Communio, 2017, R. 37, nr 4 (200)

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/20201

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 9 z 9

Sperancyjny aspekt teologii krzyża w myśli Marcina Lutra i Josepha Ratzingera/Benedykta XVI
Trojnar, Wiktor (Wydawnictwo Pallottinum, 2017)
Jednym z ważniejszych tematów, podejmowanych w teologicznej refleksji, jest wydarzenie krzyża. Za sprawą Marcina Lutra teologia krzyża stała się syntezą myśli reformacyjnej. Zdaniem reformatora w krzyżu zostało ofiarowane ludzkości usprawiedliwienie dające pojednanie z Bogiem. Kilkaset lat później kwestia krzyża została na nowo podjęta przez Josepha Ratzingera, późniejszego papieża Benedykta XVI, dla którego obraz ukrzyżowanego Boga jest kwintesencją chrześcijaństwa i jego duchowości. Choć w nauce o krzyżu nieco odmiennie stawiano akcenty, krzyż od początków chrześcijaństwa uznawany był na jedyną nadzieję człowieka.
Chrystologia Johna Wesleya i Josepha Ratzingera/Benedykta XVI
Wolnica, Krzysztof (Wydawnictwo Pallottinum, 2017)
John Wesley i Joseph Ratzinger upatrują zbawienie w Osobie Jezusa Chrystusa. Swoją wiarę opierają na życiu i dziele Jezusa z Nazaretu, który dla człowieka wierzącego w Boga Trójjedynego jest zarazem zapowiadamy przez Stary Testament Mesjaszem – Chrystusem. W refleksji teologicznej przyznają prymat Pismu Świętemu, które powinno być badane w świetle w Tradycji, potwierdzone przez rozum i ożywione osobistym doświadczeniem, które znajduje swoją pełnię w Liturgii, zwłaszcza w sakramencie Eucharystii. Zarówno Wesley jak i Ratzinger przez cale życie zajmowali się Osobą Jezusa Chrystusa poszukując w Nim na ile to możliwe zrozumienia tego, co nigdy dla człowieka nie będzie do końca zbadane, poznane i zrozumiałe. Stawiając w swoim życiu na prymat Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego w świetle czworoboku: Pismo Święte, Tradycja, rozum i doświadczenie/Liturgia usiłowali zgłębić tajemnicę Boga objawioną w Jezusie Chrystusie. Spojrzenia Wesleya i Ratzingera na Pismo Święte, Tradycję i rozum są zbieżne oraz wzajemnie się uzupełniające pomimo odległości w czasie i przestrzeni, które dzielą obu teologów. W kwestii ostatniego z wierzchołków czworoboku – doświadczenia/Liturgii – można dostrzec bardziej różne rozłożenie akcentów aniżeli różnice w myśli teologicznej. Wesley kładzie nacisk na osobiste doświadczenie spotkania Jezusa Chrystusa potwierdzone w życiu codziennym. Ratzinger akcentuje Liturgię, jako drogę prowadząca do osobistego spotkania z Ukrzyżowanym i Zmartwychwstałym. Dla obu ważna jest społeczność Kościoła, w którym kształtowana i budowana jest wiara w oparciu o rzeczywiste spotkanie z Panem w sakramencie Wieczerzy Pańskiej.
Syn jako hilasterion. Ekumeniczny wymiar chrystologii J. Ratzingera/Benedykta XVI
Szymik, Jerzy (Wydawnictwo Pallottinum, 2017)
Jedność chrześcijan jest pragnieniem samego Chrystusa i dlatego nieustannym imperatywem chrześcijańskiego sumienia oraz szczególną troską każdego kolejnego papieża. Punktem wyjścia refleksji i nauczania J. Ratzingera/Benedykta XVI jest jasne rozróżnienie między zabieganiem o jedność poprzez ludzką strategię, a drogą do jedności, którą ostatecznie uznaje się za dar samego Boga. Konsekwentnie otwiera to myślenie o rozłamie chrześcijańskim jako „dopuście Bożym”, sytuacji, w której nadal Bóg działa i prowadzi ku sobie. Wydarzenie Wcielenia jest zarazem wydarzeniem Objawienia i zbawienia – Jezus to właściwe „miejsce” obecności Boga i