W poszukiwaniu Vera et Sincera de Jesu. Dei Verbum § 19 i historyczność Ewangelii

Abstract

Niniejsze studium przedstawia propozycję interpretacji nauczania zawartego w paragrafie 19 Konstytucji Dei Verbum o historyczności Ewangelii jako typowego przykładu soborowego ressourcement, a nie całkowicie „nowego schematu” (José Caba), wypracowanego przez formgeschichte i specjalnie dostosowanego do krytycznego poszukiwania Jezusa historycznego. Sobór Watykański II przywraca tu nowe spojrzenie na ostateczny paradygmat Pisma Świętego, zaś nauczanie Kościoła na temat historyczności Ewangelii najlepiej rozumieć jako zarys schematu Łukaszowego. W istocie tekst soborowy stanowi swego rodzaju egzegezę wstępu do Ewangelii Łukasza. Chociaż to odwołanie do natchnionego Pisma pozostaje otwarte na profesjonalne badania historyczne, a nawet do nich zachęca, asphaleia Ewangelii jest częścią samego głoszonego orędzia. Studium jest skonstruowane wokół kilku przeplatających się tematów. Po pierwsze, kontekstualizuje nauczanie paragrafu 19 Dei Verbum historycznie i hermeneutycznie, wskazując na nieprawdopodobieństwo istnienia jakiegokolwiek zasadniczego „nowego schematu”. Następnie przedstawiony jest opis dwóch głównych poglądów na kwestię historyczności: perspektywy „wielkiego obrazu” i perspektywy „plenarnej”. Wreszcie omówione zostały ostatnie tendencje w nauczaniu o Ewangelii, zwłaszcza studia nad pamięcią w relacji do doktryny soborowej.

This study proposes that the doctrine of Dei Verbum 19 on the historicity of the Gospels, rather than elaborating a wholly “New Framework” (José Caba), configured by Formgeschichte and specially calibrated to a critical quest for the historical Jesus, is instead best understood as a classic instance of conciliar ressourcement. Vatican II here recovers a fresh view of the definitive paradigm of sacred scripture, and the Church’s teaching on the historicity of Gospels is best understood as adumbrating a Lukan Framework. Indeed, the conciliar text represents a kind of magisterial exegesis of the preface of Luke’s Gospel. While this appeal to inspired scripture remains open to and even invites professional historical inquiry, the asphaleia of the Gospels is part of the preached message itself. The study is structured around several interlocking themes. First, I contextualize the teaching of Dei Verbum 19 historically and hermeneutically, supplying a broad background indicating the unlikelihood of any substantially “New Framework.” I then also provide a description of two major responses to the issue of historicity, the “big picture” and “plenary” views. Finally, I consider some recent trends in Gospel scholarship, notably memory studies, positioning them in relation to the council doctrine.