Studia Gdańskie, 2011, T. 28
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/27492
Przeglądaj
Przeglądaj Studia Gdańskie, 2011, T. 28 wg Tytuł
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 28
- Wyników na stronę
- Opcje sortowania
Pozycja Biskup na walizkach. Z arcybiskupem Szczepanem Wesołym rozmawia Aleksandra Klich, Księgarnia św. Jacka, Katowice 2010, ss. 176.Romejko, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Pozycja Bożena Stawoska-Jundziłł, Vixit cum parentibus. Dzieci w wieku do siedmiu lat w rodzinach chrześcijan z Rzymu III–VI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2008, ss. 616.Spychała, Dariusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Pozycja Dziecko i dzieciństwo w świetle wybranych źródeł narracyjnych (do XIV w.)Teterycz-Puzio, Agnieszka (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Odkrycie dzieciństwa przypisuje się epokom późniejszym w stosunku do średniowiecza. Jednak tematyka związana z dzieciństwem nie jest obca źródłom średniowiecznym. Najwięcej informacji w wybranych źródłach z XI–XIV w. (głównie kronikach i żywotach świętych) odnoszących się do dzieciństwa dotyczy tego okresu w życiu władców i świętych. W średniowieczu okres dzieciństwa w życiu człowieka niósł ze sobą wiele niebezpieczeństw, np. masową umieralność noworodków i niemowląt, bardzo dużą umieralność dzieci, o czym wspominają żywoty świętych, często opisując przypadki zachorowań dzieci, wyleczonych za wstawiennictwem świętego. Dziecku – następcy tronu zagrażali też dorośli pretendenci do objęcia władzy. W średniowieczu zatem czekano na szybkie zakończenie tego okresu w życiu człowieka. Zaś władca-dziecko zwykle jest wychwalany przez kronikarzy przez przywołanie cech właściwych dorosłym. Nieposiadanie potomstwa stanowiło powód do zmartwień głównie z powodu braku następcy, ale źródła wspominają też o wstydzie z powodu bezdzietności. Są też wzmianki dotyczące leczenia niepłodności. W kronikach i żywotach świętych znajdujemy także opisy zachowań będących przejawami troski rodzicielskiej i czułych postaw wobec dziecka. „Lata sprawne” w średniowieczu osiągano najczęściej w wieku 12‒14 lat. Źródła prezentują obyczaje związane z przekraczaniem przez dziecko pewnych etapów życia, np. postrzyżyny. Sporo uwagi źródła poświęcają zagadnieniom dotyczącym opieki nad księciem dzieckiem, którą mogła sprawować matka, krewni lub przedstawiciele możnowładztwa. W kronikach i żywotach świętych znajdujemy dużo informacji odnoszących się do sposobów kształcenia dzieci, dowiadujemy się o opiekunach i wychowawcach władców, też o staraniach w celu zapewnienia dostatniej przyszłości dzieciom, spotykamy także np. wzmianki o dziecięcych zabawkach. W świetle źródeł widzimy, że w średniowieczu opiekowano się dziećmi i troszczono o nie.Pozycja Dziecko jako inwestycja współczesnych rodziców z klasy średniejNyczaj-Drąg, Mirosława (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)W prezentowanym tekście dokonuję opisu i analizy podstawowych wartości cenionych przez współczesnych rodziców z klasy średniej, a mianowicie: dziecka, jego wychowania oraz edukacji. Uwagę swą kieruję na zjawisko rodzicielskiego inwestowania w dziecko, między innymi w postaci zajęć dodatkowych. W artykule opisuję wyniki badań dotyczące zajęć pozalekcyjnych dzieci, co związane jest z odpowiedzią na następujące pytania: W jakich zajęciach dodatkowych najczęściej uczestniczą dzieci i kto dokonuje ich wyboru? Które z zajęć są najbardziej lubiane lub nie i dlaczego? Czy, w jaki sposób i dlaczego dzieci opierają się udziałowi w tych zajęciach? Czy i w jaki sposób rodzice przymuszają dzieci do uczestnictwa w zajęciach dodatkowych? W konkluzji staram się pokazać konsekwencje projektowania dzieciom czasu poza szkołą i domem.Pozycja Dziecko jako podmiot katechezy w kontekście zmieniającej się sytuacji społeczno-kulturowejFilipiak, Artur (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Dokumenty Kościoła na temat katechezy postulują postrzeganie dzieci jako aktywnych i świadomych podmiotów przekazu wiary. Artykuł podejmuje kwestię rozumienia podmiotowości dziecka w historii katechezy oraz problematykę dzieciństwa we współczesnej kulturze. Dzieci żyją w coraz bardziej skomplikowanym świecie, w którym dochodzą do głosu takie zjawiska jak indywidualizm, pluralizm i zerwanie z tradycją. W tym kontekście pojawia się pytanie o zadania, które ma do