać znaki, by zawrzeć w nich jak najbardziej harmonijne treści z kontekstem historycznym, społecznym czy osobistym posiadacza danego imienia. Pierwszym katolickim tłumaczem całej Biblii był bł. Gabriele Allegra, tworzący wraz zespołem tzw. Biblię Betlejemską lub „Bożonarodzeniową”, a jego zmagania z tłumaczeniem imion zostały zaprezentowane w niniejszym artykule na przykładach kilku imion: Jabes, Benoni, Beniamin, Dariusz, Jezus Chrystus. Wymagało to od całego zespołu tłumaczy niezwykle wnikliwej znajomości kultury i języka chińskiego oraz całej Biblii.Pozycja Towards common Christian response to the anthropological challenges? Pope’s Francis encyclical letter “Laudato si’” and the “Justice, Peace and Integrity of Creation” programme of the World Council of ChurchesKantyka, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)The article contains a comparison of the way of formulating the challenges posed by and facing Christian theological anthropology in the Catholic approach of Pope Francis in Laudato si’, as well as documents that impose on the program of the World Council of Churches: Justice, peace and integrity of creation. The diagnosed challenges relate primarily to the protection of human life from direct danger and in a wider scope of protection of the natural environment as necessary to sustain life, including human life on Earth. Many of the threats humanity faces today have their source in distorting the understanding of man as a creature of God endowed with inalienable dignity, which results in his inborn rights. To overcome the reductionist vision of a man, an “anthropological conversion” is needed. The way of overcoming the threats is also indicated by the concept of the “economy of life” developed in the WCC documents.Pozycja Prawosławie i ekumenizm. Kontrowersyjny dokument Soboru na Krecie (2016)Kałużny, Tadeusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Celem artykułu jest ukazanie istotnych treści dokumentu Świętego i Wielkiego Soboru na Krecie (2016) Relacje Kościoła prawosławnego z pozostałym światem chrześcijańskim. W pierwszej części artykułu przedstawiono genezę dokumentu. W drugiej części omówiono najbardziej kontrowersyjne punkty badanego tekstu. W związku z tym zwrócono uwagę na trzy kwestie: samoświadomość Kościoła prawosławnego, stanowisko na temat eklezjalnego statusu Wspólnot nieprawosławnych oraz rozumienie ekumenicznego zaangażowania prawosławia. W trzeciej części zaprezentowano niektóre problemy na drodze recepcji analizowanego dokumentu w świecie prawosławnym. Ostatecznie stwierdzono, iż kreteński Sobór nie zdołał rozwiązać w sposób definitywny kwestii relacji Kościoła prawosławnego do innych chrześcijan, z którymi prowadzi dialog ekumeniczny i współpracuje od dziesięcioleci.Pozycja Kałużny Tadeusz SCJ, Oikonomia kościelna w teorii i praktyce prawosławia, Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów 2018, 276 s., ISBN 978-83- 7519-490-6.Kijas, Zdzisław J. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)Pozycja Wspólnota Kościołów ewangelickich w Europie. Wybór dokumentów 1973–2012, redakcja naukowa, wprowadzenie i tłumaczenie tekstów Karol Karski, Warszawa: Wydawnictwo „Warto” 2018, 496 s., ISBN 978-83-63562-01-4.Jaskóła, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2018)