Family Forum, 2023, T. 13

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/22867

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 28

Psychoedukacja w „Szkole dla Rodziców” formą przeciwdziałania transmisji międzypokoleniowej przemocy w procesie wychowania rodzinnego
Komorowska-Pudło, Marta (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Violence against children in the family is a problem that has been observed for centuries. One of the sources of treating it as common, and by many as a natural way of upbringing, is intergenerational transmission. Observing violent behavior of parents in childhood and imitating it in adulthood is associated with the phenomenon of intergenerational transmission of such forms of family relations. The research presented in the article confirms the high probability of such transmission. Adult spouses experiencing violence from their own parents in childhood were more likely to direct deprecation and physical and verbal aggression toward their partners than those not experiencing it. They were less likely to show them their support and commitment to building relationships. The study also showed that those who experienced childhood violence as a result of participating in the psycho-educational classes of the School for Parents changed their parenting attitudes from abnormal to normal to some extent. They began to show more acceptance and understanding of their children’s right to develop autonomy, they also became more consistent and made excessive demands on them less often. The study confirmed that it is possible to weaken and even stop the process of intergenerational transmission of violence against children through a psycho-educational form of family support.
Heinsch Karolina, Heinsch Daniel and Kochel Jan (ks.). (2021) „Tak” dla wychowania seksualnego. Wprowadzenie do katolickiej pedagogiki seksualnej. Kielce: Jedność. ISBN 978-83-8144-617-4, 272 s.
Dragan, Michał (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Przedmiot klauzuli „wszystko jest już gotowe do zawarcia małżeństwa” (omnia sunt parata ad nuptias)
Dzierżon, Ginter (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
The aim of the research in the presented study became to determine the object of the clause “everything has already been prepared for the wedding” occurring in can. 1045 § 1 CIC/17, 1080 § 1 CIC/83 and 797 § 1 CCEO. The author, by examining publications devoted to this issue, has shown that the positions of Latin and Eastern canonists on this question are not the same. The first ones, basing on two answers of the Pontifical Commission for the Authentic Interpretation of the Code of 1 March 1921 and 27 July 1942, maintain that in this case a broad interpretation may be applied; the second ones, referring to the interpretative rule included in can. 1500 and 1512 §§ 2 and 4 of the CCEO, consider that can. 797 § 1 of the CCEO is an exception to the general rule, therefore they are in favour of applying a strict interpretation. Analysing the descriptive definitions of the commentators of the two legal orders, the author showed that the object of the clause derives, on the one hand, from its nature and, on the other hand, from the parameter set out in can. 1045 § 1 CIC/17, can. 1080 § 1 CIC/83 and can. 797 § 1 CCEO, which are the probable danger of a serious evil. In his view, the significant differences in his understanding are due to different ways of interpretation. In his view, the minimum criterion that determines the object of the clause depends on the manner of interpretation. He argued that according to Latin authors, the minimum criterion is the fact that the impediment has reached the authority competent to grant a dispensation, whereas according to Eastern authors, the minimum criterion is the impossibility of postponing the celebration of the marriage without a danger of serious evil.