spełnienia katecheza, by sprostać wyzwaniom obecnego czasu i jednocześnie pozostać „wierną człowiekowi”. W tym celu konieczne jest przede wszystkim uznanie prawa dziecka do „pierwszej naiwności”, poszukiwanie adekwatnego języka oraz uczenie wiary, a nie tylko religii.Pozycja Dziecko jako świadek w procesie karnymZbrojewska, Monika; Małolepszy, Amadeusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Niniejsza publikacja jest poświęcona problematyce dzieci występujących w procesie karnym w charakterze świadka. Skupia się ona przede wszystkim na wskazaniu funkcji ochronnej norm prawnych zarówno krajowych jak i międzynarodowych. Artykuł przedstawia procedurę obowiązującą przy przesłuchiwaniu dziecka jako świadka. Autorzy swoją uwagę skupili na określeniu zakresu przedmiotowego oraz na określeniu forum uczestników takiego przesłuchania, a także wskazaniu ich praw i obowiązków. W publikacji dokonano oceny regulacji polskich na tle uregulowań międzynarodowych. Sformułowane zostały także postulaty de lege ferenda w zakresie regulacji prawnych odnoszących się do dzieci występujących w procesie karnym w charakterze świadków.Pozycja Koń trojański albo dziecko w literaturze absurduWłoczewska, Agnieszka (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)W literaturze świeckiej adresowanej do dorosłego odbiorcy dziecko nie funkcjonuje jako samodzielny symbol utrwalony tradycją literacką. Niemniej w pewnych tekstach nabiera ono głęboko symbolicznego sensu. Przekonujących przykładów dostarcza XX-wieczna francuska literatura absurdu, w której staje się ono symbolem na płaszczyźnie estetycznej i biograficznej. Twórcą pojęcia absurdu jest Albert Camus, a rozwinęli je dramaturdzy lat 50. W powieściach i dramatach Camusa oraz w anty-sztukach Ioneski dziecko występuje jako element fundamentalnych antynomii życia i śmierci, wiedzy i wiary, bytu i poznania, logiki i spontaniczności. Symbolizuje anty-absurd, a ulegając bezdusznym siłom stawia dramatyczne pytania o możliwość ocalenia człowieka. Ów obraz systematycznie powracający w twórczości wymienionych pisarzy tworzy, według zasady psychokrytyki Maurona, zindywidualizowaną sieć metaforyczną odzwierciedlając ich podświadomość. Ta zaś, w przypadku Camusa i Ioneski, wyraża bunt wobec oficjalnie wyznawanej filozofii absurdu, ujawnia tęsknotę za światem wartości, za wiarą i Absolutem. Jeśli zestawić pełne napięć i tragizmu obrazy literackie z biografiami pisarzy okaże się, że mają one źródło w doświadczeniach z dzieciństwa. Camus, półsierota wojenny, wychował się w Algierii, w środowisku zubożałych kolonów. Zaznał biedy materialnej, a jednocześnie przesiąkł śródziemnomorską filozofią kultu dla życia i piękna natury skażonego świadomością śmierci, która zrodziła w nim bunt. Ionesco przedstawia kryzys małżeństwa, rodziny, języka i całkowitą niezdolność ludzi do porozumienia się. Tragiczny obraz podyktowany jest traumatyczną historią XX w. oraz osobistym doświadczeniem. Wyrwany z ojczystej Rumunii i porzucony przez ojca tworzy pełne pesymizmu obrazy literackie. Dziecko w literaturze absurdu każe zadawać pytania o jego sens; odpowiedzi na nie podważają fundamenty tej filozofii, stąd jako symbol sensu, spełniania, wiary pełni ono funkcję konia trojańskiego.Pozycja Konferencja „Wychowanie do życia w rodzinie: wyzwania – szanse – zagrożenia”, Zakład Katechetyki i Pedagogiki Religii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 31 marca 2011Meller, Jacek (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Pozycja Kościół wobec wychowania dziecka – konsumenta mass mediówSzczepaniak, Maciej (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Nauczanie Kościoła na temat środków społecznego przekazu wielokrotnie dotyka problematyki wychowania dzieci i młodzieży. Mass media wzięły bowiem na siebie niektóre zadania rodziny czy szkoły, proponując i promując różne wartości. W ten sposób przekaz medialny dotyka samego serca życia rodzinnego. Celem artykułu jest ukazanie skutecznych sposobów przezwyciężenia zagrożeń wynikających z traktowania dziecka jako łatwego konsumenta mediów. W dokumentach Kościoła znajdziemy szereg wskazówek dawanych twórcom środków przekazu, rodzicom, nauczycielom i władzom publicznym, które mogą pomóc w wychowaniu dziecka do mądrego i krytycznego korzystania z mediów. Biorą one pod uwagę bezbronność dziecka wobec świata i wobec osób dorosłych, jak również ich otwartość