Studia Oecumenica, 2013, T. 13

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/33114

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 24

Podstawowe teologiczne perspektywy ewangelickiej nauki o małżeństwie
Jaskóła, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
The Culture of Remembrance: an Ecumenical Approach
Kopiec, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Społeczeństwo jest ze swej natury zawsze zbiorem wzajemnie powiązanych procesów dokonujących się w czasie, ciągłym przechodzeniem od przeszłości, poprzez teraźniejszość do przyszłości. Pamięć o byłych doświadczeniach jest zaś kluczowym czynnikiem kształtującym tożsamość tak jednostek jak i społeczeństw, przekazując wzory kulturowe, normy i wartości. Pamięć jest przy tym zawsze pewną interpretacją tego, co było, skoro przeszłość jest dostępna człowiekowi zawsze czy to przez mechanizmy zapamiętywania czy też poprzez zapośredniczony przekaz, realizowany tak drogą ustną, jak i systematycznej historiografii. Interpretowana pamięć może prowadzić do jej instrumentalizacji. Przykładem takiej instrumentalizacji jest „kultura pamięci”, którą można zdefiniować jako całość przedsięwzięć, zarówno zinstytucjonalizowanych jak i nie, które przyczyniają się do umocnienia kolektywnej jak i indywidualnej pamięci o byłych doświadczeniach, tak aby wykorzystać te doświadczenia w kształtowaniu przyszłości. Artykuł zmierza do odpowiedzi na pytanie, czy kultura pamięci może stać się narzędziem ekumenicznym. Wobec diagnozowanego przez wielu socjologów i teologów kryzysu chrześcijaństwa, Kościoły chrześcijańskie stają przed koniecznością wypracowywania nowych metod działania, które skuteczniej pozwolą stawić czoła wyzwaniom współczesności. W konsekwencji, przed taką koniecznością stoi również ekumenizm. Kultura pamięci, również ta odnosząca się do dawnych kontrowersji, może stać się takim ekumenicznym narzędziem, o ile jest projektowana w poszanowaniu podstawowych zasad dialogu ekumenicznego i oparta na ewangelicznym nakazie miłości.
Nowe formy życia rodzinnego jako środowiska wiary? Stanowisko encykliki Lumen fidei w świetle najnowszego dokumentu Kościoła Ewangelickiego w Niemczech (EKD)
Składanowski, Marcin (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
On the 5th of July 2013 the Holy See has released the first encyclical of Pope Francis Lumen fidei (dated 25th of June). A few days earlier, on the 19th of June 2013 in Berlin representatives of the Lutheran Evangelical Church in Germany (EKD) have presented a comprehensive document Zwischen Autonomie und Angewiesenheit. The article discusses the importance of the family as the environment of faith as presented in both documents. There are significant differences of the theological perspective between them. The Lutheran document presents new models of family life which differ from the traditional image of the Christian family. The encyclical emphasise the role of the traditionally-understood family, based on marriage of a man and a woman, in the transmission of the faith to children. The article shows the importance of these different perspectives and ecumenical difficulties which arise from them.
„Od konfliktu do komunii” – w drodze ku 500. rocznicy Reformacji
Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Ekumeniczne nowości wydawnicze
(Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Aktualność pobożności ludowej w środowisku zróżnicowanym konfesyjnie
Rabiej, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Konkordia Leuenberska jako współczesny katechizm ekumeniczny?
Sojka, Jerzy (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
In 2013 the 40th anniversary of signing the Leuenberg Agreement meets the “Year of the Catechisms”, declared by the Synode of the Evangelical Church of the Augsburg Confession in Poland. In this context, the article analyses, whether the Leuenberg Agreement can be considered as ecumenical catechism, by pointing to concurrence between the content of the basis for a church fellowship it establishes (similarly to art. VII, Augsburg Confession: agreement in the right teaching/preaching of the Gospel and the right administration of the sacraments) with the contents of Martin Luther’s Small Catechism. In its second part, the article reviews the way Community of Protestant Churches in Europe realises in its activities the practical aspects of realising a church fellowship foreseen by the Leuenberg Agreement, which was started with it.
Problem zaniechania sztucznego przedłużania życia we współczesnym niemieckim dyskursie ekumenicznym
Chojnacki, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
In the ecumenical discussion taking place in Germany on life in the terminal phase the unanimity in the main postulates referring to the enabling the dignity of death is to be noticed. The Catholic Church and the Evangelical Church in Germany (EKD) approve the possibility of setting up “living wills” (Patientenverfügung) which should refer to the wish to withhold the artificial life extension in specific circumstances and which cannot make the request for a direct euthanasia neither through active deprivation of life nor through withholding the application of the proportional means of therapy. The “living will” should constitute the act of human freedom not determined by any unacceptable premises or conditions as the conditions of acceptance to the nursing home or residential medical care facility.
