Studia Oecumenica, 2017, T. 17

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/34341

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 28

Chrześcijaństwo i religie niechrześcijańskie w myśli Karla Bartha
Kałuża, Krystian (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Celem artykułu jest ukazanie chrześcijaństwa i religii niechrześcijańskich w myśli Karla Bartha. Poglądy szwajcarskiego teologa na religie cechuje głęboka ewolucja, pozwalającą wyróżnić trzy zasadnicze fazy kształtowania się jego myśli. W pierwszej fazie, obecnej w pierwszym wydaniu „Listu do Rzymian” (Der Römerbrief, Zürich 1919), autor dopuszcza pogląd, że poganie wspomagani przez światło rozumu mogą dojść do poznania Boga. Przy takim spojrzeniu religie przedstawiają się jako wymowne świadectwa wznoszenia się człowieka ku Bogu. Ta wizja zostaje porzucona w następnej fazie, w drugim wydaniu „Listu do Rzymian” (Der Römerbrief, Zürich 1922) oraz w „Dogmatyce kościelnej” (Die Kirchliche Dogmatik, 1932–1966). Religie jawią się tutaj jak „niewiara” (Unglaube), wyraz pychy człowieka oraz próba samousprawiedliwienia. W trzeciej fazie swej teologicznej aktywności Barth zrewidował i nieco złagodził swoje poglądy, podkreślając uniwersalność Słowa Bożego oraz całego dzieła stworzenia jako możliwego nośnika Bożej prawdy. We współczesnej teologii religii stanowisko Bartha określane jest mianem ekskluzywizmu chrystocentrycznego i uważane jest za przezwyciężone. W ostatniej części artykułu dokonano krytycznej oceny koncepcji Bartha, wskazując jej mocne i słabe strony.
Chrzest i Eucharystia w dialogach katolicko-anglikańskich i katolicko-metodystycznych
Kantyka, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Teologia chrztu nie zawierała kontrowersji doktrynalnych, które trzeba by wyjaśniać w dialogach ekumenicznych katolicko-anglikańskim i katolicko-metodystycznym. Dlatego właśnie tematyce tej poświęcono mniej miejsca w dialogach i dokumentach z nich powstałych. Niemniej zawarte w dokumentach dialogu elementy doktryny chrzcielnej pozwalają stwierdzić zasadniczą zbieżność teologii chrztu. W konsekwencji na tej podstawie możemy wzajemnie uznawać chrzest udzielany we wszystkich trzech dialogujących wyznaniach. Pomimo znacznych osiągnięć dialogów ekumenicznych na temat doktryny eucharystycznej, obecny stan uzgodnień pomiędzy anglikanami i katolikami oraz metodystami i katolikami nie pozwala jeszcze na ustanowienie pełnej gościnności eucharystycznej, a tym bardziej pełnej jedności kościelnej. Dialog ekumeniczny katolicko-anglikański i katolicko-metodystyczny na temat Eucharystii przyniósł znaczący stopień konwergencji, a nawet zgody. Niemniej wciąż pozostają nierozwiązane kwestie przeszkadzające w odtworzeniu pełnej jedności eucharystycznej. Tak więc potrzebne będą dalsze wyjaśnienia na temat pojmowania obecności Chrystusa w Eucharystii oraz natury przemiany eucharystycznej.
Chrzest i Eucharystia w dialogach katolicko-luterańskim i katolicko-reformowanym
Kopiec, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Topografię międzykościelnych relacji teologicznych określa kilkadziesiąt dialogów toczonych na forum światowym i przez reprezentantów Kościołów bądź federacji Kościołów, nie zapominając o ogromnej liczbie dialogów toczonych na szczeblu lokalnym bądź krajowym. Wśród nich bardzo istotne miejsce zajmują dialogi katolicko-luterański i katolicko-reformowany, nie tylko ze względu na liczebność Kościołów, które reprezentują, ale również ze względu na znaczenie teologiczne dla innych dialogów. Chrzest i Eucharystia są kluczowymi zagadnieniami poruszanymi w obrębie tych dialogów. Artykuł ma na celu przedstawienie podstawowych osiągnięć omawianych dialogów oraz kontrowersji, które wciąż dzielą Kościoły. Omawia różnice w stopniu ekumenicznej zbieżności między dialogiem katolicko-luterańskim i katolicko-reformowanym. Wykazuje również, dlaczego chrzest traktowany jest jako ekumeniczny punkt wyjścia a Eucharystia jako ekumeniczny punkt dojścia.
