Fenomen życia w ujęciu Jeremiego Wasiutyńskiego

Abstract

Jeremi Wasiutyński (1907-2005), polski astrofizyk, przez większą część życia mieszkający w Norwegii, wiele lat pracował nad syntezą ludzkiej wiedzy. Owoce swoich badań zawarł w monumentalnym, kilkutomowym dziele napisanym w języku angielskim. Synteza ta objęła odpowiedzi na fundamentalne, odwieczne pytania: Jak powstał wszechświat?, Czym jest życie?, W jaki sposób powstała ludzka cywilizacja i dokąd zmierza? Wasiutyński w swych rozważaniach odwołuje się do istnienia pierwszej przyczyny – źródła wszystkiego, co istnieje. Życie polski badacz postrzega jako drogę powrotną wszechświata ku pierwszej przyczynie. Pełna synteza, która może służyć jako wsparcie dla nadchodzącego zjednoczenia ludzkości, musi wyprowadzić całą rzeczywistość za pośrednictwem procesów twórczych z transcendentalnego, niczym nieuwarunkowanego, jedynego prawdziwego źródła – pierwszej przyczyny. Zaproponowana przez Wasiutyńskiego synteza, w której kreatywność (interakcje między świadomością i nieświadomością) stanowi podstawę do rekonstrukcji całej rzeczywistości, ma znieść zachodni rozłam między filozofią, nauką i religią oraz pokazać, że te trzy twórcze gałęzie ludzkiej aktywności wypływają ze wspólnego źródła.Jeremi Wasiutyński (1907-2005), a Polish astrophysicist who lived most of his life in Norway, worked for many years on the synthesis of human knowledge. He included the fruits of his research in a monumental, several-volume work written in English. The synthesis included answers to the fundamental, perennial questions: how did the universe come into being? What is life? How did human civilization arise and what is it coming to? Wasiutyński in his considerations refers to the existence of the first cause ‒ the source of everything that exists. The Polish researcher sees life as the universe’s way back to the first cause. A complete synthesis that can serve as a support for the coming unification of humanity, must derive all reality, through creative processes, from the transcendental, unconditioned and the only true source ‒ the first cause. The synthesis proposed by Wasiutyński, in which creativity (interactions between consciousness and unconsciousness) is the basis for the reconstruction of all reality, is to eliminate the Western split between philosophy, science and religion and show that these three creative branches of human activity flow from a common source.