50 Jahre Vaticanum II. Das II. Vatikanische Konzil aus ökumenischer Perspektive
Glaeser, Zygfryd (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Sobór Watykański II to jedno z najważniejszych wydarzeń ubiegłego stulecia, zwłaszcza dla świata chrześcijańskiego. Zapoczątkował on nowy okres w dziejach Kościoła, ubogacając go zarówno pogłębieniem świadomości o nim samym, jak i szerokim otwarciem na świat, na inne religie, a zwłaszcza na wartość ekumenii. Sobór, choć był mocno osadzony w tradycji, okazał się szeroko otwarty na to, co „nowe”. Stworzył niepowtarzalną szansę dla reformy i odnowy życia kościelnego we wszystkich jego wymiarach. Stał się siłą napędową w dążeniu do odpowiedniego dostosowania sposobów pełnienia misji Kościoła do czasów i warunków współczesności. Według prawosławnego teologa i obserwatora na Soborze Watykańskim II, Nikosa Angelosa Nissiotisa, Sobór stanowił bardzo ważne wydarzenie, które przyniosło Kościołowi nowe nadzieje na przeorientowanie zarówno myślenia, jak i postaw prowadzących od ekskluzywizmu do uniwersalnego otwarcia na „wspólne” działanie na rzecz jednego, świętego, powszechnego i apostolskiego Kościoła. Mimo wielu krytycznych uwag pod adresem Soboru, zdecydowanie pozytywnie oceniał on jego dokonania. Bolał nad tym, że Kościołowi prawosławnemu brakuje właściwej oceny tego, co się wydarzyło wewnątrz katolicyzmu po Soborze Watykańskim II. Jan Paweł II widział w wydarzeniu Soboru „wiosnę i odrodzenie życia Kościoła”. Choć Sobór Watykański II w sposób istotny przeobraził myślenie i życie Kościoła rzymskokatolickiego, jego recepcja była i dotąd bywa nieraz bardzo trudna. Papież Benedykt XVI zauważył, że problemy z recepcją wzięły się stąd, że doszło do konfrontacji i przeciwstawienia sobie dwóch sprzecznych hermeneutyk i sporu na tym tle. Jedna wywołała zamieszanie, druga zaś – w sposób dyskretny, ale coraz bardziej widoczny – zaczęła przynosić i nadal przynosi owoce. Z jednej strony istnieje interpretacja, którą Benedykt XVI nazywa „hermeneutyką nieciągłości i zerwania z przeszłością”, z drugiej strony istnieje „hermeneutyka reformy” i odnowy Kościoła. Oceniając trudny proces recepcji Soboru Watykańskiego II należy pamiętać o tym, że Sobór stał się przede wszystkim wyrazem „nowego powiewu Ducha” w Kościele i w świecie. Duch Święty jest Ożywicielem tego, co było obumarłe i Uświęcicielem wszystkich potrzebujących usprawiedliwienia.
Śmierć we wschodnio-chrześcijańskiej duchowości hezychastycznej
Leśniewski, Krzysztof (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
The problem death is essential for the therapeutic hesychastic spirituality, because it is one of pre-conditions and a practical recommendation. It is important in the fight with particular mental, physical and spiritual disorders. The process of healing is conditioned by the right preparation, enabling the human person to open more and more to the healing action of God. The process consists in the radical turning towards God, which in practice entails constant striving towards the change of intellect (metanoia) in order to: break off sinful dispositions, receive God’s grace, and acquire the condition of compunction (katanyksis) which is simultaneous awareness of one’s own sinfulness as well as God’s forgiveness. It is of great importance in the process of integral healing the conscious expectation of one’s own death and consideration of the Last Judgment. People, who hold the thought of death at the center of their being, withdraw from being enslaved by the created. St John Climacus teaches that: “To be reminded of death each day is to die each day. Fear of death is a property of nature due to disobedience, but terror of death is a sign of unrepented sins.” The remembrance of death can significantly reduce the amount of eating, and by this some other passions will be correspondingly reduced. It is worthy to remember that the ancient Greeks described philosophy as meditation on death. The same is clear from the Bible: “Remember your last end, and you will never sin” (Sirach 7:36).