Chrzest i Eucharystia w nauce Soboru Trydenckiego i współczesnego Katechizmu Kościoła Katolickiego
Mateja, Erwin (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Artykuł prezentuje problematykę chrztu i Eucharystii przedstawioną w nauce Soboru Trydenckiego i aktualnego Katechizmu Kościoła Katolickiego. Za sprawą reformatorów nauka o chrzcie, a zwłaszcza o ofiarniczym charakterze Eucharystii i realnej obecności Chrystusa pod konsekrowanymi postaciami stała się przedmiotem poważnych kontrowersji, które doprowadziły do tego, że biskupi katoliccy potrafił odnaleźć w Trydencie odwagę, aby dochować wierności Tradycji apostolskiej, co wyrazili w odpowiednich dekretach. Po upływie ponad czterech wieków w Kościele katolickim zrodziła się potrzeba wyraźnych wskazań dotyczących rozumienia prawd wiary. Wielu wiernych miało trudności z jasnym wyrażeniem prawd głoszonych przez Kościół. Przygotowano więc katechizm, w którym w duchu posoborowym zawarto wyjaśnienia tego, w co wierzy współcześnie Kościół katolicki.
Chrzest i Eucharystia w praktyce ekumenicznej Kościoła katolickiego i luterańskiego
Budniak, Józef (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
W poszukiwaniach ekumenicznych schodzimy na coraz bardziej podstawowe poziomy życia kościelnego, by na nich starać się wprowadzać w życie zasady ekumeniczne. Pytanie o ekumenizm w wymiarze parafialnym jest więc jak najbardziej uzasadnione. To na płaszczyźnie duszpasterstwa parafialnego coraz częściej spotykamy się z małżeństwami i rodzinami o różnej przynależności wyznaniowej. Do tego przyczyniają się choćby wielkie migracje ludności na kontynencie europejskim. Małżeństwa mieszane są m.in. wyzwaniem dla rozwiązywania problemów związanych z chrztem i przystępowaniem do Komunii św. Stąd życie powszednie wierzących otwiera się na coraz to nowe doświadczenia, także w dziedzinie ekumenizmu. Analizując poszczególne teksty związane z dialogiem ekumenicznym dotyczącym chrztu i Eucharystii, znajdujemy potwierdzenie tezy, że to parafia powinna być niekwestionowanym prekursorem ruchu ekumenicznego.
Eklezjotwórcza rola chrztu i Eucharystii w perspektywie teologii katolickiej i ewangelickiej
Napiórkowski, Andrzej A. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Z ekumeniczną wrażliwością ukazana jest eklezjotwórcza rola dwóch sakramentów, a mianowicie chrztu i Eucharystii w perspektywie tradycji katolickiej i protestanckiej. Punktem wyjścia jest prezentacja Kościoła i sakramentów w średniowiecznej teologii katolickiej. Następnie mamy naszkicowane rozbieżności między obowiązującą wówczas teologią rzymską a postulatami reformatorów w XV- i XVI-wiecznych nurtach odnowy całego Kościoła. Kolejna część artykułu zatrzymała się na ujęciu Kościoła i jego powiązań z chrztem i Eucharystią w pierwotnej doktrynie luterskiej. Dalsze analizy stanowi prezentacja już współczesnych ujęć omawianych związków tak u katolików, jak i protestantów. Synteza to wspólne elementy chrzcielne i eucharystyczne, jakie budują eklezjalną rzeczywistość, mimo sakramentalnej odmienności w ich rozumieniu. Chrzest i Eucharystia sprawiają bowiem kościelną jedność. Dzięki tej teoretyczno-teologicznej refleksji rysują się wyraźniej pastoralne i praktyczne możliwości zbliżenia dwóch tradycji (rzymskiej i luterańskiej) podzielonego chrześcijaństwa Zachodu.
Ekumeniczne nowości wydawnicze
Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Ekumeniczny wymiar mariologii
Rabiej, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Artykuł podejmuje analizę współczesnych nurtów w mariologii. W zwięzły sposób zarysowuje założenia mariologii maksymalistycznej (chrystotypicznej) i minimalistycznej (eklezjotypicznej). Postulując ich komplementarność, proponuje model ekumeniczny mariologii, której podstawy są systematycznie wypracowywane w wielu grupach bilateralnych. Dla przykładu zaprezentowano owoce prac: Ekumenicznego Stowarzyszenia Błogosławionej Dziewicy Maryi w Anglii, Międzynarodowej Komisji Anglikańsko-Katolickiej, Komisji do Dialogu Luterańsko-Katolickiego w USA, Luterańsko-katolickiej grupy na terenie Niemiec, Grupy z Dombes. Echa tych uzgodnień znalazły swoje odzwierciedlenie w treści katechizmów wypracowywanych przez Kościoły lokalne, np. w Holandii, Niemczech czy Francji.
