Roczniki Teologiczne, 2015, T. 62, nr 3
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/20340
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Problem argumentacji w teologii moralnej – istota i potrzeba uwspółcześnianiaZadykowicz, Tadeusz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Wykład teologii moralnej, pozbawiony adekwatnej argumentacji przedstawianych tez, będzie zawsze zbyt powierzchowny, pobieżny i mało pogłębiony. Dlatego zadaniem teologów moralistów jest poszukiwanie adekwatnych do aktualnej sytuacji społecznej i religijno-moralnej sposobów szczegółowych uzasadnień. Tradycyjny sposób argumentacji „z autorytetu” należy uznać dzisiaj za zdecydowanie niewystarczający, co jednak nie oznacza zakwestionowania jego wartości w ogóle. Podobnie zresztą nie można odrzucić argumentu stricte teologicznego. Wiara i miłość w tej argumentacji winny być jednak traktowane nie tylko jako pojedyncze obowiązki, ale także jako jednolite zasady integrujące całą moralność. Uzasadnianie typu teologicznego, ze względu na współczesną sytuację moralno-społeczną oraz charakter kultury, musi być jednak uzupełnione o aspekty personalistyczne oraz pragmatyczne, czemu może służyć odpowiednie wykorzystanie danych tzw. nauk o człowieku. „Nowa” argumentacja winna także w większym stopniu uwzględniać nowe znaczenie niektórych pojęć oraz specyfikę środowiska adresata.Pozycja Postawy chrześcijańskich liderów biznesu w Polsce na podstawie wybranej literatury przedmiotuZadroga, Adam (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Przedmiotem artykułu są postawy moralne przyjmowane przez chrześcijańskich liderów biznesu w Polsce. W podjętym badaniu skoncentrowano się na jednym z kluczowych komponentów postawy, który stanowią różnorakie procesy motywacyjne. Postawiono następujące pytanie badawcze: jakie są religijne i moralne motywy postaw przyjmowanych przez liderów biznesu w Polsce wobec wyzwań zawodowych? Centralna teza studium zawiera się w stwierdzeniu, że w Polsce istnieją przedsiębiorczy chrześcijanie, którzy pomimo niezwykle trudnego wyzwania zawodowego, jakim jest pogodzenie celów biznesowych i religijno-moralnych, chcą postępować w harmonijny sposób i swoim życiem dają świadectwo, że możliwe jest – dzięki łasce Bożej − przezwyciężenie pokusy prowadzenia „podzielonego życia”. Odpowiedź na sformułowane pytanie badawcze uzyskano poprzez przegląd i analizę treści wybranych wypowiedzi chrześcijańskich liderów biznesu w Polsce, zawartych w świadectwach zamieszczonych w materiałach z konferencji zorganizowanych w latach 2011-2012 przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie oraz Duszpasterstwo Przedsiębiorców i Pracodawców „Talent”. Drugie źródło stanowi raport zawierający odpowiedzi z internetowej ankiety przeprowadzonej w dniach 9-20.09.2011 przez Duszpasterstwo „Talent” (na pytania odpowiedziały 64 osoby). Autor w swoich analizach skupił się na treściach wypowiedzi tych liderów biznesu w Polsce, którzy w sposób jednoznaczny odwoływali się do wyznawanej wiary chrześcijańskiej, ukazując jej pozytywny wpływ na ich życie osobiste i zawodowe. Stąd artykuł należy traktować jedynie jako przyczynek naukowy do dalszych pogłębionych i szerszych badań tej grupy zawodowej. Dokonane studium pozwala stwierdzić, że w polskim świecie biznesu są osoby, dla których obok efektywności gospodarczej (co jest niepodważalnym sensem biznesu), ważne są również cele duchowe, tj. zbawienie wieczne, pełnienie woli Bożej, oddawanie chwały Bogu, uświęcenie czasu, a jednocześnie realizowanie takich wartości moralnych, jak: troska o czyste sumienie, zaufanie, odpowiedzialność, uczciwość, poszanowanie godności pracowników (mimo ich ludzkiej skłonności do popełniania zła), zachęcanie ich do rozwoju, radość, równowaga między życiem zawodowym i rodzinnym.Pozycja Cnota jako kapitał społecznyDerdziuk, Andrzej (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Niniejszy artykuł, opisując pojęcie cnoty i jej miejsce w formowaniu dojrzałości osoby, wskazuje na społeczny wymiar sprawności moralnych, które znajdują swe reperkusje w relacjach międzyludzkich. Cnota stanowi kapitał społeczny