Empatia rodziców a postrzegane przez nich znaczenie niepełnosprawności dziecka
Murawska, Natalia Ewa (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Wprowadzenie: Niepełnosprawność to złożone zjawisko, mające istotny wpływ na specyfikę funkcjonowania systemu rodzinnego. Ponadto, jest to stan, który nie dotyczy tylko samego dziecka, ale również dotyka innych członków systemu i otrzymuje subiektywnie przypisaną przez rodziców i inne krewnych wartość, która jest silnie związana z cechami psychologicznymi osoby i, w konsekwencji, wpływa na jej funkcjonowanie. Analiza literatury wskazuje na istotę oceny znaczenia choroby dziecka przypisywanego przez rodzica dla funkcjonowania systemu rodzinnego i zjawisk w nim występujących. Dodatkowo zwraca się uwagę na źródła sformułowanego znaczenia, podkreślając istotę czysto subiektywnych czynników, a także cech osobowości, w tym między innymi empatii. Cel: Głównym celem badania było określenie związku między empatią rodziców a ich oceną znaczenia choroby dziecka. Dodatkowym celem przeprowadzonych analiz było ustalenie różnic płciowych w wymiarach empatii oraz subiektywnie przypisywanym znaczeniu choroby dziecka przez obu rodziców. Metodyka: W badaniu wzięły udział 33 matki i 33 ojców dzieci z niepełnosprawnością. Do przeprowadzenia badania użyto następujących narzędzi: badawczych: Skala Wrażliwości Empatycznej oraz Skala Oceny Choroby, zmodyfikowana na potrzeby badania, która mierzy znaczenie choroby dziecka dla rodzica. Wyniki: Uzyskane wyniki wskazują, że osobista przykrość ojców jest predyktorem postrzegania przez nich choroby dziecka jako straty, a osobista przykrość i przyjmowanie perspektywy okazały się predyktorami postrzegania choroby jako zagrożenia. Zaobserwowano także predykcyjną rolę empatii w traktowaniu choroby dziecka jako wyzwania oraz przypisywaniu mu pozytywnej wartości, jednak nie udało się ustalić, który z wymiarów empatii stanowi predyktor. Ustalono również, że osobista przykrość ojców stanowi predyktor postrzegania choroby dziecka jako wyzwanie przez matkę. Wnioski: W niniejszym badaniu wyciągnięto wniosek, że empatia ogólnie uwrażliwia na problem choroby dziecka, niezależnie od jej wymiaru.
Małżeństwo i rodzina wobec współczesnych zagrożeń społecznokulturowych
Borutka, Tadeusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Kontekst badań: Współczesna rodzina jest pod wpływem głębokich i szybkich przemian społeczno-kulturowych. Coraz większą popularnością cieszy się jakość, a nie wartość życia, a naczelną zasadą staje się poszukiwanie szczęścia za wszelką cenę. Prowadzi to do kryzysu duchowego, który ujawnia się w kwestionowaniu podstawowych wartości, norm i zasad. Niewątpliwie jedną z głównych przyczyn tego stanu rzeczy jest odrzucenie Boga i Jego praw, a sprzyjanie hedonizmowi, utylitaryzmowi i konformizmowi. Cel badań: Celem niniejszego artykułu jest namysł nad kondycją małżeństwa i rodziny w sytuacji zagrożeń, które pojawiają się we współczesnym świecie. Problem badawczy zawarto w pytaniu, jakie zagrożenia dla małżeństwa i rodziny niosą zmiany społeczno-kulturowe współczesnego świata. Metody badawcze: Publikacja ma charakter przeglądowy i powstała na podstawie analizy literatury przedmiotowej z perspektywy nauk teologicznych i socjologicznych. Osiągnięte wyniki: Analiza literatury potwierdza, że zachodzące zmiany powodują bardzo niebezpieczne skutki dla całej ludzkości, ale przede wszystkim dla małżeństwa i rodziny, które leżą u podstaw chrześcijańskiej cywilizacji miłości. Wnioski: Ze względu na zagrożenia tradycyjnego modelu rodziny istnieje pilna potrzeba, nieustającej formacji rodziców, gdyż m.in. ich przykład odgrywa pierwszoplanową rolę w wychowaniu młodego pokolenia.