Funkcje prawa w Kościele rzymskokatolickim i Kościele Ewangelicko-Augsburskim w RP
Kroczek, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
W Kościołach chrześcijańskich istnieje zjawisko prawa. Artykuł określa i porównuje funkcje prawa, czyli wywołane przez prawo skutki społeczne zawarte w endogenicznym prawie dwóch Kościołów: Kościoła rzymskokatolickiego i Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczpospolitej Polskiej. Te funkcje to: funkcja kreująco-organizacyjna, funkcja ochronno-obronna względem praw osobowych, funkcja podziału materialnych ciężarów i rozkładu dóbr, funkcja regulacji rozwiązywania konfliktów, funkcja represyjna, funkcja informacyjno-nauczająca, funkcja wychowawcza, funkcja ochronno-obronna względem treści wiary, funkcja zbawcza. Wniosek z tych rozważań jest następujący: funkcje prawa w tych dwóch Kościołach są rozbudowane i skomplikowane; funkcje te mają mieszany charakter i mogą być podzielone na funkcje charakterystyczne dla Kościoła jako społeczności ziemskiej i jako społeczności duchowej; funkcje pomiędzy Kościołami są zbieżne ze sobą tylko do pewnego stopnia.
Kontekst teologiczno-historyczny współczesnej eklezjologii ewangelickiej – perspektywa ekumeniczna
Hintz, Marcin (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Artykuł omawia główne motywy dyskusji na temat rozumienia Kościoła, jaka toczy się w teologii ewangelickiej w kontekście prowadzonych dialogów ekumenicznych. Protestancka eklezjologia występuje w różnych postaciach konfesyjnych, spośród których dwa główne paradygmaty zostały sformułowane w okresie Reformacji: luterański i kalwiński. W dalszym rozwoju myśli teologicznej protestantyzmu wskazać należy na pojawienie się kolejnych modeli eklezjologicznych: metodystycznego i wolnokościelnego. Jako pierwsza została sformułowana luterańska nauka o Kościele w Konfesji Augsburskiej z roku 1530. Aż do XX w. Kościoły ewangelickie, w tym luterańskie, funkcjonowały jako samodzielne Kościoły krajowe. Tendencje zjednoczeniowe w łonie luteranizmu XX w. pojawiły się jako odpowiedź na Unię Staropruską z roku 1817. W XX w. powstały organizacje o światowym zasięgu: Światowa Federacja Luterańska w roku 1947, Światowa Rada Kościołów w roku 1948 oraz Światowy Alians Reformowany powołany do życia w roku 1970, przekształcony w roku 2010 na Światową Wspólnotę Kościołów Reformowanych. We współczesnym ruchu ekumenicznym szczególne znaczenie dla zbliżenia między ewangelikami reformowanymi a luteranami odegrała Konkordia między Kościołami wyrosłymi na gruncie Reformacji w Europie, zwana Konkordią Leuenberską z roku 1973. Kościoły ewangelickie Europy tworzą Wspólnotę Kościołów Ewangelickich w Europie, organizację promującą działania na rzecz ekumenizmu i pojednania pomiędzy chrześcijanami.
Ks. prof. Piotr Jaskóła – teolog ekumeniczny
Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Artykuł stanowi prezentację sylwetki naukowej ks. prof. Piotra Jaskóły – wieloletniego dyrektora Instytutu Ekumenizmu i Badań nad Integracją Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego oraz współzałożyciela i pierwszego redaktora naczelnego czasopisma „Studia Oecumenica”. W pierwszej części artykułu syntetycznie zaprezentowano najważniejsze osiągnięcia naukowo-badawcze, zamieszczając przy tym krótkie omówienie kluczowych publikacji ks. prof. Jaskóły. W drugiej części przedstawiono obszary jego działalności dydaktyczno-organizacyjnej oraz działania na rzecz promocji młodej kadry naukowej. Artykuł cytuje także fragmenty recenzji, sporządzonych przez uznane autorytety w polskiej teologii, wysoko oceniające dorobek i naukowe kompetencje ks. prof. Jaskóły.
