Roczniki Teologiczne, 1994, T. 41, z. 7
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/5239
Przeglądaj
Przeglądaj Roczniki Teologiczne, 1994, T. 41, z. 7 wg Data wydania
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 26
- Wyników na stronę
- Opcje sortowania
Pozycja 25 ЛЕТ ТЕОЛОГИЧЕСКОГО ДИАЛОГА МЕЖДУ РИМСКО-КАТОЛИЧЕСКОЙ ЦЕРКОВЬЮ И ВСЕМИРНОЙ ЛЮТЕРАНСКОЙ ФЕДЕРАЦИЕЙNapiórkowski, Stanisław Celestyn (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Upłynęło 25 lat teologicznego dialogu katolicko-luterańskiego na forum światowym (1967- 1992). W 1993 roku zamknięto jego trzecią fazę. Nadszedł czas podsumowań. Do końca 1993 roku opublikowano siedem dokumentów: 1. „Ewangelia a Kościół” (zwany „Raportem z Malty”, 1971); 2. „Wieczerza Pańska” (1977); 3. „Drogi do wspólnoty” (1980); 4. „Wszyscy pod jednym Chrystusem” (o Konfesji Augsburskiej, 1980); 5. „Urząd duchowny w Kościele” (1981); 6. „Marcin Luter - świadek Jezusa Chrystusa” (w 500-lecie urodzin M. Lutra, 1983); 7. „Jedność przed nami. Modele, formy i etapy katolicko-luterańskiej wspólnoty kościelnej” (1984). Przyjęto ósmy dokument nt. Kościoła i usprawiedliwienia. Jakie są najważniejsze owoce tych dialogów? 1. Na temat Lutra powiedziano wspólnie, że dotychczasowe oceny jego osoby i działalności były zbyt jednostronne (albo radykalne potępienie, albo gloryfikacja). W rzeczywistości zaczynamy go widzieć jako świadka wiary i żywy apel o odnowę Kościoła. Istotne tezy Lutra strona katolicka oceniła jako uprawnioną formę teologii chrześcijańskiej. 2. W kwestii usprawiedliwienia osiągnięto zasadniczą zgodność: tylko z łaski przez wiarę, przy czym usprawiedliwienie nie jest czysto zewnętrzne (iustificatio forensis), ale Duch Święty „odnawia nasze serca oraz uzdalnia i wzywa do dobrych uczynków” 3. Konfesja Augsburska odzwierciedla ekumeniczną wolę i katolickie znaczenie Reformacji. Pod względem treściowym w znacznej mierze i w wysokim stopniu „może być uważana za wyraz wspólnej wiary” Ostra krytyka Kościoła katolickiego, zawarta w drugiej części Konfesji, dzisiaj staje się zasadniczo bezprzedmiotowa. 4. Ofiara Mszy (olbrzymi tradycyjny kamień obrazy dla protestantów) według nauki katolickiej odnowionej przez Vaticanum II nie jest ani przedłużeniem, ani odnowieniem, ani ponowieniem, ani udoskonaleniam jednej i doskonałej ofiary Chrystusa, ale jej uobecnieniem. Takie rozumienie - podkreślili luteranie - nie kwestionuje jedyności ofiary krzyżowej. 5. Luteranie nie kwestionują ważności katolickich urzędów kościelnych. Katolicy, za Vaticanum II, widzą u luteran defectus ordinis, co można rozumieć albo jako nieważność święceń (ordynacji) kapłańskich i biskupich, albo jako usterkę. Katolicy dyskutują między sobą, czy to usterka drobna czy zasadnicza. Wskazano wspólnie drogę „do pojednania urzędów”: stopniowa wzajemna akceptacja Kościołów - akceptując Kościół, tym samym (eo ipso) akceptuje się jego urzędy. 6. Papiestwo zostało przez Konfesję Augsburską uznane za istotne dla Kościoła. Luteranie nie wykluczyli akceptacji Piotrowego urzędu biskupa Rzymu jako widzialnego znaku jedności całego Kościoła (bardzo potrzebnego chrześcijaństwu), wskazali jednak warunek ewentualnego uznania: urząd papiestwa trzeba by ewangelicznie zinterpretować i sprawować. W dyskusjach luteranie wskazali na Jana Pawła II jako na przykład takiego bardziej ewangelicznego stylu papiestwa.Pozycja Neoreligie orientacji wschodniej na Ukrainie. Ogólna charakterystyka socjologicznaZawhorodnyj, Jurij (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Pozycja Tygodnie powszechnej modlitwy o jedność chrześcijan na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim 1990-1994Koza, Stanisław J. (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Pozycja Eucharystia przejawem wspólnoty ludu Bożego. Homilia wygłoszona 14 stycznia 1987 roku w kościele akademickim KUL z okazji sympozjum naukowego pt. „Eucharystia w dialogu ekumenicznym”Hause, Jan (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Pozycja Ewangelizacja a ekumenizm w doświadczeniach Ruchu „Światło-Życie”Cupiał, Dariusz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)The Oasis Movement, also called the “Light-Life” Movement (LLM), was founded by Father Franciszek Blachnicki in Poland where it became a force for spiritual and theological renewal. The movement, which is marked both by the personal charisma and spiritual experiences of its founder and by the directives of the Second Vatican Council, sought to respond to the Council’s call to Christian unity. How did LLM respond to this call? First of all LLM supported the ecumenical movement through renewal work within the Catholic Church in a way to be closer to non-Catholic Christians. The Oasis vision of pastoral ministry, which emphasized living faith based on personal relationship with Christ as well as Bible study, liturgical prayer, charismatic worship and spirit of fellowship, aroused interest, especially among Protestants. Secondly Father Blachnicki had been searching for a way to educate the LLM members in the spirit of ecumenism. The best advice he was gave to create a place for personal ecumenical friendship to develop. Some Protestant brothers from Poland and many from abroad, both as individuals and as groups, began attending and participating in Oasis retreats. We can say that Krościenko (the LLM center) became the “Taizé of Poland” Finally the most characteristic ecumenical feature of LLM was practical ecumenical cooperation in evangelization. Evangelization, in Father Blachnicki’s theology, was the way to Christian unity. LLM cooperation with interdenominational movements, Campus Crusade for Christ, and Youth With A Mission was unprecedented. Also significant for the ecumenical movement have been relationships between LLM and Scandinavian Churches and mission organizations. This cooperation bears fruit in many forms, especially in the methods, strategies and theology of evangelization. Therefore in spite of the break in this cooperation that followed ihe founder’s departure from Poland, LLM remains influenced by methods and theological positions originating in the Protestant tradition but adapted to Catholic needs.Pozycja Zrozumieć Kazantzakisa. Teologiczne niepokoje wokół „Ostatniego kuszenia”Fotiju, Eleni (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)If we look closer at the discussion triggered by M. Scoresese’s film The Last Temptation, we shall see that the evaluations and criticism addressed at Kazantzakis are wanting in reliability. The film was based on his novel. It turns out that it is easy to accuse a writer of statements which one does not find in his writings at all. It is easy to refer to excommunication which has not taken place, and excuse callous attack on Kazantzakis’ seeming hostility toward Christian values. As of yet one has not found such an analysis of the novel The Last Temptation or of the whole writing of the novelist labelled as antichrist which would approach seriously the following statement found in the introduction to the novel: “I am sure that every free man, who will read this book full of love, will more and better than ever love Christ” Does the evangelical “new commandment” not oblige Christians to take up real efforts to understand those who seem to be hostile to the values proclaimed by Christianity? Is it not worthwhile at least to try to understand why such a man as Nikos Kazantzakis, who till the end of his life nurtured the desire of holiness, could not find throughout his life the image of God-Love?Pozycja Mariologia w dialogu katolicko-zielonoświątkowymDąbrowska-Macura, Wiesława (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Dialog between the Roman Catholic Church and leaders of some Pentecostal Churches started in 1972 and so far three common documents were published. They can be considered as a reflection of the following stages of the common works, which lasted five years each (first: 1972-1976, second: 1977-1982, third: 1985-1989). The first document entitled: Final Report of the Dialogue between the Secretariat for Promoting Christian Unity of the Roman Catholic Church and Leaders of Some Pentecostal Churches and Participant in the Charismatic Movement within Protestant and Anglican Churches: 1972-1976, presents the following issues: Holy Scripture and its relation to Tradition, the Christian