Teologicznomoralny fundament duszpasterstwa młodzieży ukierunkowanego na duchową dojrzałość seksualną
Bartoszek, Antoni (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
W Kościele katolickim trwa dyskusja o kształcie duszpasterstwa ludzi młodych, uwzględniającego delikatną sferę ludzkiej płciowości. Jedni opowiadają się za modyfikacją nauczania Kościoła na temat ludzkiej seksualności. Inni twierdzą, że nie należy rezygnować z jasnego przedstawiania prawdy moralnej, także w tak wrażliwej dziedzinie, jaką jest seksualność. Niniejszy artykuł postawił sobie za cel zweryfikowanie tezy, że duszpasterstwo młodzieży, które ma prowadzić do dojrzałego przeżywania seksualności, powinno być zbudowane na głębokim fundamencie teologicznym i antropologicznym, umożliwiającym wyprowadzenie wiarygodnych norm moralnych. Osiągnięcie zamierzonego w artykule celu stało się możliwe dzięki zastosowaniu metody nauk teologicznych, poprzez analizę źródeł właściwych dla teologii. Samo bowiem duszpasterstwo realizowane jest w Kościele, posiadającym nade wszystko teologiczne fundamenty. Spośród wielości źródeł teologicznych wybrano tu dwa: rozdział 19 Ewangelii św. Mateusza oraz nauczanie Jana Pawła II na temat tegoż rozdziału. Prowadzone analizy potwierdziły postawioną tezę. Duszpasterstwo młodzieży winno wypływać z głębokich źródeł teologicznych: powinno być chrystocentryczne. Duszpasterstwo to powinno być gotowe do tworzenia dla ludzi młodych środowisk wiary, w których możliwa jest fascynacja Osobą Jezusa Chrystusa. Zadaniem działań pastoralnych w sferze seksualnej są nade wszystko: ukazywanie piękna małżeństwa otwartego na potomstwo oraz wskazywanie na wyjątkową wartość bezżenności dla królestwa niebieskiego. Analizy wykazały, że w duszpasterskim zaangażowaniu nie należy bać się stawiania wymagań, obecnych w nauczaniu Kościoła, przy czym równocześnie potrzebne jest stałe ukazywanie mocy łaski Bożej.
Relationship between Sense of Stress and Posttraumatic Growth. The Effect of Parent Sex and Child Disability Type
Byra, Stanisława; Ćwirynkało, Katarzyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Raising a child with a disability is associated with both negative and positive outcomes in parents. We explored the relationship between maternal and paternal stress and posttraumatic growth (PTG) in a Polish sample of 325 parents of children identified with intellectual disability (ID) or Autism Spectrum Disorder (ASD) without ID. We found that the highest level of PTG is characteristic of mothers with children with ASD, followed by mothers with children with ID. However, a considerable proportion of fathers also experienced average or high PTG. Mothers experienced lower levels of stress than fathers. Whereas positive correlations (including the quadratic relation) between certain dimensions of stress and PTG were found in mothers, no significant correlations between the variables were indicated in fathers. The results of this study can inform recommendations to improve therapeutic activities aimed at providing them with support and strengthening transformative beneficial changes.
Marriage preparation, pastoral accompaniment, and relationship quality among migrant and intercultural couples in the Netherlands
Biemans, Ward (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
This quantitative survey among migrant and intercultural couples in the Netherlands investigates the relationships between marriage preparation, pastoral accompaniment and relationship quality. Relationship quality may be negatively influenced by a process of cultural transition, by instability of the relationship itself or by underdeveloped communication skills between partners. Participants (n=223) have been married in the Catholic Church between 1995 and 2021. Correlations between various religious and spiritual activities and relationship quality have been calculated through linear regression analysis. Results show that overall, migrant couples and intercultural couples appreciate a more intensive, professional, and welcoming Marriage and Relationship Education (MRE) and pastoral accompaniment after marriage. It is also concluded that seeking reconciliation after a conflict (r=0.361) and experiencing forgiveness from one’s spouse (r=0.188) are significantly associated with a higher perceived relationship quality. Finally, data indicate that migrants with a non-Western cultural background show a significant pattern of cultural defence (μ=-0,375) in comparison to Dutch people.