Kult obrazów według Reformatorów: Marcina Lutra i Jana Kalwina
Klejnowski-Różycki, Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Ojcowie Reformacji: Marcin Luter i Jan Kalwin zakwestionowali kult obrazu. Posługiwali się różnymi argumentami. Marcin Luter dopuszczał obecność obrazów w przestrzeni kościelnej, a Jan Kalwin – nie. Ich teologia mocno oddziałała na Europę, tak że nawet katolicyzm w swej potocznej wrażliwości odszedł od rozumienia obrazu kultycznego, a wszedł w czas sztuki. Obraz przestał być pojmowany jako szczególne miejsce obecności (ikona), a zaczął funkcjonować jako dzieło sztuki, przestał być medium odnoszącym do oryginału, ale sam stał się oryginałem w sensie artystycznym.
Marcin Luter z perspektywy ekumenicznych dialogów
Hanc, Wojciech (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Rok 2017 – brzemienny w wydarzenie 500-lecia Reformacji – nie mógłby zaistnieć bez czołowej postaci, którą stanowi główny autor tego niezwykłego zdarzenia w dziejach Kościoła powszechnego, i której przypisuje się rozłam w łonie Kościoła zachodniego. Przedstawiający owo wydarzenie stara się to uczynić w 50-lecie międzywyznaniowych dialogów ekumenicznych luterańsko-katolickich, spośród których znaczący impuls należy odnieść do raportu luterańsko-rzymskokatolickiej Komisji Dialogu ds. Jedności Od konfliktu do komunii (2013), będący zarazem katolicko-luterańskim upamiętnieniem Reformacji w 2017 r. Stąd autor artykułu stara się na kanwie kilku dialogów ekumenicznych postawić pytanie o prawdziwy obraz dr. Marcina Lutra, zarysować głównego reformatora jako „świadka Ewangelii i świadka Jezusa Chrystusa” oraz podsumować całość przedłożenia, podejmując próbę odpowiedzi na pytanie: Kim właściwie był i kim jest dzisiaj Marcin Luter?
Marcina Lutra soteriologiczna teoria „radosnej wymiany i konfliktu”
Dola, Tadeusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Artykuł prezentuje soteriologiczną teorię stworzoną przez M. Lutra i nazwaną przez niego teorią „radosnej wymiany i konfliktu”. Propozycja Lutra jest oryginalnym ujęciem obecnej już u Ojców Kościoła idei zbawczej wymiany znanej jako admirabile commercium. Celem artykułu było przedstawienie teorii Lutra w relacji do tradycyjnej nauki o „przedziwnej wymianie”, by bardziej widoczne stały się nowe treści zawarte w jego poglądach. Stąd w pierwszym punkcie artykułu nakreślone zostały zasadnicze elementy tradycyjnej koncepcji zbawczej wymiany, a kolejną jego część stanowią poglądy Lutra przedstawione w odniesieniu do teorii admirabile commercium. Reformator wzbogacił powtarzane przez wieki ujęcie o nowe wątki biblijne będące dla niego inspiracją do wprowadzenia w tradycyjną teorię oryginalnych treści. Należy do nich przedstawienie relacji między Chrystusem a człowiekiem w formie małżeństwa. W tym obrazie Luter inspiruje się proroctwem Ozeasza i Pawłową parenezą o małżeństwie. Ponadto więź Chrystusa z duszą chrześcijanina postrzega jako oblubieńczy związek, nawiązując wprost do księgi Pieśni nad pieśniami. Z kolei u podstaw opisu zwycięskiego zmagania się Zbawiciela z grzechem, śmiercią i szatanem leżą Pawłowe wypowiedzi z Pierwszego Listu do Koryntian (15,56n). Istotą teorii „radosnej wymiany i konfliktu” jest przyjęcie na siebie przez Chrystusa grzechów człowieka i obdarzenie go własną bezgrzesznością i Boską sprawiedliwością, co stało się możliwe dzięki zwycięstwu na krzyżu nad grzechem, śmiercią i szatanem. W oblubieńczym zjednoczeniu Chrystus, Oblubieniec, bierze na siebie grzechy duszy ludzkiej, oblubienicy, i przyozdabia ją swoją sprawiedliwością.
