Przeciwdziałanie marginalizacji osób starszych w pastoralnej posłudze Kościoła

Abstract

Artykuł przedstawia współczesne przejawy marginalizacji seniorów oraz poszukuje sposobów przeciwdziałania tym negatywnym zjawiskom, które mają dzisiaj miejsce. W naszej refleksji uwzględnimy tylko aspekt pastoralny, dlatego w oparciu o nauczanie Kościoła przedstawimy ocenę tego zjawiska, a następnie przybliżymy konkretne propozycje przeciwdziałania wykluczeniu przez starość w działalności duszpasterskiej. Marginalizacja seniorów wynika ze współczesnej kultury, która preferuje młodość, atrakcyjność i piękno. Powoduje ją także kryzys rodziny, zwłaszcza brak rodzin wielopokoleniowych, co sprawia, że osoby starsze zamieszkują samotnie, są rzadko odwiedzane i niekiedy umieszczane przez bliskich w instytucjach opiekuńczych. Na wykluczenie społeczne wpływa też przejście na emeryturę i utrata dawnego statusu społecznego i materialnego oraz utrata zdrowia. Marginalizacji seniorów przeciwstawia się Kościół, który wzywa do szacunku wobec osób starszych. Czyni to, ukazując absolutną wartość osoby ludzkiej w każdej bez wyjątku fazie życia. W przeciwdziałaniu marginalizacji społecznej osób w podeszłym wieku pomagają różne formy duszpasterstwa. Seniorzy, którzy pozostają aktywni, mogą się włączyć w różne wspólnoty parafialne, grupy modlitewne, kluby seniora, wolontariat oraz uniwersytet trzeciego wieku. Troską duszpasterską objęci są także seniorzy w sytuacji choroby i cierpienia. Dla nich przewidziane są odwiedziny w domu i szpitalu, posługa sakramentalna oraz wsparcie duchowe.This article presents contemporary trends in the marginalization of seniors and searches for ways to counteract these negative phenomena taking place today. In our reflection, we only take into account the pastoral aspect, therefore, based on the teachings of the Church, we will present an assessment of this phenomenon and then present specific proposals for counteracting exclusion due to old age in pastoral activities. The marginalization of seniors results from modern culture that prefers youth, attractiveness and beauty. It is also caused by a family crisis, especially the lack of multi-generational families, which means that older people live alone, are rarely visited, and are placed by their relatives in care institutions. Social exclusion is also influenced by retirement and the loss of former social and material status, as well as loss of health. The Church opposes the marginalization of seniors and calls for respect for older people. She does this by showing the absolute value of the human person in every phase of life without exception. Various forms of pastoral care help counteract the social marginalization of the elderly. Seniors who are still active can join various parish communities, prayer groups, senior clubs, volunteering, or the University of the Third Age. Pastoral care is also provided to seniors in situations of illness and suffering. These include home and hospital visits, sacramental service and spiritual support.