Müller, S., Morciniec, P. and Polgar, N. (eds) (2022) Neurowissenschaften in der Diskussion. Anregungen zum Weiterdenken / The Moral Brain. Stimuli for Further Reflection Wien: Facultas (Bioethik in der Diskussion / Bioethics in discussion, 4) ISBN: 978-3708921761, pp. 124
Podzielny, Janusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Ackerman, J.P. and Horowitz, L.M. (eds) (2022) Youth Suicide Prevention and Intervention: Best Practices and Policy Implications Cham: Springer International Publishing (SpringerBriefs in Psychology). https://doi.org/10.1007/978-3-031-06127-1
Żukiewicz, Arkadiusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Znaczenie autoempatii (self-compassion) w cierpieniu związanym z terminalną fazą choroby. Analiza teoretyczna w ujęciu tanatopedagogicznym
Zemełka, Alina (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Celem niniejszego opracowania teoretycznego było lepsze zrozumienie tanatopedagogicznych aspektów autoempatii doświadczanej i rozwijanej w kontekście terminalnej fazy choroby przeżywanej wśród bliskich. Dodatkowym celem było zwrócenie uwagi formalnych i nieformalnych świadków cierpienia na fakt, że ich troska oraz życzliwość ukierunkowana na samych siebie jest fundamentem kompetentnego towarzyszenia bliskim przeżywającym ostatni etap życia. Istotność podjętej problematyki okazała się ważna nie mniej niż jej dychotomiczny potencjał – przynoszący korzyść zarówno osobom doświadczającym choroby, jak i troszczącym się o nich bliskim, współtworzącym wraz z chorymi środowisko życia i umierania – który wciąż zbyt słabo jest eksplorowany przez badaczy rozwijających współczesną świadomość kolektywną. Aby zamierzony cel osiągnąć, dokonano ukierunkowanej analizy dostępnej literatury, w szczególności aktualnych opracowań związanych z samowspółczuciem przygotowanych przez Kristin Neff – nestorkę badań związanych z autoempatią. Analiza kontrolująca obecny stan wiedzy dotyczącej autoempatii nie pozwala na stwierdzenie, że zjawisko to jest w pełni odkrytą, zrozumianą i wykorzystaną dla dobra jednostki i ogółu możliwością. Wniosek taki można wyciągnąć tylko na podstawie analiz fragmentarycznych. Dlatego też jednym z najistotniejszych wniosków okazał się ten odsłaniający konieczność dalszej refleksji nad intersubiektywnie ważną przestrzenią subiektywną, jaką jest autoempatia.
Więź psychospołeczna w cyklu życia rodziny na podstawie badań małżonków
Rzepka, Kamila (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Życie małżeńskie obejmuje kilka etapów, na których kobieta i mężczyzna mają do zrealizowania konkretne zadania. Niniejszy artykuł podejmuje tematykę więzi psychospołecznej w rodzinie w różnych fazach jej życia. Analizy w nim zawarte pozwalają na wstępną, ogólną ocenę więzi. Docelowo artykuł zmierza do postawienia wniosków z badań oraz sformułowania wskazań pastoralnych w zakresie towarzyszenia małżonkom i rodzicom w rozwoju ich więzi psychospołecznej w cyklu życia rodziny. W pierwszej części prezentuje podstawy teoretyczne podjętego zagadnienia, a także opisuje grupę badawczą i metodologię badań. Badania przeprowadzono za pomocą metody sondażu diagnostycznego i objęto nimi grupę 345 osób zamieszkujących diecezję sandomierską. W drugiej części ukazuje wyniki badań dotyczących bliskości intelektualnej, decyzyjnej i działaniowej małżonków w poszczególnych fazach cyklu życia rodziny. Wyniki badań potwierdziły założenie, że etap w cyklu życia rodziny, na którym są małżonkowie, ma związek z częstotliwością i tematyką rozmowy podejmowanej ze współmałżonkiem oraz częstotliwością i tematyką rozmowy rodziców z dziećmi. Pod uwagę wzięto również to, kto w rodzinie respondentów podejmuje ważne decyzje dotyczące dzieci oraz jakie formy spędzania czasu wolnego preferują badani. Wyniki potwierdziły, że istnieje związek między etapem