Das Leben der Muslime in Deutschland
Nowak, Joachim (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Szacuje się, że obecnie 1,3 miliarda ludzi w świecie wyznaje islam. W Niemczech islam jest po chrześcijaństwie największą religią. Obecnie 5% niemieckiego społeczeństwa przyznaje się do wyznawania tej religii, około 1,8 miliona muzułmanów posiada niemieckie obywatelstwo. Wyznawcami islamu w Niemczech są głównie Turcy. W 2008 r. około 63% muzułmanów żyjących w Niemczech miało tureckie pochodzenie. Było to spowodowane rekrutacją w celach zarobkowych emigrantów z Turcji w latach 60-tych i 70-tych minionego wieku. Od 2006 r. muzułmanie należący do Niemieckiej Konferencji ds. Islamu starają się więcej dbać o własną religijną i społeczno-polityczną integrację w Niemczech. Głównym źródłem rozprzestrzeniania się w Niemczech islamu, który jeszcze do lat sześćdziesiątych odgrywał tu bardzo małą rolę, jest imigracja zagranicznej siły roboczej. W 2006 r. odbyła się w Berlinie pierwsza Niemiecka Konferencja Muzułmańska, która została powołana, aby stworzyć podstawy dialogu między państwem niemieckim a muzułmanami. Umowę państwową z muzułmańskimi organizacjami DITIB, SCHURA i Muzułmańskim Zrzeszeniem Ośrodków Kulturowych, jak również z alewitami, jako pierwszy kraj związkowy podpisał w 2012 r. senat Hamburga. W 1978 r. został w Niemczech po raz pierwszy złożony wniosek o wprowadzenie islamskich lekcji religii. W latach 80-tych Bawaria i Nadrenia-Westfalia wprowadziły „naukę religii” dla muzułmańskich uczniów, jednak tylko jako element lekcji tureckiego języka ojczystego. Od początku 2000 r. oba te kraje federalne oferują „islamskie nauczanie” w języku niemieckim. Jednak według programów nauczania lekcje islamu nie są lekcjami religii w wyznaniowym rozumieniu, a tylko lekcjami o funkcji informacyjnej. Na początku 2010 r. Rada Naukowa zdecydowała o założeniu „islamskich ośrodków” na niemieckich uniwersytetach. W semestrze zimowym roku 2011/2012 na uniwersytecie w Tybindze rozpoczęło swoją działalność Centrum Teologii Islamskiej. Ma ono kształcić obok islamologów również imamów i islamskich nauczycieli religii. W Niemczech nie ma żadnych państwowych świąt islamskich. Muzułmańscy uczniowie jednak w swoje dni świąteczne nie muszą brać udziału w zajęciach szkolnych. Święta te są naniesione w kalendarzach nauczycieli. Centralna Rada Muzułmanów w Niemczech domaga się, żeby święta islamskie były oficjalnie przyjęte jako niemieckie święta – choć nie musi to być równoznaczne z dniami wolnymi od zajęć szkolnych i pracy. W Niemczech, inaczej niż np. w Wielkiej Brytanii, nie ma islamskich sądów polubownych, które wydają wyroki według szariatu, czyli prawa islamskiego. Niektóre przepisy religijne zawarte w szariacie da się stosować również w Niemczech, np. rytualny ubój zwierząt, a więc wykrwawianie się zwierząt podczas uboju. Inne prawa szariatu zaprzeczają niemieckiej konstytucji. Islamskie zwoływania na modlitwę są chronione prawem do wolności religijnej – choć praktyka ta jest w różnych miejscach różnie stosowana.
Nowe spojrzenie Światowej Rady Kościołów na misje i ewangelizację
Baksik, Estera (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
The Commission on World Mission and Evangelism of the World Council of Churches worked out a document Together Towards Life: Mission and Evangelism in Changing Landscapes. It is the first document of this type which is devoted entirely to mission and evangelism since 30 years. The document consists of four parts: Spirit of Mission: Breath of Life, Spirit of Liberation: Mission from the Margins, Spirit of Community: Church on the Move, Spirit of Pentecost: Good News for All. While discussing the content of particular parts of the document, the current article referred to the stand of the Roman Catholic Church on mission and evangelism. In many points the stance of the World Council of Churches contained in the document Together Towards Life: Mission and Evangelism in Changing Landscapes and the approach of the Catholic Church (presented on the basis of documents of Ecumenical Councils, encyclicals, apostolic exhortations and papal speeches) seems to be similar.