przez to, że wyzwala w człowieku określone mechanizmy uzdalniające go do zaangażowania się w realizację dobra wspólnego. Staje się ona szczególnym spoiwem ludzkich relacji, gdy zapewnia człowiekowi warunki do nawiązywania egzystencjalnych więzi z innymi oraz kształtuje osobowy sposób przeżywania i reagowania na pojawiające się wyzwania. Cztery cnoty kardynalne: roztropność, sprawiedliwość, męstwo i umiarkowanie tworzą spójną kwadrygę postaw, które warunkują zdolność panowania nad sobą i możność odpowiedzialnego udzielania się na rzecz innych. Najwyższym przejawem kapitału społecznego jest miłość, dzięki której człowiek jest gotowy oddać życie w służbie bliźniego.Pozycja Kara śmierci a bezpieczeństwo publiczne. Na marginesie współczesnego sporu o karę śmierciButowski, Krzysztof (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Autor artykułu stawia i stara się uzasadnić tezę, zgodnie z którą kara śmierci – w sensie ścisłym – utożsamia się tylko i wyłącznie ze zgładzeniem przestępcy, stanowiącym karę za najcięższe zbrodnie, przede wszystkim morderstwo. Natomiast zabicie przestępcy w obronie społeczeństwa (ultima ratio) stanowi postać działania, które jest bliższe działaniom prowadzonym przez państwo w ramach wojny etycznie usprawiedliwionej. W uzasadnieniu tej tezy autor odwołuje się zarówno do dziejów dyskusji na temat kary śmierci (np. C. Beccaria), jak też jej współczesnego etapu (Evangelium vitae).Pozycja Realizm etyki protestanckiej według Reinholda NiebuhraNowosad, Sławomir (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)W XX-wiecznej amerykańskiej etyce protestanckiej, wewnętrznie bardzo zróżnicowanej, ukształtowała się wpływowa koncepcja chrześcijańskiego realizmu, której autorem był Reinhold Niebuhr (zm. 1971). Akcentowała ona konieczność realistycznego spojrzenia zwłaszcza na rzeczywistość społeczną, by uniknąć idealistycznego błędu teologii liberalnej. Oznaczało to m.in. potrzebę uznania ludzkiej grzeszności i jej skutków w różnych wymiarach życia społecznego. Postawa realistyczna zawiera też w sobie wezwanie do odpowiedzialności zarówno wżyciu osobistym, jak i w relacjach społecznych. W kontekście sytuacji międzynarodowej po II wojnie światowej Niebuhr wskazywał również na taką odpowiedzialność Stanów Zjednoczonych za kształtowanie sprawiedliwego i pokojowego ładu w świecie. Koncepcja Niebuhra, choć niekiedy krytykowana, w swoisty sposób odrodziła się w kontekście amerykańskiej sytuacji politycznej po zamachach z 11 września 2001r. Nie tylko prezydenci i politycy, ale także analitycy i komentatorzy polityczni przyznawali się do zależności od myśli Niebuhra. Koncepcja realizmu chrześcijańskiego zawiera też w sobie pewne podobieństwa do niektórych zagadnień z zakresu katolickiej myśli społecznej.Pozycja Maurizio Chiodi. Teologia morale fondamentale. Brescia: Queriniana 2014 ss. 570.Wojtkun, Jarosław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Kościół Vaticanum II i jego eklezjologia. Próba retrospekcji z perspektywy 50 lat „Gaudium et spes” (II)Gocko, Jerzy (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Artykuł jest kontynuacją większego projektu badawczego, którego przedmiotem jest spojrzenie na eklezjologię Soboru Watykańskiego II. Bezpośrednią okazją do jego podjęcia jest przypadająca 50. rocznica ostatniego soboru powszechnego (1962-1965), a w sposób szczególny rocznica publikacji Konstytucji pastoralnej Gaudium et spes. Druga część tryptyku w centrum naukowych rozważań stawia samą Konstytucję Gaudium et spes, ogniskując się przede wszystkim na historii jej redakcji; historii pełnej dramaturgii inieoczekiwanych zwrotów. Analiza poszczególnych etapów pozwoli uchwycić znaczenie przełomu, jaki dokonał się w tamtych – znamiennych dla dalszych losów Kościoła – wydarzeniach.Pozycja Antropologiczne implikacje sztucznej prokreacjiWróbel, Józef (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Problematykę sztucznej prokreacji można analizować z różnych punktów widzenia. Dominują analizy z punktu widzenia prawnego, społecznego, sytuacji dziecka w związkach jednopłciowych oraz z punktu widzenia konsekwencji zdrowotnych dziecka i