życia rodziny a bliskością intelektualną, częściowo decyzyjną i działaniową małżonków. Niewielki odsetek badanych zadeklarował, że nie podejmuje ważnych rozmów ze współmałżonkiem, a wśród nich najwięcej stanowili ankietowani na etapie z małymi dziećmi (6,5%). Wykazano, że tematyka podejmowanych rozmów ze współmałżonkiem jest najbardziej zróżnicowana między małżeństwami w pierwszej fazie M (małżeństwo bez dzieci) i ostatniej PG („faza pustego gniazda”), a badanymi będącymi na etapach RMD (rodzina z małymi dziećmi), RPS (rodzina z dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym) i RD (rodzina z dziećmi dorastającymi), co wiąże się z dostosowaniem tematów rozmów do występujących zadań rozwojowych, różnych na poszczególnych etapach w cyklu życia rodziny. Najsilniejszą bliskość intelektualną rodziców z dziećmi odnotowano w fazie wieku przedszkolnego i szkolnego. Wskazano zatem na działania w zakresie duszpasterstwa rodzin, które mogą być wsparciem dla rozwoju więzi psychospołecznej małżonków, zwłaszcza tych, którzy posiadają małe dzieci. Formą towarzyszenia tym parom mogą być rekolekcje weekendowe dla małżeństw, konferencje oraz dni skupienia, w ramach których akcentowana będzie potrzeba dialogu małżeńskiego i rodzinnego. Istotne również wydaje się uwzględnienie tematyki odpowiedzialnego rodzicielstwa, która rzadko jest podejmowana przez małżonków w rozmowach niezależnie od etapu życia rodziny. Zasadne wydaje się uwzględnianie w duszpasterstwie znaczenia małżeńsko-rodzinnej więzi psychospołecznej poprzez ukierunkowanie troski pastoralnej na wspieranie małżonków w docenieniu ich małżeńskiego i rodzinnego dialogu. Stąd pomocne może okazać się wzajemne towarzyszenie par będących na różnych etapach oraz aktywizacja i wymiana doświadczeń.
Partnership forms in Europe: A systematic literature review
Sekulić, Milena (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Marriage and cohabitation are the two most common forms of partnership in Europe. We examined the extent to which marriage and cohabitation are studied from a demographic perspective and to identify differences across European countries. The methodology was established on a keyword search and four phases of preference indicator, based on which we selected 85 articles and incorporate them into the literature review. As determined by the literature review, we identified seven areas: Cohabitation, Marriage, Union Formation, Migrants Partnership Behavior, Fertility, Divorce, and Second Demographic Transition. The influence of society plays a significant role in forming the attitudes and aspirations of individuals in each area of life, and for some, even in the most important, which is starting a family and getting married or not, and on the other hand, in individual aspirations and modern lifestyles.
„Nauki o rodzinie” w systemie nauki polskiej. Wstęp do dyskursu o dziedzinie i dyscyplinach naukowych
Żukiewicz, Arkadiusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Celem artykułu jest prezentacja możliwości i kierunków rozwoju dziedziny „nauk o rodzinie”, która jest kształtowana w polskim systemie nauki. Metoda desk research była podstawową metodą użytą podczas prowadzonej analizy. Wykorzystano przy tym badanie dokumentów i źródeł. Wyniki badań mogą stanowić wkład do dyskursu o dalszym rozwoju dziedziny oraz dyscyplin wpisujących się w tę przestrzeń naukowej aktywności. Otwarcie (prawne) możliwości rozwoju dziedziny nauki sprofilowanej wokół zagadnień rodziny wymaga wspólnego zaangażowania akademickiego specjalistów, którzy w dotychczasowej aktywności podejmowali problematykę rodzinną z różnych punktów widzenia. Dyskurs oraz współpraca badawcza są, jak się wydaje, właściwą drogą do łączenia dotychczasowych osiągnięć nauki, które ułatwią dalszy rozwój odrębnej dziedziny i dyscyplin nauk o rodzinie.