initiation, baptism in the Holy Spirit, the charismatic renewal, the discernement of spirits. The second document called: Final Report of the Dialogue between the Secretariat for Promoting Christian Unity of the Roman Catholic Church and Some Classical Pentecostals: 1977-1982, deals with: speaking in longs, the interpretation of the Holy Bible, faith and experience, Tradition and traditions, fellowship (koinonia), healing, Mary, ways of serving in the Church, ordination and apostolic succession. The third document known as Report from the Third Quinquenium of the Dialogue between the Pontifical Council for Promoting Christian Unity of the Roman Catholic Church and Some Classical Pentecostal Churches and Leaders: 1985 - 1989 is concentrated on the problems of fellowship (koinonia) in relations with Word of God, Holy Spirit and Baptism. Apart from that. ii also presents koinonia and fellowship of Saints, and the role of koinonia in the life of the Church. The articles placed in the present annal are a try of bringing closer the question of the ministry of healing (T. Kosiek) and some mariological problems (W Dijbrowska-Macura) discussed during the second stage of the dialog. The ministry of healing understood as an effective prayer for the healing was present at the Pentecostal Churches from the very beginning of their existence. Two main factors caused its revival in the Catholic Church. Firstly - the post-conciliar reform of sacrament of unction of the sick; and secondly - the Catholic charismatic reneval. In the end of the sixties of our century the ministry of healing begin to be practiced in the Roman Catholic Church. From the Middle Ages the attitude of reluctance towards the ministry of healing was shaped by philosophical currants based on Aristotelic views contradicting the possibility of immediate God’s interference in ruled by rationalistic laws of the world of nature. They introduced the dualistic way of thinking by separating God from creature, grace from nature, soul from body. It coresponded to the evolution of the sacrament of unction of the sick, in the direction of ’’extreme unction” and underlining only its spiritual effects The Second Vatican Council changed that one-sided vision by taking into account physical healing as one of the possible fruits for the one who received that sacrament. The Catholic-Pentecostal dialogue which took place recently, was a mile stone in the process of introducing the subject of the ministry of healing in the Catholic theology. Some convergences of the dialogue which are worth of pointing out: the purpose of the ministry of healing (both sacramental and non-sacramental) in the Roman Catholic Church is to heal a human being integrally, it means in spiritual, emotional and physical dimensions; Jesus has been always active as the healer of man; and finally that the laics who participate in the ministry of healing by prayer and taking care of the sick do that as the members of the Body of Christ. From the wide spectrum of the mariological issues, the consensus in many matters has not been reached, because in the Pentecostal opinion, many dogmas of the Roman Catholic Church do not have distinct basis in the Bible. Both sides agreed unanimously that Mary takes a special place in the history of salvation. It is the result of the fact, that she became the Mother of the Son of God - Jesus Christ. Also in the common agreement there is no question about the virgin conception of Jesus. At the same time the Pentecostals reject the Catholic dogmas of the immaculate conception and the assumption of Mary. The Catholics and the Pentecostals confess that the only Saviour and Mediator between God and man is Jesus Christ. The Pentecostal Churches understand that truth in the way excluding the mediation of somebody but Jesus, and they reject every kind of devotion towards Mary and the Saints, accepted by the Catholics.Pozycja Cyrilometodské korene evanjelizácie EuropyGórka, Leonard (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Jednym z wiodących wątków Specjalnego Zgromadzenia Synodu poświęconego Europie (1991) była sprawa poszukiwania tożsamości kultury europejskiej. Wskazywano