Możliwość rozwiązania małżeństwa zawartego przez mormonów na mocy Przywileju Pawłowego
Dzierżon, Ginter (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
The author of the presented article focused his attention on the question of dissolution of marriage entered into by Mormons by means of the pauline privilege. He proved that such possibility exists as a result of the declaration of Congregation for the Doctrine of the Faith published in 2001 concerning the invalidity of baptism conferred in the Mormon Church. Although the decision deals directly with the sacrament conferred in the Mormon Church, it also concern the marriages between the members of this community. Because such marriages are entered into by non-baptized parties, they are not characterized by absolute indissolubility. In this case, the author does not exclude the dissolution of the bond by means of the Pauline privilege assuming the conditions included in can. 1143–1146 CIC are met. The author supports the thesis that the privileges codified in can. 1148 and 1149 CIC are contained in the pauline privilege. Therefore, it does not exclude the possibility to grant these privileges after meeting the conditions codified in can 1148 and 1149 CIC.
When the Church Seeks the Ways of Reconciliation. Some Ecumenical Reflections
Hryniewicz, Wacław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Autor zwraca w artykule uwagę na siedmiokrotnie powtarzające się słowa z Księgi Apokalipsy (rozdz. 2–3): „Ten, kto ma uszy, niech usłyszy, co Duch mówi do Kościołów”. Słowa te nabierają szczególnego znaczenia w czasie, gdy wiele mówi się o kryzysie Kościoła i ekumenii oraz o ekumenicznej niecierpliwości. Kościół nie jest celem sam w sobie i dla siebie. Nie powinien zajmować się jedynie sobą, lecz swoje wysiłki skupiać na głoszeniu Ewangelii, Dobrej Nowiny, która jest wspólnym dobrem wszystkich chrześcijan i ludzi dobrej woli. Ewangelia daje radość i nadzieję, jak to podkreśla papież Franciszek w swojej adhortacji Evangelii gaudium. Skazani jesteśmy na szukanie dróg przezwyciężenia kryzysu, który jest nie tylko wyzwaniem, ale również szansą na pełniejszą realizację mądrości Ewangelii. W tym poszukiwaniu nie należy obawiać się tematów trudnych, takich jak niebezpieczeństwo zniewolenia przez pewne doktryny, które domagają się reinterpretacji, korekty i niezbędnych uzupełnień. Autor podkreśla konieczność powrotu do ”kenotycznego etosu”, czyli zdolności i odwagi do samoograniczenia i przezwyciężenia tego, co stoi na przeszkodzie do pojednania. Dotyczy to zwłaszcza trudnej i kluczowej kwestii prymatu biskupa Rzymu. Papież Franciszek mówi wręcz o potrzebie „nawrócenia papiestwa” (una conversione del papato). Przyszedł błogosławiony czas, aby hermeneutykę nieufności i podejrzliwości zastąpić hermeneutyką uczciwości i wzajemnego zaufania. Dialog ekumeniczny otwarł przed chrześcijaństwem nowe horyzonty. Trzeba odważnie kontynuować dotychczasowe wysiłki w celu nawrócenia Kościołów ku sobie i pojednania.
Tolerancja jako postawa moralna
Glombik, Konrad (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Division (Schisma) as a Reaction to Self-Manifestation of Jesus’ Person in the Light of John 7,43
Siemieniec, Tomasz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Prezentowany artykuł przedstawia analizę greckiego rzeczownika schimai w J 7,43. Przeprowadzona analiza wykazała, że Janowe znaczenie tego terminu jest odmienne od popularnego znaczenia słowa „schizma” w naszych czasach. W popularnym rozumieniu schizma oznacza podział, który nie obejmuje sfery doktrynalnej, a jedynie jurysdykcyjną. Tymczasem w J 7 właśnie na pierwszym miejscu znajduje się wymiar doktrynalny. Podział (schizma) jawi się jako efekt różnych odpowiedzi na pytanie o rozumienie osoby Jezusa. Podział powoduje wykształcenie się różnych grup odmiennie nastawionych do Jezusa, który objawia sam siebie. Dla tych, którzy uwierzyli Jezus jest Chrystusem, czyli Mesjaszem. Inna grupa pojmuje Go jako proroka. Są i tacy, którzy zajmują krańcowo wrogie stanowisko względem Jezusa, nazywając Go zwodzicielem. Ta ostatnia grupa obejmuje przede wszystkim zwierzchników ówczesnego Izraela. Podział, jaki następuje wśród słuchaczy słów Jezusa zapowiada radykalny rozdział, jaki nastąpi między judaizmem a chrześcijaństwem w późniejszych latach. Należy pamiętać, że Jan pisał te słowa mając już w świadomości zaistnienie takiego podziału.
