Silesian Texans – przyczynek do relacji o stanie zachowania muzycznej kultury

Abstract

Śląscy Teksańczycy, od ponad 150 lat mieszkający w okolicach San Antonio w Teksasie, to dziś grupa szacowana przez niektórych badaczy na ok. 200 tysięcy (1%) mieszkańców tego stanu. Osiedlali się zwykle grupowo, w przeciwieństwie do tzw. emigrantów brazylijskich z podobnego czasu. Tak powstały i istnieją do dziś osady o nazwach: Panna Maria (tu się wszystko zaczęło), Cestochowa, St. Hedwig, Kościuszko, Bandera i inne. Historię osadnictwa, losów rodzin, zachowania języka i kultury materialnej ujmują publikacje, niejednokrotnie niezwykle szczegółowe. Trudno podobny sąd wyrazić o badaniach stanu zachowania kultury muzycznej. Jednocześnie szczątkowe dane, zebrane niejednokrotnie niejako przy okazji, ujawniają ciekawe przekazy w kontekście muzyki (zwłaszcza religijnej) rdzennych mieszkańców dzisiejszego Śląska. Sytuacja ta każe pochylić się nad spuścizną i zachowaną muzyczną tradycją mieszkańców tego odległego i bliskiego zarazem zakątka na ziemi.

Silesian Texans, who have been living in the San Antonio, Texas area for over 150 years, today compose a group estimated by some researchers to number about 200,000 (1%) of the inhabitants of this state. They usually settled in groups, in contrast to the so-called Brazilian emigrants during a similar era. This is how settlements were established, which were named Panna Maria (where it all began), Cestochowa, St. Hedwig, Kosciuszko, Bandera and others. The history of settlements, the fates of families, and preserving their language and material culture are recorded in often extremely detailed publications. Yet it is difficult to express the same about research on the state of their traditional musical culture. At the same time, the remains of bits of information collected in a casual way reveal interesting messages in the context of music (especially religious) of the indigenous people of today’s Silesia. This situation draws us closer to the legacy and preserved musical tradition of the inhabitants of this distant and at the same time close to us corner of the world.