Wrocławski Przegląd Teologiczny, 2021, R. 29, Nr 1

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/24372

Przeglądaj

Ostatnie zgłoszenia

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 27
  • Miniatura
    Pozycja
    Recenzja: Stanisław Zięba, Informacyjny wymiar wszechświata, życia i człowieka, PWN, Warszawa 2020, ss. 456
    Majdan, Marek (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
  • Miniatura
    Pozycja
    Maryja „wzorem dla młodego Kościoła” według papieża Franciszka
    Wojtczak, Adam (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Artykuł jest próbą odpowiedzi na apel papieża Franciszka o zgłębianie maryjnego wymiaru życia i misji młodych w Kościele i świecie. Chodzi o ukazanie, że przykład młodej Maryi jest dla nich wiarygodny, bo towarzyszy im Ona na drodze realizacji powołania jako Ta, która sama wcześniej zdobyła doświadczenie podążania nią. Krocząc Jej śladami, młodzi mogą wnieść do Kościoła piękno młodości i pomóc mu odnawiać się, aby stawał sie ustawicznie młody. Na kolejnych stronicach uwydatniam – za Franciszkiem – cztery elementy wzorczości Maryi dla ludzi młodych: wiarę, nadzieję, braterską miłość i radość. Wyznaczają one zasadniczą strukturę refleksji. Bazą wyjściową jest dla nich adhortacja apostolska do młodych Christus vivit, papieskie orędzia na trzy ostatnie Światowe Dni Młodzieży i przemówienia papieskie wygłoszone na rozpoczęcie i zakończenie Synodu o młodzieży. Nie brakuje także odniesień do zwyczajnego nauczania papieża o Maryi, młodej dziewczynie, która pomaga młodym w odważnym odkrywaniu i przyjmowaniu życiowego powołania.
  • Miniatura
    Pozycja
    Rola Marcjona w procesie kształtowania się Ewangelii kanonicznych. Polemika z poglądami Markusa Vinzenta
    Wingert, Grzegorz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Artykuł stanowi polemikę z poglądami Markusa Vinzenta zaprezentowanymi w publikacji Marcion and the Dating of the Synoptic Gospels. Badacz ten stawiał sobie za cel zbadanie zależności ewangelii synoptycznych od tekstu, którym posługiwał się Marcjon, a w konsekwencji postawił tezę, iż wszystkie ewangelie kanoniczne pozostają pod bezpośrednim wpływem Marcjona jako twórcy gatunku literackiego ewangelii. W opinii autora niniejszej polemiki samo podjęcie wątku zależności między wspomnianymi tekstami jest istotnym przedsięwzięciem, niemniej zaproponowane przez Vinzenta wyniki, jak również sama metodologia badań, budzą znaczne wątpliwości, które nie pozwalają przychylić się do proponowanej w omawianej książce tezy. Autor wskazuje na niezbędną konieczność zbadania niniejszego problemu przy wykorzystaniu analiz leksykalnych i narratologicznych, sugerując przy tym, że mogą one już na obecnym etapie wskazywać na zasadność któregoś z wariantów hipotezy wielu źródeł.
  • Miniatura
    Pozycja
    Bogactwo jako hojność dawania. Analiza lingwistyczno-teologiczna 1Tm 6,17-19
    Tomczyk, Dominik (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Autor artykułu przedstawia analizę lingwistyczno-teologiczną tekstu 1Tm 6,17-19, który jest swego rodzaju „instrukcją” autora Listu na temat postawy chrześcijanin wobec bogactwa. Każdy z trzech wierszy analizowany jest oddzielnie. Autor artykułu zwraca uwagę na fakt, że posiadane bogactwo materialne stanowi dar Boga dla człowieka, uwidaczniający się w potrójnej odpowiedzialności: przed samym sobą, przed społeczeństwem oraz przed Bogiem. Analizowany tekst podkreśla dwa główne elementy bogactwa, wyrażone przez przymiotniki εὐμετάδοτος (hojność ponad miarę) oraz κοινωνικός (społeczny wymiar bogactwa). Bożym zamiarem udzielania człowiekowi dóbr materialnych (bogactwa) jest przede wszystkim czynienie dobra względem innych, także poprzez hojne dzielenie się z innymi swoją majętnością. Na bogactwo winniśmy patrzeć z perspektywy eschatologicznej, która wpływać powinna na teraźniejsze postawy ludzi bogatych. Bogaty człowiek winien pokładać swoją nadzieję nie w tym, co ulotne i tymczasowe, ale w Bogu, który jest trwały i wieczny. To On stanowi źródło wszelkiej obfitości i bogactwa. Bogaci chrześcijanie powinni naśladować Boga w Jego uniwersalnej postawie dzielenia się ze wszystkimi.