Hierarchia wartości członków wspólnoty Domowego Kościoła
Opalach, Cezary (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Artykuł prezentuje empiryczną weryfikację hipotezy, iż małżonkowie należący do wspólnoty Domowego Kościoła (DK), w swojej hierarchii wartości wyżej stawiają dobra związane z religijnością i rodziną niż małżonkowie niezwiązani z żadną wspólnotą religijną. Na takie przesłanki wskazują dotychczasowe dane, wedle których osoby z DK cechują się wysokim poziomem religijności personalnej i dobrymi jakościowo relacjami rodzinnymi. Weryfikacji hipotezy dokonano na podstawie Skali Wartości Miltona Rokeacha, badając 30 małżeństw z DK i spoza DK. Uzyskane rezultaty potwierdziły, iż członkowie DK w swojej hierarchii wartości najwyżej cenią dobra dotyczące relacji z Bogiem, następnie relacji z najbliższymi, a potem relacji z innymi ludźmi. Źródłem takich wyników w pierwszym rzędzie wydaje się przynależność do wspólnoty DK, co sprawia, że hierarchia wartości jej członków cechuje się dużym stopniem spójności wewnętrznej (między wartościami ostatecznymi i instrumentalnymi), idzie w parze z hierarchią potrzeb w ujęciu Abrahama Maslowa i religijnością personalną, stawia rodzinę na drugim miejscu (po Bogu), choć większość Polaków umieszcza ją na miejscu pierwszym, pozwala przełamać zależności związane z wiekiem. Jednak inną przyczyną uzyskanych danych może być struktura osobowości badanych osób, gdyż hierarchia wartości, zdaniem Rokeacha, stanowi jedną z jej części. Dylemat ten pozwolą rozstrzygnąć jedynie dalsze poszukiwania empiryczne.
Long-term Family Support. A Church-based Integration Programme in Rural Hungary
Ragadics, Tamás (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
East Central European rural areas face diverse challenges of social transformation: rural exodus, ageing, poverty and segregation take effect on countryside as parallel phenomena. Problems are connected with the transformation of agriculture, with the lack of services and the negative trends of migration. In spite of several supportive governmental and EU-projects, lower level of rural life standard and deepening social gaps are existing and deepening problems in post-socialist countries. ”Emerging Settlements” Programme is a new, long-term social programme of Hungarian government targeting the support of families and help children „from conception to labour market”. This unique project is implemented by church-based organizations in the most underdeveloped 300 Hungarian settlements. This paper aims to describe the main elements of proceeding programme on the base of project documentation and interviews with co-working social experts. Based on local experiments we highlight some critical viewpoints for developing supporting interventions, displaying the meaning of social participation of church organizations.