właściwe „narzędzie przebłagania” – hilasterion. J. Ratzinger/Benedykt XVI proponuje teologię Wcielenia zbudowaną na kanwie chrystologii sensu. Wyprowadza ją zasadniczo z dwóch tekstów biblijnych: Prologu Ewangelii św. Jana oraz Listu do Hebrajczyków. Wydarzenie Wcielenia Papież ściśle wiąże ze stworzeniem i dogmatem trynitarnym. Słowo, które stało się ciałem, istniało „od początku” (odwieczny Logos); Inkarnacja jest konsekwencją wewnątrztrynitarnej relacji. Jezus z Nazaretu jest Synem Bożym – to centralna prawda chrystologiczna.
Augusto Del Noce on the „new totalitarianism”
Lancellotti, Carlo (Wydawnictwo Pallottinum, 2017)
Carlo Lancellotti podkreśla, że „odrzucenie transcendencji prowadzi do tego, że wszystkie ludzkie realia (stan, seksualność, praca, rodzina) tracą swoje symboliczne lub idealne znaczenie i stają się „głupie”. Począwszy od połowy lat 60. XX wieku włoski filozof Augusto Del Noce (1910-1989) stał się jawnym krytykiem tego, co nazwał społeczeństwem „technologicznym” lub „zamożnym”, które rozwinęło się na Zachodzie po drugiej wojnie światowej. Wbrew ogólnie przyjętym poglądom Del Noce uważał, że pomimo jego demokratycznych instytucji i uznanego liberalizmu, nowe społeczeństwo nie oznaczało zerwania z totalitarnymi tendencjami, które pojawiły się w nowoczesności, i że powszechne przekonanie o tym, że ludzkość ma za sobą czas totalitaryzmów z chwilą obalenia hitleryzmu i stalinizmu jest całkowicie błędne.
Chrystus i Kościół. Wybrane elementy nauczania Josepha Ratzingera / Benedykta XVI i ich pastoralne przełożenie
Sawa, Przemysław (Wydawnictwo Pallottinum, 2017)
We współczesnej refleksji nad związkiem Chrystusa i Kościoła cenny jest głos Józefa Ratzingera/Benedykta XVI, gdyż to właśnie chrystologia i eklezjologia stały się istotną przestrzenią jego teologii. Dla bawarskiego teologa Chrystus stanowi początek i niezaprzeczalne centrum Kościoła, który powstał na mocy świadomych aktów Jezusa, zmierzających do realizacji zbawczego planu Boga: wybór Dwunastu, ustanowienie prymatu Piotrowego czy apostolskiej władzy kluczy. Jezus jest więc nie tyle propagatorem nowego stylu życia, ale twórcą nowej wspólnoty religijnej, nowego ludu. Nabrało to szczególnej mocy podczas Ostatniej Wieczerzy, która stanowi właściwy sens wszystkich uprzednich działań Jezusa i fundament Kościoła. Ten związek jest więc nieodzowny. Wyraża to idea Kościoła jako Ciała Chrystusa, które jest formą istnienia Ludu Bożego i wciąż realizuje się w celebracji Eucharystii oraz widzialnej strukturze wspólnoty. Ten model domaga się jednak pneumatologicznego naświetlenia, co przynosi obraz Kościoła jako świątyni Ducha Świętego. Dlatego nie można widzieć Ducha Świętego bez Chrystusa ani Chrystusa bez Ducha Świętego, a Kościoła ograniczać do chrystologicznego czy duchowego wymiaru. Ta prawda przynosi konsekwencje dla różnych wymiarów życia Kościoła: instytucjonalny i charyzmatyczny charakter urzędu kościelnego, trwanie Kościołów lokalnych w Kościele jako całości, otwartość Kościoła na świat. Konstytutywna jedność Chrystusa i Kościoła znajduje również swój konkretny wyraz w przyjmowaniu ojcostwa Boga i realnego przeżywania braterstwa ludzi w Chrystusie, w otwartości wierzących na siebie nawzajem oraz osoby spoza wspólnoty, w misyjności, w głębokim doświadczaniu Eucharystii oraz współodpowiedzialności duchownych i świeckich za Kościół. Benedykt XVI widząc wagę ścisłego związku Chrystusa i ochrzczonych, także w podejmowaniu misji głoszenia