  • Miniatura
    Pozycja
    Argument kaloniczny w teologii fundamentalnej. Uwagi na marginesie dokumentu Papieskiej Rady ds. Kultury „Via pulchritudinis” – uprzywilejowana droga ewangelizacji i dialogu
    Słupek, Roman (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Jednym z argumentów za wiarygodnością chrześcijaństwa, który jest formułowany w ramach teologii fundamentalnej, jest argument kaloniczny. Wskazuje się w nim na uwiarygadniającą wiarę chrześcijańską moc piękna. Dla pogłębiania tej refleksji inspirująca jest treść dokumentu „Via pulchritudinis” – uprzywilejowana droga ewangelizacji i dialogu wydanego przez Papieską Radę ds. Kultury w 2006 roku. Nie został on jak dotąd oficjalnie przetłumaczony na język polski, a stanowi kompendium nauczania Kościoła na temat ewangelizacyjnej siły piękna. Zasadniczym celem artykułu jest więc wydobycie inspiracji płynących z tego dokumentu, które przydatne mogą być dla refleksji prowadzonej w ramach teologii fundamentalnej. Po krótkim wprowadzaniu do zagadnienia teologii piękna i via pulchritudinis podjęta zostanie analiza wspomnianego dokumentu. Wskaże się najpierw na aktualną sytuację wiary oraz na kwestię natury argumentów za wiarygodnością chrześcijaństwa. W zasadniczej części tej analizy przedstawione zostanie zagadnienie rozumienia i konstruowania argumentu kalonicznego oraz kwestia waloru motywacyjnego via pulchritudinis.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Błogosławieństwo nowego króla i królowej w „Pontificale Plocense I”
    Seweryniak, Henryk (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Ryt pobłogosławienia nowego króla w Pontificale Plocense I jest kompilacją tekstu z połowy X wieku. Być może ten właśnie rytuał stosowano podczas pierwszych koronacji w Polsce. W świetle obrzędu to Bóg jest tym, który udziela władzy, i to On powierza władcy królestwo. Sakralny charakter majestatu królewskiego wzmacniają porównania z postaciami biblijnych królów, proroków i kapłanów, a także odniesienie do samego Jezusa Chrystusa. W obrzędzie wyczuwa się głęboką troskę o zachowanie równowagi pomiędzy wysoką godnością władzy królewskiej a utrzymaniem jej w odpowiednich granicach. Za pośrednictwem Kościoła, przez „pokorną posługę biskupów”, władca otrzymuje koronę i sakrę królewską, która stawia go pośrodku pomiędzy duchowieństwem a ludem. Ponieważ jego władza jest tylko zewnętrzna, jest ona niższa od kapłańskiej (biskupiej). Posługa króla wobec Kościoła i sfery życia duchowego ogranicza się do obrony i ochrony wiary chrześcijańskiej (auctor ac stabilitor christianitatis et christiane fidei) oraz wsparcia administracyjnego i ekonomicznego kościołów oraz klasztorów. O ile biskupi są pasterzami i kierownikami dusz w sprawach wewnętrznych, to władca ma być obrońcą Kościoła oraz rządcą królestwa, danego mu mocą ich błogosławieństwa; o ile biskup jest pośrednikiem między ludem a Bogiem, to król – pośrednikiem między ludem i klerem. W obrzędzie błogosławieństwa królowej wyraźnie podkreśla się, że Bóg, Źródło i Początek wszelkiej dobroci, daleki jest „od potępienia i niechęci wobec kruchości płci niewieściej”.
  • Miniatura
    Pozycja
    Dostoevsky Overcomes Nihilism: Luigi Pareyson Reads “The Brothers Karamazov”
    Blanco-Sarto, Pablo (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    “Dostoevsky’s novels are pure philosophy,” declared Luigi Pareyson (1918–1991), an Italian existentialist. He presents a Christian Dostoevsky capable of overcoming the nihilistic onslaught of a post-Christian culture, both in its harshest and “weaker” and postmodern versions. Nietzsche finds a good antagonist in Dostoevsky, who, being earlier in time, will be able to overcome Nihilism. Before being a Christian, the Russian novelist had already descended into hell out of nowhere, in his exile in Siberia. He survived this ordeal − which inevitably led him to nowhere − and paradoxically found Jesus Christ. That is why his novels and his ideas can offer a shelter at this turn of the millennium?