na wielość korzeni tejże kultury. Na jej złożoną całość składają się zarówno spuścizna Grecji i Rzymu, jak również kultura hebrajska oraz wpływy islamskie. Nikt nie może jednak zaprzeczyć, iż wiara chrześcijańska w formie tradycji wschodniej i zachodniej należy trwale do fundamentu Europy, nie naruszając w niczym tożsamości poszczególnych narodów. Paradygmatem owocnego łączenia obu tradycji chrześcijańskich jest działalność apostolska świętych Cyryla i Metodego, którzy w IX wieku dokonali wśród narodów słowiańskich syntezy wartości świata bizantyjskiego i rzymskiego. Kierując się szacunkiem dla godności człowieka, stworzonego na obraz Boży, broniąc prawa do duchowej, kulturowej i politycznej niezawisłości ludów słowiańskich - święci Apostołowie Słowian ukazali jednocześnie istotne elementy europejskiego etosu. Tradycja cyrylo-melodiańska uczy nas dzisiaj, iż wszystko to, co w kulturze jest niepowtarzalne i różne, nie dzieli - jak w polityce - lecz ubogaca i jednoczy wokół wspólnych wartości i przyczynia się do rozwoju kultury uniwersalnej. Jeżeli zatem określone przestrzenie geopolityczne mają swoje specyficzne zadania, to słowiańscy Apostołowie przekazali Europie, zwłaszcza Środkowej, aktualny dziś temat: mediacja, dialog oraz integracja, a nie konfrontacja, polemika, przemoc czy partykularyzm. Słowiańscy Nauczyciele wiary umieli przekraczać granice kultur i tradycji, umieli też przeciwstawiać się tworzeniu się bloków, ponieważ kierowali się apostolskim uniwersalizmem, który ma zdolność godzenia jedności z wielością. Tego rodzaju chrześcijańskie przesłanie ma i dziś obietnicę siły zdolnej przezwyciężyć dzielący nas niejednokrotnie ciężar zaszłości. I przeciwnie, wstępując na drogę wyrównywania rachunków możemy być pewni, że najskuteczniej przeciwstawiamy się powstawaniu wspólnego europejskiego domu. Jedność Europy, jaką ponad tysiąc lat temu zamierzali utworzyć święci Cyryl i Metody, jest jednością Europy-ideału, Europy naszych pragnień. Ale jest również przypomnieniem tego, co nadal łączy wszystkich Europejczyków we wspólnotę duchową, nie ulegającą korozji czasu ani decyzjom dyplomatów, ani prawom ekonomii. Artykuł jest owocem badań prowadzonych w ramach grantu „Wschodniosłowiańska tradycja chrześcijańska w służbie dialogu Kościołów” (pod kierunkiem prof. W. Hryniewicza OMI). W ramach tego samego grantu powstał artykuł Le dialogue entre les catholiques et les orthodoxes ä la lumiere des Congres de Velehrad, opublikowany w „Rocznikach Teologicznych” 40:1993 z. 7 s. 45-58.Pozycja Ordynacja kobiet w dialogu anglikańsko-rzymskokatolickim w latach 1966-1992Wojtkowski, Jacek M. (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)In 1976, The Congregation for the Doctrine of the Faith, in the Declaration Inter Insigniores, stated deary that "the Catholic Church doesn’t consider herself to be authorized to admit women to priestly ordination" The constant Tradition of the Roman Catholic Church has considered the practice of Christ and Apostles as a norm from which she couldn’t deviate. Neither Church understands itself to be competent to alter this Tradition. On the Anglican side there has been a growing conviction that there exist in Scripture and Tradition no fundamental objections to the ordination of women to the ministerial priesthood. To continue to preclude women from being ordained priests in this generation damages the Christian witness to the world to the equality and status of women and men created in the image of God. The unity of humanity, an essential aspect of God’s good creation, is also obscured. This way on 11 November 1992, the General Synod of the Church of England passed, by a two-thirds majority in all three Houses, the Priests (Ordination of Women) Measure. The voting was as follows: House of Bishops, 39 ayes, 13 noes; House of Clergy, 176 ayes, 74 noes, and House of Laity, 169 ayes, 82 noes. In Anglican-Roman Catholic ecumenical dialogue the question and practice of the admission of women to the ministerial priesthood prevents reconciliation between our Churches even where there is otherwise progress towards agreement in faith on the meaning of the Eucharist and the ordained