Marriage and Family in Protestant and Evangelical Understanding
Perzyński, Andrzej Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
The sixteenth-century Protestant Reformation was a watershed in the history of the Western theology and law of marriage – a moment and movement that gathered several streams of classical and Catholic legal ideas and institutions, remixed them and revised them in accordance with the new Protestant norms and forms of the day. The Lutheran, Calvinist, and Anglican branches of the Reformation gave birth to three Protestant models of marriage. Like Catholics, Protestants retained the naturalist perspective of marriage as an association created for procreation and mutual protection. They also retained the contractual perspective of marriage as a voluntary association formed by the mutual consent of the couple. Unlike Catholics, however, Protestants rejected the subordination of marriage to celibacy and the celebration of marriage as a sacrament. The Lutheran tradition, from 1517 forward, developed a social model of marriage, grounded in Martin Luther’s doctrine of the heavenly and earthly kingdoms. Marriage, Luther and his colleagues taught, was a social estate of the earthly kingdom of creation, not a sacred estate of the heavenly kingdom of redemption. Marriage, John Calvin and his followers taught, was not a sacramental institution of the church, but a covenantal association of the entire community. The Anglican tradition, of the sixteenth and seventeenth centuries, brought forth a commonwealth model of marriage. This model embraced the sacramental, social, and covenantal models inherited from the Continent but went beyond them. Marriage was at once a gracious symbol of the divine, a social unit of the earthly kingdom, and a solemn covenant with one’s spouse. Evangelical Christianity understands marriage and the family in light of biblical understanding and Christian experience. Christian marriage and family life is regarded as a sacred and creative calling by all Christians. It is a basic biblical teaching. Marital union in Christ appeals to divine grace for support and fulfillment of a natural union of a man and a woman.
Meandry wychowania ekumenicznego
Chałupniak, Radosław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Artykuł ukazuje w sposób syntetyczny szereg zagadnień związanych z ekumenicznym wychowaniem religijnym, znajdującym się pomiędzy „katechezą” a „religioznawstwem”. Katecheza jest podstawowym nauczaniem danego Kościoła dotyczącym zbawienia i jest rozumiana jako integralny i systematyczny proces wychowania wiary. Termin „religioznawstwo” był używany jako forma przekazu wiedzy na temat religii, nauczanie o religii czy religiach, bez tworzenia osobistych odniesień, pozostając na płaszczyźnie horyzontalnej, traktując religię jako fenomen związany z ludzkim życiem. Pedagogika religii uprawiana bez odniesienia do konkretnego wyznania, konkretnej wiary jest specyficzną formą sekularyzacji, niezależnie od tego, czy jest ona zamierzona, czy nie. Taka pedagogika religii staje się paradoksalnie nauką ulokowaną poza określonym wyznaniem, co służy jej rozwojowi jako teorii pedagogicznej, a nie określonej praktyce wychowania. Religię traktuje się jako uniwersalny fenomen posiadający udział w osiąganiu pełni człowieczeństwa. Proponowana pedagogika religii nie może być utożsamiana z pedagogiką katolicką ani pedagogiką żadnego z chrześcijańskich Kościołów.
„Oczyszczenie pamięci” jako wyraz teologii pojednania. Uwagi do wspólnego dokumentu EKD i DBK Erinnerung heilen – Jesus Christus bezeugen (2016)
Chojnacki, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Rocznica 500-lecia Reformacji jest okazją do dalszego rozpatrzenia kwestii pojednania pomiędzy chrześcijańskimi Kościołami i nakreślenia nowych perspektyw w dialogu ekumenicznym. We wspólnym dokumencie Kościół katolicki i ewangelicki w Niemczech starają się opisać historię podziału posługując się fenomenem kulturowo-zbiorowej pamięci, w której najważniejszy jest proces obiektywnego uzdrowienia pamięci wraz z osobistym przeżyciem tego uzdrawiania. To wszystko ma prowadzić do pojednania pomiędzy Kościołami na płaszczyźnie wiary i moralności, aby w ten sposób jeszcze bardziej wiarygodnie dawać świadectwo o Chrystusie. Uzdrawianie pamięci, wychodząc od analizy różnic w pojmowaniu istoty Eucharystii i hierarchicznej struktury Kościoła oraz ukazania miejsc pamięci, ma pomóc w jeszcze lepszym rozeznaniu fundamentalnych tematów, jakimi są wiara i czyny, wolność i autorytet, jedność i różnorodność.