Ewangelii, proponuje konkretne przełożenie głębi teologii na życie i duszpasterstwo Kościoła. Postulat nowej ewangelizacji, określenie jej miejsca w całości wiary oraz działania strukturalne ukazują chrystologiczno-pneumatologiczne zakorzenienie Kościoła, który winien koncentrować się na napełnieniu Duchem Świętym i zanurzeniu w tajemnicy Chrystusa. Prowadzi to do zachowania ciągłości nauczania apostolskiego przy otwartości na zmieniające się formy. Jest to możliwe przez zachowanie sacrum, odnowę kerygmatyczną, podejmowanie ewangelizacji przez duchownych i świeckich jako członków Ciała Chrystusa. Taka przemiana przynosi również otwarcie ekumeniczne.
Hermeneutyka reformy czy zerwania? Benedykta XVI (Josepha Ratzingera) troska o poprawną interpretację Vaticanum Secundum
Zatwardnicki, Sławomir (Wydawnictwo Pallottinum, 2017)
W artykule poruszono kwestię właściwej interpretacji dziedzictwa Soboru Watykańskiego II. Według Benedykta XVI alternatywą „hermeneutyki zerwania” nie jest „hermeneutyka ciągłości”, lecz „hermeneutyka reformy”, ponieważ wierność Ewangelii jest zawsze dynamiczna. W artykule przedstawiono również, na czym polegała nowość Soboru oraz w jaki sposób przechodzić od „litery” do „ducha” dokumentów soborowych. Praktycznym wyrazem zastosowania „hermeneutyki reformy” jest kwestia interpretacji Biblii, na co również autor opracowania zwrócił uwagę.
Dary łaski i wezwanie Boże są nieodwołalne. Uwagi do traktatu De Iudaeis
Ratzinger, Joseph (Wydawnictwo Pallottinum, 2017)
Romano Guardini i Hans Urs von Balthasar. Teologia i literatura we wzajemnej relacji
Štrukelj, Anton (Wydawnictwo Pallottinum, 2017)
Celem nieniejszego artykułu było porównanie nauczania dwóch teologów: Romano Guardiniego (1885-1968) i Hansa Ursa von Balthasara (1905-1988). Obaj zostali potraktowani jako naukowcy, którzy dla sobie pokrewni duchowo. Pomimo faktu, że istniejąca różnica wieku wynosiła miedzy nimi tylko dwadzieścia lat i nawet daty ich śmierci mieszczą się w tej samej przestrzeni czasowej. Zawsze opłaca się stawiać obok siebie wielkie postacie, aby uświadomić sobie ich bliskość i odległość, zauważyć to, co „pokrewnie-różne”, jak określił taki stosunek i odniesienie sam Guardini. Duchową przestrzenią, w której odbywa się spotkanie literatury i teologii, jest świat kultury. Teologia stała się bardziej wrażliwa na zjawisko kultury po II Soborze Watykańskim. To nowe usytuowanie Kościoła w dialogu ze światem kultury miało niewątpliwie swoich prekursorów. Dzięki dokonanej przez nich integracji teologii i literatury zarówno Romano Guardini, jak i Hans Urs von Balthasar dokonali tu ważnego wkładu osobistego.
Judentum und Einheit beider Testamente im Werk Joseph Ratzingers
Buckenmaier, Achim (Wydawnictwo Pallottinum, 2017)
Judaizm i jedność obu Testamentów w twórczości Josepha Ratzingera. W dziele teologicznym Josepha Ratzingera nie znajdujemy teologii Izraela w węższym znaczeniu. Po odkryciu znaczenia odbiorcy w procesie Objawienia, Izrael – stały przedmiot Pisma Świętego – stał się przedmiotem. W swojej późniejszej pracy, szczególnie w trylogii o Jezusie, Joseph Ratzinger / Benedykt XVI skonkretyzował swoją ideę jedności Starego i Nowego Testamentu. W tym kontekście problem Izraela jest daleki od bycia częścią «dialogu między-religijnego». Ostatnia wypowiedź Ratzingera na temat „De Iudaeis” należy rozumieć jako impuls do wewnętrznej refleksji katolickiej.

Przeglądaj

Przeglądaj Communio, 2017, R. 37, nr 4 (200) wg Data wydania