na każdy medialny przekaz. Tylko wykształcenie w dziecku krytycznych zdolności może zapoczątkować proces budzenia w nim zachowań prospołecznych.Pozycja Księga prześwietnego bractwa bułkarzy i ciastkarzy królewskiego miasta Gdańska zapoczątkowana w Roku Pańskim 1724, w której zapisano nazwiska nowych czeladników po latach terminowania, opracował i wydał Zdzisław Kropidłowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010, ss. 315.Spychała, Dariusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Pozycja Matka i dziecko w zakładzie karnym (doniesienie z badań)Gniadek, Natalia (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Celem artykułu jest ukazanie jak skazane kobiety-matki w warunkach izolacji penitencjarnej wypełniają powinności związane z realizowaniem funkcji macierzyńskiej. Artykuł prezentuje badania, które przeprowadzone zostały w 2007 roku w przywięziennym Domu Matki i Dziecka w Grudziądzu. Badaniami objęto 11 kobiet. Problemem głównym postawionym przed badaniami była odpowiedź na pytanie: Jak wygląda codzienne realizowanie obowiązków macierzyńskich w warunkach więziennych? Kobiety z powodu specyfiki sytuacji, w której się znajdują, są poddane głębszej kontroli społecznej, a zachowania odbiegające od standardów i ogólnie przyjętych wzorców są surowo oceniane i poddawane negatywnym sankcjom przez współosadzone, jak również przez personel penitencjarny.Pozycja „Niemowność” – czyli początek życia człowieka. Opieka nad niemowlęciem i małym dzieckiem w Polsce w czasach nowożytnychŻołądź-Strzelczyk, Dorota (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Ludzie od wielu wieków mieli świadomość, że pierwszy okres życia człowieka – niemowlęctwo – to czas, w którym dziecku poświęcać należy wiele troski. Stosowano więc wiele zabiegów (uzasadnianych względami zdrowotnymi i higienicznymi, ale także magicznymi i religijnymi), które zapewnić miały nowo narodzonemu odpowiednie warunki rozwoju. W źródłach mówi się zwłaszcza o powijaniu, karmieniu i kąpieli. W źródłach pisanych i ikonografii pojawia się także kołyska jako miejsce spoczynku i narzędzie troski. Uzupełnieniem źródeł pisanych dotyczących omawianego tematu są zabytki ikonograficzne. Niestety, nawet żmudne poszukiwanie nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty w postaci konkretnych przykładów ukazujących początki życia człowieka.Pozycja Ochrona małoletnich internautów jako zadanie i wyzwanie dla rodziny w państwach Unii EuropejskiejGruchoła, Małgorzata (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Celem publikacji jest analiza ochrony małoletnich internautów jako zadania i wyzwania rodziców, ponadto weryfikacja działań podejmowanych w tym zakresie przez państwa Wspólnoty, wreszcie próba odpowiedzi na pytanie: czy zaproponowane rozwiązania są skuteczne? Po wstępnych rozważaniach teoretycznych dotyczących mapy zagrożeń przeanalizowano kluczowe dla tytułowej ochrony regulacje prawne. Wdrożenie priorytetów polityki ochrony dokonuje się poprzez realizację programów pomocowych. Jednym z nich jest Safer Internet. Zweryfikowano założenia Polskiego Centrum Programu Safer Internet, w tym działalność Fundacji Dzieci Niczyje oraz Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej. Omówiono zadania i inicjatywy projektu Saferinternet.pl (m.in. zespół kontaktowy: Dyżurnet.pl, tzw. hotline oraz zespół pomocowy, tzw. Helpline.org.pl), cele kampanii medialnych i społecznych (np. „Dziecko w sieci”). Zanalizowano zagadnienie umiejętności korzystania z internetu. Omówiono techniczne urządzenia wspomagające ochronę dzieci.Pozycja Odporność psychiczna dzieci i młodzieży w kontekście rodziny i wychowaniaGrzegorzewska, Iwona (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)W ostatnich trzech dekadach wzrasta zainteresowanie dynamicznym procesem wzmacniającym pozytywną adaptację dzieci wychowujących się w dysfunkcjonalnych rodzinach. Proces ten, zwany budowaniem odporności psychicznej, oznacza zdolność jednostki do przeciwstawienia się patologicznym czy traumatycznym sytuacjom życiowym. Prezentowany artykuł kładzie nacisk na te czynniki ochronne, które odgrywają szczególną rolę w kontekście rodziny i wychowania. W literaturze podkreśla się, że indywidualny potencjał jednostki w interakcji ze sprzyjającym bliższym i dalszym środowiskiem, jak rodzina, rówieśnicy, nauczyciele i wychowawcy stwarza warunki do pozytywnego wzrostu i rozwoju. Wiedza