matki. Bardzo ważny jest wymiar antropologiczny, gdyż uwzględnia on sztuczną inseminację oraz możliwe w przyszłości sytuacje, gdyby ulepszone techniki umożliwiły odejście od budzących sprzeciw okoliczności i następstw ich stosowania. Wymiar antropologiczny dominuje we wszystkich dokumentach Magisterium Kościoła, w których zostaje omówiona problematyka sztucznej prokreacji. W tym wymiarze dają się wyróżnić dwa aspekty. Pierwszy ocenia ingerencje techniczne w prokreację z perspektywy ludzkiej płciowości współkonstytuującej ludzką osobę oraz płodności jako owocu i znaku małżeńskiej miłości. Akt prokreacji, na miarę godności małżonków i ich dziecka, nie może ograniczać się wyłącznie do jednego wymiaru: czy to wyłącznie duchowego, czy też wyłącznie cielesnego, a tym samym nie może być odłączony od osobowego, duchowo-cielesnego zjednoczenia między rodzicami. Tymczasem w sztucznej prokreacji dochodzi do rozerwania tego „oznaczenia jedności i oznaczenia rodzicielstwa”. Drugi aspekt ma na uwadze zasadę personalistyczną, która zabrania traktować osobę jako przedmiot lub jako środek do celu; nakazuje natomiast traktować ją jako wartość samą w sobie i cel sam w sobie. Zasada ta orientuje również ludzką prokreację. W żadnym momencie zaistnienia dziecka rodzice nie mają prawa do traktowania go jako „przedmiotu”−„środka” zaspokajającego ich pragnienie lub też pozwalającego im zrealizować ich cele. Analogicznie specjaliści, stosujący procedurę sztucznego zapłodnienia, nie mają prawa decydować o życiu dziecka, gdyż w ten sposób czynią siebie jego „panami”, uzurpują sobie prawo do decydowania o nim, o jego narodzeniu, o jego życiu lub o jego śmierci. Staje się to w szczególny sposób widoczne w przypadku kriokonserwacji ludzkich embrionów. Takiej relacji nie dopuszcza osobowa godność dziecka.Pozycja Wokół sporu o ubój rytualny. Między prawem do wolności religijnej a prawami zwierzątSmykowski, Krzysztof (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Celem artykułu jest podjęcie teologicznomoralnej refleksji nad zagadnieniem uboju rytualnego i dotyczących jego regulacji prawnych. Po syntetycznym przedstawieniu prawa do wolności religijnej oraz praw zwierząt w sensie analogicznym (I), dokonano omówienia zasad prowadzenia uboju rytualnego i wyróżniono jego dwie formy: tradycyjną i przemysłową (II). Zwieńczeniem jest moralna ocena obowiązującego obecnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prawa (III). Stwierdzono, że wprowadzenie zakazu uboju na skalę przemysłową, przy równoczesnym zapewnieniu wspólnotom wyznaniowym możliwości pozyskiwania mięsa na własny użytek, nie stanowi naruszenia fundamentalnego prawa do wolności religijnej i odpowiada słusznym postulatom ochrony zwierząt.Pozycja Kronika Instytutu Teologii Moralnej KUL za rok akad. 2013/2014Gocko, Jerzy (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Wykaz publikacji teologicznomoralnych za rok 2013Gocko, Jerzy; Kołtun, Katarzyna (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Etyka i duchowość praco-dawcy XXI wieku. 30-lecie encykliki Jana Pawła II „Laborem exercens”. Red. M. Leśniak, G. Piątek, P. Król. Kraków: Wydawnictwo UNUM 2012 ss. 130Zadroga, Adam (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Sprawozdanie z sympozjum naukowego „Teologia moralna Klausa Demmera” (Rzym, 17-18.04.2015 r.)Olszanowski, Piotr (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji pt. „Śmierć bł. ks. Jerzego Popiełuszki – nowe fakty” (UKSW, Warszawa, 15.10. 2014)Lekka, Dorota (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Krzysztof Niewiadomski OFMCap. Rola komunikacji niewerbalnej w budowaniu relacji międzyosobowych. Aspekt teologicznomoralny. Kraków: Serafin 2013 ss. 342Derdziuk, Andrzej (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Kardynał Gerhard Ludwig Müller. Ubóstwo. Tłum. S. Śledziewski. Lublin: Wydawnictwo KUL 2014 ss. 156.Derdziuk, Andrzej (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)Pozycja Moralna odpowiedzialność ludzi biznesu. Red. M. Leśniak, G. Piątek, P. Król, Kraków: Wydawnictwo UNUM 2012 ss. 151Zadroga, Adam (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2015)