Wsparcie społeczne i krytyczne wydarzenia życiowe w okresie średniej dorosłości. Różnicująca rola rodzeństwa
Walęcka-Matyja, Katarzyna Kamila (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Tło: Wsparcie społeczne odgrywa istotną rolę w procesie adaptacji do skutków krytycznych wydarzeń życiowych, ułatwiając radzenie sobie z nimi. Przyjmuje się, że możliwość doświadczenia krytycznych wydarzeń życiowych stanowi dość powszechne zjawisko i głównie dotyczy osób znajdujących się w okresie średniej dorosłości. Cel: Rozpatrywano występowanie zróżnicowania w zakresie spostrzegania różnych aspektów wsparcia społecznego, satysfakcji płynącej z uzyskiwanego wsparcia od bliskiej osoby oraz nasilenie krytycznych wydarzeń życiowych w zależności od posiadania rodzeństwa. Celem było także sprawdzenie zależności między nasileniem krytycznych wydarzeń życiowych a spostrzeganym dostępnym wsparciem społecznym i jakością relacji interpersonalnej dorosłych rodzeństw. Ostatni cel badań odnosił się do określenia związku między spostrzeganiem dostępnego wsparcia a jakością relacji interpersonalnej dorosłych rodzeństw. Metodologia: W badaniach zastosowano metodę ilościową i opisową. Wykorzystano następujące kwestionariusze samoopisowe (Berlińskie Skale Wsparcia Społecznego, Skalę Oceny Ponownego Przystosowania Społecznego, Kwestionariusz Relacji Dorosłego Rodzeństwa oraz ankietę). W badaniu wzięło udział 136 osób w średnim wieku (M = 41,18, SD = 5,88). Pierwszą grupę stanowiły osoby posiadające rodzeństwo (n = 72, 52,9%), w tym 50 (69,4%) kobiet i 22 (30%) mężczyzn. W grupie osób bez rodzeństwa (n = 64, 47,1%) było 21 (32,8%) kobiet i 43 (67,2%) mężczyzn. Zebrane dane poddano analizie statystycznej przy użyciu oprogramowania IMB SPSS Statistics wersja 27 na licencji Uniwersytetu XX. Rezultaty: Grupy osób posiadających rodzeństwo i nieposiadające rodzeństwa nie różniły się w zakresie spostrzeganego, jak i otrzymywanego wsparcia emocjonalnego, instrumentalnego oraz informacyjnego, oraz w zakresie nasilenia krytycznych wydarzeń życiowych. Osoby posiadające rodzeństwo czerpały większą satysfakcję ze wsparcia udzielanego przez bliską osobę. Nasilenie krytycznych wydarzeń życiowych nie łączyło się istotnie ze spostrzeganym dostępnym wsparciem społecznym. Doświadczanie większego nasilenia krytycznych wydarzeń życiowych wiązało się istotnie z mniej zgodną relacją interpersonalną dorosłych rodzeństw. Spostrzeganie dostępnego wsparcia emocjonalnego łączyło się ze zgodną relacją dorosłych rodzeństw. Wnioski: Ukazane rezultaty badań skłaniają do refleksji nad potrzebą i znaczeniem wsparcia społecznego oraz kształtują świadomość tworzenia dostępnych sieci społecznych.
Relacje z byłą żoną jako uwarunkowanie poczucia sukcesów życiowych rozwiedzionych ojców sprawujących opiekę nad dzieckiem
Dudak, Anna; Klimkowska, Katarzyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Tło. Artykuł podejmuje problematykę sukcesu życiowego oraz jego wybranych uwarunkowań w odniesieniu do specyficznej grupy – ojców, którym sąd przyznał prawo do sprawowania opieki nad dzieckiem z miejscem zamieszkania przy ojcu lub opiekę naprzemienną. Analizy osadzone są w psychotransgresyjnej koncepcji człowieka J. Kozieleckiego. Cele. Celem badań było poznanie znaczenia relacji z byłą żoną w kontekście poczucia sukcesu życiowego badanych ojców. Metodyka. W drodze badań jakościowych, zrealizowanych z zastosowaniem swobodnego wywiadu biograficznego opartego na dyspozycjach do wywiadu, badaczki ustaliły, jak ojcowie, którzy doświadczyli niepowodzenia małżeństwa, przeżywają sukces i jakie znaczenie dla tego sukcesu mają relacje z byłymi partnerkami. Wyniki. Z usłyszanych historii wyłania się wielowymiarowy obraz relacji ojców sprawujących opiekę nad dziećmi z matkami ich dzieci. Utrzymanie poprawnych relacji z byłą partnerką w odniesieniu do kwestii dotyczących dziecka stanowi ważny element funkcjonowania mężczyzn po rozwodzie oraz odczuwania sukcesu życiowego. Wnioski. Autorki wyodrębniły trzy modele relacji mężczyzn z byłymi żonami jeden pozytywny oraz dwa negatywne o różnej specyfice relacji – unikowy i konfrontacyjny.