na temat zjawiska odporności oraz jego rodzinnego kontekstu pozwala na świadome kreowanie środowiska dzieci i młodzieży na bardziej sprzyjające tym, których życie doświadczyło stratą, traumą lub negatywnymi zmianami.Pozycja Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Prawne, administracyjne i etyczne aspekty wychowania w rodzinie”, Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu, 16‒17 marca 2011 r.Gruchoła, Małgorzata (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Pozycja Przed narodzinami. Powinności kobiety brzemiennej w świetle poradników z końca XIX i początku XX w.Nawrot-Borowska, Monika (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Celem niniejszego artykułu jest próba rekonstrukcji zaleceń kierowanych do kobiet ciężarnych na terenie ziem polskich w ostatnich dekadach XIX w. i w początku XX. Podstawę źródłową dokonanych ustaleń stanowi literatura o charakterze poradnikowym w zakresie zdrowia i higieny, a także edukacji dziecka. Odtworzone zostały porady ówczesnych lekarzy, higienistów i teoretyków wychowania dotyczące higieny kobiety brzemiennej, których przestrzeganie przyczynić się miało do dobrego stanu zdrowia matki, w szczególności zaś korzystnie wpływać miało na stan zdrowia i całe przyszłe życie noszonego w jej łonie dziecka.Pozycja Przemoc z perspektywy: szkoła – nauczyciel – uczeń. Kooperacja czy rywalizacja?Michałowska, Elżbieta (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)W podjętych badaniach postawiliśmy sobie za cel określenie podstawowych poziomów oddziaływań grupowych, które mogłyby prowadzić lub wręcz doprowadziły do ewentualnego wzrostu poczucia zagrożenia wśród łódzkiej młodzieży. Chcieliśmy także wskazać jakość funkcjonowania środowisk oddziałujących na proces kształtowania osobowości młodego człowieka. To świat ludzi dorosłych: rodziców, wychowawców, nauczycieli kształtuje te warunki, definiuje normy i reguły życia społecznego, nie zawsze jednoznaczne i spójne. Zatem, życie w owej niejednoznaczności może powodować (i zapewne powoduje) zagubienie normatywne, zaburzoną hierarchię wartości, co prowadzi niejednokrotnie do wzrostu zachowań agresywnych w życiu społecznym.Pozycja „Rachel opłakuje swoje dzieci…” (Mt 2,18). Męczeństwo dzieci w świetle Mt 2,16‒18Karczewski, Marek (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Jednym ze znanych tekstów biblijnych Nowego Testamentu związanych z tematem dziecka jest zawarta jedynie u Mateusza relacja o rzezi z Betlejem (Mt 2,16‒18). Tekst wydaje się trudny do interpretacji, ponieważ jest ściśle powiązany z narracją o skutecznej ucieczce Świętej Rodziny do Egiptu. Dzieci umierają z powodu Jezusa. Wydarzenie to jest powiązane z cytatem z Jr 31,15 przywołującym symboliczny płacz Racheli nad Izraelem. Okazuje się, że w kontekście Jr 30‒31 dominują nie tyle żal i żałoba, co klimat nadziei i przyszłej radości. Jawią się pytania: jakie znaczenie posiada cytat z Jeremiasza w Mt 2,18? W jakiej relacji do dzieci z Betlejem pozostaje Rachela, symboliczna matka Izraela? Czy jest możliwe, by pomimo tragicznej sytuacji z Betlejem dostrzec jakieś pozytywne przesłanie tekstu? Zdaje się to sugerować pierwotny kontekst literacko-teologiczny Jr 31,15, a w sposób ewidentny – natura królestwa, które realizuje Jezus – prawdziwy „król żydowski”.Pozycja René Girard, Gewalt und Religion. Ursache oder Wirkung? Herausgegeben, mit zwei Gesprächen und einem Nachwort von Wolfgang Palaver, Wydawnictwo: Matthes & Seitz, Berlin 2010, ss. 104.Romejko, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Pozycja Rodzinne formy opieki nad dzieckiem osieroconymRegulska, Agnieszka (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Opieka nad dzieckiem wychowywanym poza rodziną organizowana jest w formach instytucjonalnych (placówki opiekuńczo- wychowawcze typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i wielofunkcyjne) oraz w formach rodzinnych (rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego i rodziny adopcyjne). We współczesnym systemie opieki nad dzieckiem osieroconym podkreśla się prymat rodzinnych form wsparcia oraz pracy socjalnej z rodzicami dziecka, w celu umożliwienia mu jak najszybszego powrotu do domu. Rodzinna opieka zastępcza daje szansę dzieciom osieroconym na rekompensatę negatywnych skutków sieroctwa, gdyż zapewnia lepsze, niż w formach instytucjonalnych, warunki dla rozwoju psycho-fizycznego dziecka.