  • Miniatura
    Pozycja
    Can the Pope Change Tradition? On Tradition as a Principle. of Progress in the Light of Thomas Aquinas’ Theology
    Roszak, Piotr (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    The article analyses the Thomistic understanding of Tradition in the context of the contemporary theological discussion on the extent of changes proposed by recent papal texts, which for one group of theologians is a change of Tradition, and for another a faithful development of it. By recalling the 19th-century understanding of “developing” Tradition forged on the dispute with modernism by Newman, Möhler or Blondel, and juxtaposing it with a Thomistic approach, a conviction is shown that fidelity demands the theologian to develop what is conveyed in the Revelation. Contemporary debates, however, reveal old theological problems, including ultramontanism, which is voiced when the primacy of the Bishop of Rome is reduced to guarding formulas, rather than receiving and illuminating the current problems with the light of Revelation. On the base of the biblical commentaries of St Thomas Aquinas to the Letters of St Paul, the vision of the exercising primacy of the Bishop of Rome will be analysed.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Antoni Młotek – teolog moralista
    Reroń, Tadeusz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Po Soborze Watykańskim II w teologii moralnej zostały podjęte próby jej odnowy w zakresie podejścia metodologicznego i sposobu przekazu szerszemu gronu odbiorców. Uczestniczący w tym procesie teologowie musieli liczyć się z dotychczasowymi ujęciami uprawianej dyscypliny oraz z szybkimi przemianami, jakie zachodzą w obecnym świecie. Do takich ludzi, zasłużonych na polu odnowy teologii moralnej w Polsce, należał ks. prof. Antoni Młotek. Przez swoją miłość do Pisma Świętego i Kościoła aktywnie współtworzył środowisko uprawiania teologii moralnej. Wskazywał na podstawowe wyznaczniki życia moralnego chrześcijanina, wartość odnoszenia się do tradycji patrystycznej oraz na niektóre zagadnienia teologii moralnej szczegółowej.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Myślenie według wartości w dobie pandemii koronawirusa
    Papciak, Kazimierz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Pandemia niewątpliwie jest kryzysem dla ludzkości. Kryzys nie ma jednak jednoznacznie negatywnej konotacji. Można uznać kryzys za szansę przejścia do lepszego świata. Wszędzie, gdzie zło zaczyna dominować nad dobrem, fałsz nad prawdą, a obojętność lub nienawiść nad miłością, mamy do czynienia z kryzysem ludzkiej egzystencji. Dotyczy to także czasu pandemii koronawirusa. Myślenie według wartości osadzonych w prawie naturalnym może stać się nie tylko skutecznym antidotum na kryzys zdrowotny i ekonomiczny, ale także początkiem nowego etosu. Etosu być może uboższego w dobra materialne, ale bogatszego w człowieczeństwo. Pandemiczny kryzys domaga się przypomnienia i aktualizacji paradygmatu, że społeczeństwo na miarę człowieka potrzebuje prawdy jako fundamentu, wolności jako atmosfery, sprawiedliwości jako reguły i miłości społecznej, która widzi sprawy innych jak swoje. Doświadczenie pandemii i nieunikniona recesja ekonomiczna mogą stać się punktem wyjścia dla progresji etycznej w kierunku budowania pogłębionej wspólnoty ducha na wszystkich płaszczyznach uspołecznienia.
  • Miniatura
    Pozycja
    Życie konsekrowane w służbie poszukiwania sensu według Benedykta XVI
    Pagacz, Małgorzata (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Artykuł przedstawia znaczenie życia konsekrowane w służbie poszukiwania sensu według Benedykta XVI. W swoim nauczaniu papież zwraca uwagę na zjawisko współczesnego kryzysu sensu i wartości, a zarazem przypomina o wpisanym głęboko w naturę ludzką pytaniu o sens istnienia. Życie konsekrowane jest (i było od samych początków) poszukiwaniem Boga: quaerere Deum. Osoba poświęcona Bogu na własność stawia w centrum swego życia Chrystusa, „odwieczny Sens”, i całkowicie powierza Mu siebie. Zgodnie z nauczaniem Benedykta XVI życie konsekrowane, będące drogą specjalnego naśladowania Chrystusa i poddania Jemu całej egzystencji, jest świadectwem odnalezienia sensu życia i stanowi pomoc dla poszukujących go.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Die Logik der Sünde und das Sakrament der Beichte
    Kuźmicki, Tadeusz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Moralnoteologiczna refleksja nad grzechem opiera się na antropologii, która zakłada ludzką słabość. Chociaż to założenie spotkało się z krytyką, aż po negowanie grzechu, to uniwersalne spojrzenie na antropologię nie pozostawia wątpliwości o ludzkim błędzie czy winie. Konstruktywne spojrzenie na logikę grzechu prowadziło wielu wierzących do sakramentu spowiedzi, który na przestrzeni wieków przybierał różne formy. Pierwsze przesłanki związane z pozytywnym przeżywaniem grzechu znajdujemy już w Starym Testamencie, a w szczególności w zbawczym dziele Jezusa Chrystusa. W pierwotnym Kościele mierzono się z trudnością oceny prawdziwości nawrócenia przy ciągle powtarzających się grzechach. Jednocześnie wiernych motywowano do głębokiej przemiany ekskomuniką, pokutą i rekoncyliacją. Początkowo było to możliwe tylko raz w życiu, co prowadziło do sięgania po pokutę tuż przed śmiercią. Dopiero w VI wieku iroszkoccy mnisi wprowadzili zwyczaj powtarzalnej spowiedzi jako praktyki życia duchowego. Kolejne postanowienia soborów usankcjonowały w Kościele rolę powtarzalnej spowiedzi. Bezpośrednio po Soborze Watykańskim II dostrzeżono jednak, że w krajach Europy Zachodniej od lat 70. XX wieku spowiadano się coraz rzadziej, aż w końcu zupełnie zdystansowano się do tego sakramentu. Wydarzenia te oraz analiza historycznego rozwoju spowiedzi pozwalają wyciągnąć trzy wnioski. Po pierwsze, człowiek powinien skonfrontować się z faktem osobistego grzechu. Po drugie, w tej konfrontacji przychodzi z pomocą wspólnota Kościoła. Po trzecie, wierzący odkrywa tajemnicę swojego nawrócenia w spotkaniu z przebaczającym Bogiem w spowiedzi jako ciągle istniejącej aporii dialektycznego doświadczenia grzeszności i świętości.