Away From Home. Experiencing Changes in Family Relationships by Ukrainian Refugee Women Staying in Poland
Kopczak-Wirga, Anna; Kasperska-Kurzawa, Kamila; Wirga, Tomasz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Rok od inwazji Rosji na Ukrainę przynosi szereg pytań dotyczących uchodźców przybywających na terytorium Polski. Ważnym zagadnieniem staje się wiedza na temat relacji rodzinnych kształtujących się pod wpływem rozłąki z krajem i z bliskimi osobami. W artykule zostały pokazane wyniki badań jakościowych (wywiadów), w których analizowano refleksje i rozważania kobiet ukraińskich na temat wpływu uchodźstwa na ich życie rodzinne po migracji do Polski (po 24 lutego 2022 r.). Widać w nich zmiany w realizowaniu zwykłej rutyny dnia codziennego, którą utrudnia przeobrażenie warunków życia (nowa kultura, trudności komunikacyjne, zmiany w składzie rodziny). Dodatkowo opisany został potencjał pojawienia się zjawiska parentyfikacji, który ujawniają narracje badanych matek, strategie utrzymania więzi rodzinnych oraz poczucia bezpieczeństwa. Badania jakościowe ujawniają szereg problemów, z którymi boryka się ukraińska rodzina w Polsce, co pokazuje konieczność dalszej eksploracji tego obszaru.
Sposoby doświadczania macierzyństwa z dzieckiem z niepełnosprawnością
Myśliwczyk, Iwona (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)
Macierzyństwo to zjawisko oczywiste i naturalne, które z reguły utożsamiane jest z wyjątkowymi doświadczeniami matek i pozytywnym postrzeganiem społecznym. Wyjątek może stanowić pełnienie roli matki dziecka z niepełnosprawnością. Wówczas macierzyństwo nabiera innych znaczeń, a sposoby doświadczania roli matki nie są już tak oczywiste, jak w przypadku dziecka pełnosprawnego. Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badań rekonstrukcji przeżyć i interpretacji doświadczeń na temat macierzyństwa z dzieckiem z niepełnosprawnością oraz zaproponowanie możliwości wsparcia matek wychowujących dziecko z niepełnosprawnością. Przedstawione w opracowaniu badania zostały osadzone w paradygmacie interpretatywnym, co w konsekwencji pozwoliło zastosować metodę biograficzną z wykorzystaniem autobiograficznego wywiadu narracyjnego. Kwestia macierzyństwa z dzieckiem z niepełnosprawnością pojawia się w dyskursie publicznym i naukowym dość często, jednak perspektywa biograficzna odsłania indywidualne sensy nadane macierzyństwu. Rekonstruowana przez matki rzeczywistość jest złożona i składa z negatywnych emocji będących skutkiem zagrożenia, niepewności, dezorientacji i braku kontroli nad sytuacją wywołaną niepełnosprawnością dziecka. Obok nich w życiu kobiet sytuują się pozytywne emocje wynikające z akceptacji niepełnosprawności, najmniejszych efektów dziecka, czy poczucia spełnienia w roli matki. Subiektywna interpretacja doświadczeń przeżywanych przez matki wychowujące dziecko z niepełnosprawnością ukazuje niepowtarzalne biografie i dowodzi, że matki na wiele sposobów doświadczają tego macierzyństwa: macierzyństwo osamotnione, obciążone ryzykiem czy zdominowane niepełnosprawnością, ale także znormalizowane, wspierane i spełnione. Opowiedzianym historiom maki nadają własne znaczenia, które z ich perspektywy są istotne.

Przeglądaj

Przeglądaj Family Forum, 2023, T. 13 wg Data wydania