ministry. The ordination of women to the priesthood effectively blocked the path to the mutual recognition of ministries. The question ordination of women doesn’t destroy mutual commitment to a search for reconciliation, nevertheless that is serious obstacle in Anglican-Roman Catholic ecumenical dialogue.Pozycja Prawosławni i katolicy w Gruzji. Kilka uwag na marginesie wzajemnych stosunkówMartin, Henri (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Pozycja Studium anglikanizmuNowosad, Sławomir (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Pozycja Chrześcijanie i muzułmanie w Azji Środkowej na drodze dialogu. Seminarium badawcze w Ałmaty, 11-14 kwietnia 1994 rokuDobrojer, Aleksandr (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Pozycja ХРИСТИАНСТВО И ИСЛАМ НА ПУТЯХ ДИАЛОГА. К ВОПРОСУ ХРИСТИАНСКО-МУСУЛЬМАНСКОГО ДИАЛОГА В СТРАНАХ СРЕДНЕЙ АЗИИDobrojer, Aleksandr (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Artykuł jest tekstem referatu przygotowanego w Instytucie Ekumenicznym KUL na międzynarodową (polsko-kazachską) konferencję w Ałmaty w dniach 11-14 kwietnia 1994 roku, poświęconą problematyce dialogu chrześcijańsko-muzułmańskiego w Azji Środkowej. (Obszerniej na ten temat pisze w niniejszym zeszycie „Roczników Teologicznych”, w dziale Sprawozdania, A. Dobrojer: Chrześcijanie i muzułmanie w Azji Środkowej na drodze dialogu). Jego celem było zapoznanie środowisk intelektualnych i przywódców religijnych (muzułmańskiego, prawosławnego i katolickiego) Kazachstanu i innych krajów Azji Środkowej z założeniami dialogu chrześcijańsko-muzułmańskiego oraz osiągnięciami tegoż dialogu w innych regionach świata. W związku z tym w artykule zostały podjęte następujące zagadnienia: I. Ruch ekumeniczny wśród chrześcijan a dialog międzyreligijny; II. Potrzeba dialogu i jego podstawowe warunki; III. Dialog chrześcijańsko-muzułmański w różnych regionach świata. W części końcowej (paragraf IV) artykuł rozważa potrzebę dialogu w Azji Środkowej oraz tematykę, której winien on w pierwszej kolejności dotyczyć.Pozycja The mystery of unity amidst division. Some ecumenical reflectionsHryniewicz, Wacław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Artykuł jest skróconą wersją referatu wygłoszonego na sesji plenarnej podczas międzynarodowego sympozjum „Millennium Kościoła rosyjskiego”, odbytego w Joensuu i Heinävesi, w Finlandii (22-24 września 1988 roku). Autor wychodzi z przekonania, iż podział chrześcijaństwa zagraża zubożeniem każdej ze stron. Rozdarcie i trwanie w stanie podziału uniemożliwiają przede wszystkim żywą wymianę wartości duchowych. Trudno wówczas mówić o wzajemnym dopełnianiu się i korygowaniu jednostronności. Dzieje podziału w chrześcijaństwie nacechowane są konfliktami i antagonizmami wyznaniowymi, wzajemnym wyobcowaniem, nieufnością, a co gorsza - wrogością i nienawiścią. Pomimo swojego tragizmu podział wydaje się jednak czymś więcej niż tylko przejawem ludzkiego grzechu i ludzkiej ułomności. Istnieje, być może, jakiś tajemniczy i opatrznościowy sens podziałów. Należałoby zatem mówić nie tylko o tajemnicy jedności, ale również o tajemnicy podziału. Być może do jedności pełniejszej i trwalszej dochodzi się dopiero poprzez bolesne doświadczenie podziału. Artykuł usiłuje naświetlić tajemnicę jedności ontycznej, istniejącej pomimo podziałów. Podział pozostaje niejako na powierzchni życia Kościoła, nie dosięgając mistycznej i ontycznej głębi jego tajemnicy. Często wskazuje się na symbolikę rozdartej szaty Chrystusa. Szata jest wszakże czymś zewnętrznym w stosunku do samej osoby. Rozdarcie nie sięga w głąb, lecz pozostaje na płaszczyźnie zjawiskowej, empirycznej i widzialnej. Ontyczna jedność Kościoła nie może być zniszczona. Kościół podzielony istnieje nadal jako jeden Kościół zmartwychwstałego Pana ludzkich dziejów. Pomimo zerwanych więzi braterstwa trwa on nadal jako jedna rzeczywistość zbawcza w swoim wymiarze ontologicznym i metaempirycznym. Jako dar Boży, jedność Kościoła jest silniejsza niż ludzkie podziały. Zadaniem dążeń ekumenicznych jest odkrycie jedności już istniejącej w podzielonym chrześcijaństwie oraz uczynienie jej widzialną poprzez przywrócenie pełnej wspólnoty