Ekumenizm w opiniach i postawach chrześcijan w Bydgoszczy. Studium socjologiczne

Abstract

Socjologowie często podejmują problematykę religii, duchowości, funkcjonowania instytucji religijnych, ich relacji z otoczeniem społecznym czy konfliktów na tle religijnym. Niektóre z dyscyplin szczegółowych, np. socjologia religii, socjologia Kościoła, socjologia parafii, wyspecjalizowały się w badaniach, obserwacji trendów oraz tworzeniu koncepcji i teorii dotyczących zjawiska religii i religijności. Jednak problem relacji międzywyznaniowych, które są nastawione na współpracę i pojednanie, podejmowany jest stosunkowo rzadko na gruncie socjologii. Niniejszym tekstem, ukazującym kwestię ekumenizmu z perspektywy socjologicznej, staram się odpowiedzieć na te niedobory. Na podstawie badań własnych omawiam zagadnienia deklaratywnego stosunku chrześcijan do ekumenizmu, ich osobistego zaangażowania w ruch ekumeniczny, wiedzy na jego temat, a także ocen respondentów dotyczących instytucji ekumenicznych i działań własnego Kościoła w tym zakresie. Główne spostrzeżenia dotyczą rozbieżności postaw ankietowanych chrześcijan: istnieje dysproporcja pomiędzy deklaratywnym poparciem dla idei i działań ekumenicznych a osobistym zaangażowaniem w ruch i wiedzą na jego temat. Poza próbą nakreślenia „sytuacji ekumenicznej” wśród świeckich chrześcijan celem artykułu jest zaproszenie do debaty nad zasadnością zajmowania się kwestią ekumenizmu przez socjologów.

Sociologists often deal with issues such as religion, spirituality, Church institutions’ functioning and theirs relationships with social environment or religious based conflicts. There are specific disciplins (e.g. sociology of religion, sociology of Church, sociology of parish), which are specialized in research, trends examining and creating concepts and theories within this spheres of social life. However, the issue of interconfessional relationships, which are focused on cooperation and unity, is taken by sociologists relatively seldom. In the article I try to reply on this deficiency by presenting the problem of ecumenism from sociological perspective. Based on own research, I discuss following issues: declarative Christians’ attitude to ecumenism, their personal commitment in ecumenical movement, knowledge about ecumenism, respondents’ opinions on ecumenical institutions (e.g. The World Council of Churches) and on ecumenical commitment of their own confessional groups. The main conclusions concern discrepancies between declarations of positive attitude to idea of ecumenism and low level of knowledge and personal activity in this field. The article – besides attempt of showing ‘ecumenical situation’ among secular Christians – try to invite for the debate on justification of dealing with ‘ecumenism issue’ by sociologists.