Teleologizm a antropologia

Abstract

Artykuł nawiązuje do ożywionej dyskusji na temat uzasadniania norm moralnych, jaka w ostatnich latach toczy się w gronie teologów katolickich. Autor zwraca uwagę na to, iż zwolennicy teleologizmu w tym sporze bronią zarazem pewnego rodzaju relatywizmu w kwestii rozumienia natury ludzkiej, choć związek tych dwu stanowisk: metaetycznego i antropologicznego nie jest logicznie konieczny. Przeciwnie nawet, uznanie teleologicznego typu uzasadniania norm za jedynie poprawny sugeruje raczej stałą hierarchię wartości (którą teologowie zakorzeniają zwykle w naturze ludzkiej) oraz możliwość poprawnego jej odczytania. W niedopracowaniu antropologicznych założeń teleologizmu widzi autor jedną z przyczyn, dla których teologowie broniący werbalnie teleologizmu, prezentują zarazem taką teorię natury ludzkiej i sumienia, której metaetyczną konsekwencją jest jedna z odmian deontologizmu. Konkluzję artykułu stanowi teza, iż najlepszą drogą do przezwyciężenia odczuwanego dziś przez teologów impasu w omawianej dyskusji jest dokładniejsze zajęcie się „antropologią normatywną”, stanowiącą podstawę norm moralnych i rozstrzygającą o trafności spornych stanowisk metaetycznych.