eklezjalnej i eucharystycznej. Autor wskazuje na sposoby umożliwiające wzajemne uznanie tożsamości wiary i sakramentów poprzez Kościół katolicki i Kościół prawosławny. Szczególne znaczenie przywiązuje do kategorii „Kościołów siostrzanych” oraz do idei „hierarchii prawd” w nauce chrześcijańskiej. Podkreśla, iż jedność Kościoła możliwa jest tylko we wspólnocie Kościołów, opierającej się na najbardziej podstawowych sformułowaniach wiary chrześcijańskiej. Przypomina, iż starochrześcijańskie wyznania wiary skoncentrowane są wokół osoby Jezusa Chrystusa, który jest osobową Prawdą wszystkich chrześcijan, Prawdą wspólną wszystkim Kościołom. Ostatnia część artykułu poświęcona jest nadziei przezwyciężenia podziału między Kościołem rzymskokatolickim i Kościołem prawosławnym. Za gest proroczego zniecierpliwienia i protestu przeciwko sytuacji podziału w Kościele uznaje akt jednorazowej spowiedzi i przyjęcia Komunii św. z rąk kapłana katolickiego przez W. Sołowiowa. Podział jest „herezją życia” (S. Bułgakow). Trzeba zdać sobie jasno sprawę z tego, iż nieporównanie więcej nas łączy, niż dzieli. Wszyscy potrzebujemy wzajemnej modlitwy wstawienniczej oraz ekumenicznej epiklezy, przyzywającej Ducha Świętego aby pozwolił dostrzec dar jedności już istniejącej. Duch Święty jest Duchem różnorodności i wielości darów. Troska o jedność musi iść w parze z poszanowaniem uprawnionej różnorodności. Być może zbyt wiele trudu wkładamy w to, aby tworzyć jedność wedle naszych własnych wyobrażeń, zamiast przyjąć ją jako dar Boży już istniejący.Pozycja The Adam-Christ typology in St. Irenaeus of LyonsLeśniewski, Krzysztof (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Główne dogmaty z dziedziny chrystologii i soteriologii zostały zdefiniowane w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Ojcowie Kościoła ustawicznie podkreślali centralne znaczenie Chrystusa w kontekście całej historii zbawienia. W drugim wieku wielką rolę odegrał św. Ireneusz z Lyonu, wybitny teolog i biskup. Jego biblijna teologia pozostaje ciągle aktualna, zdumiewając świeżością argumentacji i duchowego doświadczenia. Autor artykułu koncentruje się na problemach związanych z typologią Adam—Chrystus, przedstawionych w dziełach św. Ireneusza. Powyższa typologia jest rozwinięciem paralelizmu Adam-Chrystus z Listów św. Pawła. Ireneusz upatruje jej podstawę w wydarzeniu Wcielenia Słowa Bożego. Polemizując z gnostyckimi poglądami, które przeciwstawiały materię i ducha, a tym samym wprowadzały nieprzezwyciężalny dualizm między Bogiem i człowiekiem, broni realności Wcielenia. Przez fakt, że Bóg stał się człowiekiem, możliwe było odkupienie rodzaju ludzkiego. Dopiero bowiem we wcielonym Bogu - Jezusie Chrystusie dokonać się może odnowienie i dopełnienie wszystkiego, czyli rekapitulacja. Świadczy o tym cała ekonomia Starego Testamentu, który św. Ireneusz pojmował jako „zbawienie obiecane”, urzeczywistniające się w wydarzeniach zbawczych Nowego Testamentu. Perspektywa historyczna ma wielkie znaczenie w teologii biskupa z Lyonu. Adam i Chrystus nie są dla niego tylko wzorcami czy pouczającymi przykładami. Stosując interpretację typologiczną Ireneusz doszukuje się zależności i wewnętrznych związków pomiędzy wydarzeniami ze Starego i Nowego Testamentu. Dopiero bowiem w świetle Chrystusa, będącego spełnieniem wszystkich proroctw, można właściwie interpretować Stary Testament. Głównym celem typologii Adam-Chrystus jest ukazanie centralnej roli Chrystusa w dziejach zbawienia. Adam reprezentuje w niej całą ludzkość, będącą w niewoli grzechu i śmierci. Chrystus natomiast, jako Nowy Adam, przez swe Wcielenie, Śmierć i Zmartwychwstanie przywraca życie i nieśmiertelność całemu rodzajowi ludzkiemu. W teologii św. Ireneusza znaleźć można porównanie Ewy i Dziewicy Maryi - Nowej Ewy. Pierwsza kobieta — Ewa przez swe nieposłuszeństwo była przyczyną upadku i grzechu. Dziewica Maryja zaś przez swoje posłuszeństwo pomogła Bogu w rozpoczęciu procesu uzdrowienia ludzkości. Dając życie Nowemu Adamowi, stała się prawdziwą Matką Żyjących i causa salutis.Pozycja Działalność naukowa Instytutu Ekumenicznego KUL w roku 1993Gajek, Jan S.; Koza, Stanisław J. (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Pozycja