Od konfliktu do komunii. W kontekście luterańsko-katolickich obchodów 500-lecia Reformacji
Glaeser, Zygfryd (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
17 czerwca 2013 r. w Genewie i w Watykanie ogłoszono wspólny dokument teologów rzymskokatolickich i luterańskich pt.: Od konfliktu do komunii. Luterańsko-katolickie wspólne upamiętnienie Reformacji w 2017 r. Jego celem było głębsze, bezpośrednie przygotowanie luteranów i katolików do wspólnego upamiętnienia 500. rocznicy Reformacji. Przesłanie deklaracji stało się inspiracją dla przygotowania niniejszego opracowania. Nie chodzi w nim o szczegółowe omawianie dokumentu, ale przede wszystkim o sformułowanie, w oparciu o jego przesłanie, istotnych paradygmatów określających cel, okoliczności, zadania i perspektywy związane ze wspólnym obchodzeniem przez luteranów i katolików 500-lecia Reformacji. Za takie należy uznać: krytyczną ocenę przeszłości opartą na szacunku i pozbawioną uprzedzeń, otwartość na wzajemną wymianę duchowych darów, „oczyszczenie pamięci” i „leczenie ran” oraz otwartość na wspólne podejmowanie zadań. W oparciu o tak sformułowane paradygmaty autorzy dokumentu Od konfliktu do komunii wypracowali pięć ekumenicznych imperatywów określających charakter wspólnego upamiętniania 500. rocznicy Reformacji oraz ekumeniczne zobowiązania obydwu stron dialogu.
Ogłoszenie, a nie „przybicie” 95 tez przez Marcina Lutra
Sobeczko, Helmut Jan (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
W zapowiedziach 500-lecia obchodów Reformacji w Polsce często pojawiały się stwierdzenia o przybiciu przez Marcina Lutra 95 tez o odpustach na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze 31 października 1517 r. Tymczasem w oparciu o badania naukowe historyków, zwłaszcza prof. Erwina Iserloha († 1996), powszechnie przyjmuje się, że 31 października 1517 r. Luter wysłał pisma do własnego biskupa ordynariusza Hieronima Schulza w Brandenburgu oraz do arcybiskupa Albrechta w Moguncji, w których prosił obu hierarchów, aby zatroszczyli się o poprawność teologiczną kaznodziejów odpustowych i usunęli nadużycia w handlu odpustami, a także wpłynęli na teologiczne pogłębienie nauki o odpustach. List nie był agresywny i obraźliwy, ale przeciwnie – pełen kurtuazji. Luter jednak nie doczekał się pozytywnej reakcji. Pierwszy, który podał informację o przybijaniu tez, a tym samym zapoczątkował samą legendę, był Filip Melanchton († 1560), współpracownik M. Lutra, od 1518 r. profesor w Wittenberdze. Powszechnie przyjmuje się jednak dzień 31 października 1517 r. za symboliczny początek Reformacji w Niemczech, gdyż z powodu wielu przyczyn i różnych okoliczności trudno określić dokładny i rzeczywisty początek Reformacji.
Postulat hermeneutycznej potrzeby relacji teologia – nauki przyrodnicze w perspektywie współczesnej protestanckiej teologii stworzenia
Anderwald, Andrzej (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2017)
Koncepcja teologii stworzenia niemieckiego teologa protestanckiego Karla Bartha (1886–1968) dostarcza najbardziej klasycznego przykładu odwrotu w teologii protestanckiej od odnoszenia się do wiedzy przyrodniczej. Współcześnie wielu protestanckich teologów anglosaskich i niemieckich, w przeciwieństwie do tej koncepcji, odrzucającej konieczność odnoszenia się w teologii stworzenia do wyników nauk przyrodniczych, wykazuje duże zainteresowanie tematyką relacji doktryny chrześcijańskiej do nauk przyrodniczych. Jest to dziś ważna kwestia dla wiary chrześcijańskiej. Uzasadnienie wiary dokonuje się współcześnie w klimacie myślenia naukowego, w którym ważną rolę odgrywają naukowe narzędzia poznawcze, jak również przyrodniczy obraz świata. Artykuł prezentuje postulat hermeneutycznej potrzeby relacji teologia – nauki przyrodnicze na przykładzie koncepcji teologii stworzenia dwóch ważnych w teologii protestanckiej XX w. teologów: luteranina Wolfharta Pannenberga (1928–2014) i reprezentanta teologii reformowanej Jürgena Moltmanna (ur. 1926). Szczególna uwaga jest zwrócona na problem wiarygodnej doktryny Boga Stwórcy z konieczności uwzględniającej aktualny przyrodniczy obraz świata.

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Oecumenica, 2017, T. 17 wg Tytuł