Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne, 2018, T. 51, z. 2

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 1 z 1

Teologia a myślenie kartezjańskie
Słomka, Jan (Księgarnia Św. Jacka, 2018)
Kartezjusz wprowadził nową metodę myślenia, która stała się obowiązującym paradygmatem nowożytnej nauki. Metoda ta zastąpiła fizykę Arystotelesa i w praktyce unieważniła jego metafizykę. Główną tezą artykułu jest stwierdzenie, że myślenie kartezjańskie nie jest w stanie „zobaczyć” człowieka w jego człowieczeństwie. Postrzega ono człowieka jako skomplikowany mechanizm – maszynę. Dlatego teologia nie może przyjmować założeń i metody myślenia kartezjańskiego jako fundamentów swojej refleksji. Musi wyjść poza ten paradygmat i znaleźć inne racjonalne fundamenty i sposoby myślenia. Na pewno nie jest dobrą drogą dla teologii powrót do scholastyki ani jakiekolwiek próby unieważnienia czy pominięcia rewolucji kartezjańskiej. Pomocą w tym poszukiwaniu jest filozofia europejska XX wieku, która też usiłuje wyrwać się z paradygmatu kartezjańskiego. W artykule wskazano w tym kontekście dwudziestowieczną refleksję filozoficzną nad językiem: semiotykę i hermeneutykę oraz refleksję E. Levinasa jako szczególnie przydatne w tych teologicznych poszukiwaniach. Prowadzenie refleksji teologicznej i duchowej poza paradygmatem kartezjańskim jest coraz ważniejsze ze względu na gwałtowny rozwój technologii, a zwłaszcza tzw. sztucznej inteligencji.