Ekumenizm w Europie ŚrodkowejGórka, Leonard (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Pozycja Ekumeniczne implikacje przemian w Europie Środkowo-WschodniejNossol, Alfons (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Starting from 1989 there have been many changes in the political, social and spiritual landscape of Europe. This turning point of history was not caused by the use of force, but by the erosion of the former authorities fundaments structure. The post-communistic communities of Eastern-Central Europe started to organize the regained freedom in the atmosphere of common enthusiasm and euphory. Very soon, it turned out that this undertaking process of transformation is accompanied by many negative phenomena such as: unemployment, diminution of social security services, rapid social differentiation, corruption, domination of the particular interests of many political parties. The author of the article tries to present three main types of attitudes which should be overcome in order to help people in the post-communistic countries and the role of the Church. In the first part, hesketches attitudes and behaviours typical for homo sovieticus it means for human being who was formed by the ideology and practice of communism, in the Soviet Union and other teritories of the soviet hegemony. One can point out that homo sovieticus is a collective being who was deprived of all humanistic and spiritual values and ideals like the longing for freedom, truth or creativeness. The homo sovieticus lost consciousness of his dignity as a person and feels his identity only as a member of a collective. There is a very big ecumenical task for Churches to help to overcome the homo sovieticus phenomenon. This must be reached by proclaming salvation in Jesus Christ, and showing the return way to Christian values as ethical basis of human individual and social existence. The second part of the article refers to the attitudes and behaviours finding expression in radical nationalistic tendencies in post-communist Europe. In many countries there are two opposite tendencies: the first one, the new future “Europeanization” related to the new forms of the integration of countries and nationalities. The second one, the “nationalistic populism” postulating the return to the old type nation or even secession and separatism. The break-down of the communistic ideology caused the spiritual emptiness and disorientation, from which the most popular are liberalism and nationalism. The problem of nationalism put the Churches of Eastern-Central Europe in front of a very difficult dillemma: how to set up the right border between that what is religious and that what is national or even nationalistic. Churches should help the community of European countries in looking for the awareness of the Christian roots of the European culture. Being national, Churches should underline in their pastoral factors, creating the new European quality - “unity in diversity” The third part of the article presents the attitudes and behaviours which strike in the ideal of European unity and its cultural Christian heritage. The Christian Churches have an important role to play in the process of unification of Europe. All their pastoral tasks, connected with the historical turning-point of 1989, should be considered in the wider perspective of re-evangelization (a new evangelization) of the whole Europe. It will be a very important witness of truth, freedom and love. Close relations of the Eastern and Western Churches on the foundation of “unity in diversity” or “reconciled diversity” will be the significant witness for people and nations. In the centre of the new evangalization of Europe there should be a person with all dimensions of their current human existence.Pozycja Wprowadzenie w problematykę dialogu katolicko-zielonoświątkowegoNapiórkowski, Stanisław Celestyn (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)Pozycja W służbie jedności chrześcijan i Kościoła. Jubileuszowe sympozjum międzynarodowe z okazji 10-lecia Instytutu Ekumenicznego KULGlaeser, Zygfryd (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1994)