Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne

Stały URI zbioruhttps://theo-logos.pl/handle/123456789/30199

Przeglądaj

Przeglądaj Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne wg Autor "Bańska-Szuba, Anna"

Wpisz kilka pierwszych liter i kliknij przycisk przeglądania
Teraz wyświetlane 1 - 2 z 2
  • Miniatura
    Pozycja
    Działalność społeczno-polityczna ks. Dominika Ściskały na Śląsku Cieszyńskim w latach 1919–1922
    Bańska-Szuba, Anna (Księgarnia Św. Jacka, 2019)
    Ks. Józef Londzin przed laty postulował, aby wzorem badaczy zajmujących się udziałem duchowieństwa ewangelickiego w walce o polskość Śląska Cieszyńskiego zająć się wkładem w tę batalię duchowieństwa katolickiego. Jest to do dziś dnia zaniedbywana karta najnowszej historii. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi, choć w minimalnym stopniu, na wezwanie wielkiego patrioty. Praca poświęcona jest osobie ks. Dominika Ściskały (1887–1945), który jako kapłan urodzony i wychowany na Śląsku Austriackim brał w najgorętszym dla tego regionu okresie lat 1919–1920 czynny udział w walce o jego polskość. W walkę tę zaangażował się przez działalność duszpasterską, polityczną (z ramienia Związku Śląskich Katolików) i literacką. Artykuł zawiera rekonstrukcję życia i politycznej aktywności ks. Dominika Ściskały, działającego w latach 1919–1922 na rzecz Śląska Cieszyńskiego. Został napisany na podstawie zachowanych dokumentów, broszur, listów, telegramów, opinii przełożonych i wiernych.
  • Miniatura
    Pozycja
    „Ostatni mnich w Orłowej” – powieść historyczna ks. Dominika Ściskały (1887–1945)
    Bańska-Szuba, Anna (Księgarnia Św. Jacka, 2019)
    Artykuł zawiera analizę historyczno-literacką powieści „Ostatni mnich w Orłowej”, wydanej w Cieszynie nakładem wydawnictwa im. bł. Jana Sarkandra w 1924 r. Autor, cieszyński duchowny, Dominik Ściskała, zaangażowany z ramienia związku Śląskich katolików w spór o granicę polsko-czeską w latach 1919–1920, po przegranej walce o ziemie zaolziańskie tworzy powieść historyczną „ku pokrzepieniu serc” dla współczesnych sobie rodaków znad Olzy. Niniejszy artykuł to próba odczytania powieści jako regionalnego, „cieszyńskiego Potopu”. W tym celu autorka przedstawia związki utworu z Sienkiewiczowskim dziełem, podobieństwa i różnice w kreacji świata przedstawionego, narracji, konstrukcji czasu, wykorzystania materiału historycznego, budowy planu rzeczywistego i fikcyjnego. Odkrywa też zawartą w powieści myśl historiozoficzną, ukazującą reformację jako zło, które spowodowało w przeszłości rozbicie jedności w wierze, a w czasach współczesnych podział ojczystej ziemi. Wskazuje również, na czym, mimo tragicznego finału powieści, opiera się myśl mająca dać „otuchę rodakom”. Przedstawiona przez autorkę analiza i interpretacja jest pierwszą próbą historycznoliterackiej oceny powieści ks. Ściskały, ponieważ nikt wcześniej się tym nie zajmował.