Homosexuelle Paare in der Sicht der Evangelischen Kirche in Deutschland
Podzielny, Janusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
The Evangelical Church in Germany (EKD) view on homosexuality and homosexual relationships has evolved, especially, since the 80’s of the twentieth century. Since then, the attitude of tolerance towards such couples was more and more widespread, but it does not mean them to be equal with marriage and family. Today, however, in the context of the newly published document of EKD, entitled “Zwischen Autonomie und Angewiesenheit”, the equal rights for samesex unions and their blessing on a par with marriage are postulated. Such a position of the Evangelical Church in Germany caused, of course, a lot of controversy, among Evangelics (Protestants) themselves as well as in the framework of the ecumenical dialogue.
Społeczno-polityczny kontekst początków ordynacji kobiet w Kościele Luterańskim w Szwecji
Tempczyk, Katarzyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Because of the strict connection between the Lutheran Church and the State in Sweden, the introduction of the ordination of women in the Church has a very specific political and social context. Since the clergy of the Church were appointed and partly paid by the state which served as a manager of church funds, actually the discussion about the possibility was started outside of the Church and concerned firstly the State legislation. In 1919 the Minister of Justice appointed a committee to enquire into the competence of women for government appointments and recommended a legal change. When in 1925 legislation allowed women to hold state offices, an exception was made concerning the office in church. After many discussions, in 1958 the legal barriers were removed, but still ordination, which is the privilege of the Bishop was a condition for holding the office in the church. Although the formal discussion was about the question of state office, nevertheless the actual debate was on whether or not to admit women to the priesthood. The specific legal context caused that the theological argumentation was not actually taken into consideration. After the legal change the decision whether the women will be ordained to the ministry in the Church depended on the particular bishop and not all of them decided to introduce the new practice. The first ordinations of women took place in 1960, however, by 1970 not one women had been ordained in 5 out of the 13 dioceses.
The Leading Role of the Religious Communities in the Ecumenical Process of Polish-German/Russian/Ukrainian Reconciliation
Kantyka, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
Doświadczenie II wojny światowej pozostawiło głęboką traumę w polskim społeczeństwie i przyczyniły się do powstania trwającej przez dziesięciolecia nieufności pomiędzy Polakami z jednej strony, z drugiej zaś Niemcami, Rosjanami i Ukraińcami. Zbiorowa pamięć polskiego społeczeństwa przechowała krzywdy wyrządzone nawet w poprzednich pokoleniach. Teza prezentowana w artykule dotyczy wiodącej roli społeczności o charakterze wyznaniowym, religijnym, w procesie pojednania narodu polskiego z narodami niemieckim, rosyjskim i ukraińskim. Podczas gdy społeczności świeckie ani władze państwowe nie były w stanie uruchomić procesu zmierzającego do pojednania, przywódcy wspólnot religijnych dominujących w omawianych krajach podjęli inicjatywy zmierzające do zapoczątkowania procesu pojednawczego w jego wymiarze duchowym i tak otworzyli drogę do sukcesu. Pierwszym przykładem takiego działania jest „Orędzie Biskupów Polskich do ich Niemieckich Braci w Chrystusowym urzędzie pasterskim” z 1965 roku, które zapoczątkowało proces pojednania polsko-niemieckiego. Drugi i trzeci przykład to odpowiednio: „Wspólne Przesłanie do Narodów Polski i Rosji, Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, Arcybiskupa Józefa Michalika, Metropolity Przemyskiego i Zwierzchnika Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchy Moskiewskiego i Całej Rusi Cyryla”, podpisane 17 sierpnia 2012 r. w Warszawie oraz „Deklaracja Arcybiskupa Większego Światosława Szewczuka, Metropolity Kijowsko-Halickiego Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, Arcybiskupa Józefa Michalika, Metropolity Przemyskiego obrządku łacińskiego, Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski, Arcybiskupa Mieczysława Mokrzyckiego, Metropolity Lwowskiego obrządku łacińskiego, Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Rzymskokatolickiego Ukrainy, Arcybiskupa Jana Martyniaka, Metropolity Przemysko- Warszawskiego, Kościoła bizantyńsko-ukraińskiego”, podpisana 28 czerwca 2013 r.
Dialog ekumeniczny Kościołów a oikoumene pojmowane ewangelicznie
Kubicki, Dominik (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013)
In the context of the present ecumenical dialogue as well as the division of Christendom or its trivial acceptance, the author analyses various ways to overcome the lack of the in-depth dialogue among ecumenical communities and churches in the present spiritual situation of the postmodernity and challenges of globalization. The author does it through a new understanding of missionary in the reception of human oikoumene in a sense of associations of civilizations as cultural forms of Christendom. Consequently he is able to intelligibly grasp ecumenism as it is understood in the Gospel – in its direct sense of the New Testament term of hē oikouménē (“the whole inhabited world”).

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Oecumenica, 2013, T. 13 wg Data wydania