  • Miniatura
    Pozycja
    Jedność Jezusa Chrystusa i Ducha Świętego w dziele zbawienia
    Królikowski, Janusz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    W niektórych współczesnych nurtach duchowych zdaje się mieć miejsce rozdzielanie odniesienia do Jezusa Chrystusa i do Ducha Świętego, co wyraża się autonomicznym traktowaniem doświadczenia pneumatologicznego w życiu chrześcijańskim. Niekiedy nazywa się to zjawisko pentekostalizacją chrześcijaństwa. Aby na nie odpowiedzieć, zachodzi przede wszystkim potrzeba pokazania jedności Chrystusa i Ducha Świętego w dziele zbawienia. Artykuł zwraca uwagę na niektóre aspekty tej jedności, a zwłaszcza na jej wyrażanie się w tytule „Chrystus” nadanym Jezusowi, w Jego konsekracji mesjańskiej w czasie chrztu w Jordanie. Szczególnym wyrazem tej jedności jest mesjańska świadomość Jezusa. Spojrzenie na podstawowe dane nowotestamentowe pokazuje, że pneumatologia powinna więc zawsze być poddana weryfikacji chrystologicznej. Doświadczenie Ducha Świętego, którego dzisiaj intensywnie się poszukuje, powinno zawsze posiadać podstawy chrystologiczne oraz w nich znajdować zwieńczenie.
  • Miniatura
    Pozycja
    La Trinità, la famiglia umana e la comunità religiosa.. Opportunità e limiti delle analogie trinitarie
    Kowalczyk, Dariusz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 2021)
    Mówienie o Bogu wymaga posługiwania się analogiami. Także natchniony język Biblii jest analogiczny. Wśród różnych analogii mamy analogię pomiędzy rodziną ludzką i Trójcą Świętą. Bóg w Trójcy Jedyny jest tutaj fundamentem i modelem dla rodziny, a z drugiej strony rodzina jest obrazem tajemnicy Trójcy. Analogia rodzinno-trynitarna rozwijała się w pierwszym tysiącleciu na Wschodzie. Na Zachodzie nie była ceniona, jako że krytyczny wobec niej stosunek wyraził św. Augustyn. Pojawiła się na nowo w XIX wieku, szczególnie po Soborze Watykańskim II, w tym w nauczaniu papieży. Także po Soborze została podjęta i rozwinięta idea o trynitarnym modelu życia wspólnot zakonnych. Każda analogia ma jednak swoje ograniczenia, które powinny być wzięte pod uwagę, by mówić o Bogu adekwatnie, a zarazem by móc wyciągnąć z tajemnicy Boga praktyczne wnioski dotyczące życia człowieka. Tymczasem nie brakuje teologiczno-pastoralnej przesady w przedstawianiu analogii pomiędzy Bogiem w Trójcy Jedynym a ludzką rodziną, a szczególnie wspólnotą zakonną. Trzeba zatem uważać, aby wskazywanie na ideał nie prowadziło do tyleż pobożnej, co abstrakcyjnej retoryki, dalekiej od konkretnego życia. Trójca Święta powinna być niewyczerpanym źródłem do lepszego życia w wymiarze indywidualnym i wspólnotowym, ale tym bardziej warto pamiętać o nauczaniu Soboru Laterańskiego IV, że „gdy wskazujemy na podobieństwo między Stwórcą i stworzeniem, to zawsze niepodobieństwo między nimi jest jeszcze większe” (DH 806).