Tarnowskie Studia Teologiczne, 2016, T. 35, cz. 2
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/16130
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Biskupi czasów przedrozbiorowych w świetle propagandy antykościelnej prowadzonej przez władze polityczne Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w latach 1944–1989Jaworski, Piotr (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Jednym z podstawowych ideologicznych celów przejmujących władzę komunistów w Polsce po zakończeniu II była walka z religią. Cel ten wynikał z przyjętej ideologii marksistowsko-leninowskiej (opartej na materializmie dialektycznym i historycznym) odrzucającej istnienie Boga. Nic więc dziwnego, że ówczesne władze polityczne na powyższej podbudowie ideologicznej wobec powszechnie występującej religijności społeczeństwa traktowały Kościół jako konkurenta, który mógłby osłabić jej autorytet. Z tego powodu władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) w latach 1944–1989 z różnym nasileniem stosowały wobec Kościoła politykę represji i deprecjonowania. Istotnym elementem prowadzonej polityki stała się antykościelna propaganda obejmująca różnorodne aspekty życia i funkcjonowania Kościoła. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na propagandę polityczną PRL, a konkretnie próbowano ukazać, w jakim świetle ta propaganda przedstawiała poszczególnych biskupów z czasów staropolskich, ukazując przy tym, w oparciu o poszczególne przykłady, manipulację, kłamstwa, brak rzetelności i obiektywizmu ówczesnej propagandy.Pozycja Kościół w Armenii – podziały i dążenie do jednościImach, Marcin (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Setna rocznica eksterminacji Ormian, przypadająca w roku 2015, obudziła większe zainteresowanie nie tylko Armenią i Ormianami, ale także historią Kościoła ormiańskiego. Artykuł kreśli zatem krótko uwarunkowania geograficzne i historyczne Armenii, aby ukazać państwo, które jako pierwsze w historii przyjęło wiarę chrześcijańską za obowiązującą. W ciągu wieków dochodziło do podziałów wewnątrz tego Kościoła z powodu różnic teologicznych oraz ze względów geograficznych. Tak oto powstał Apostolski Kościół Ormiański, który nie przyjął zwierzchnictwa papieża. Pomimo iż dialog Rzymu z Ormianami trwał już od XII wieku, to dopiero w XVII wieku doszło do wyodrębnienia się grupy Ormian uznających prymat papieża i do powstania Katolickiego Kościoła obrządku ormiańskiego. XX wiek przyniósł wzmożone działania ze strony Rzymu, a także ze strony kolejnych katolikosów ormiańskich, aby doszło najpierw do zjednoczenia w ramach Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, a następnie do pełnej jedności wszystkich Ormian z Rzymem i papieżem. Elementem wspomagającym zjednoczenie jest wspólne wspominanie ludobójstwa Ormian dokonanego przez Turków w latach 1915–1916.Pozycja Posłuszeństwo jako istotny element duchowości kapłańskiej według „Dyrektorium o posłudze i życiu prezbiterów” z 11 lutego 2013 rokuKantor, Robert (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Posłuszeństwo rodzi postawę dyspozycyjności. Kapłan posłuszny biskupowi nie szuka siebie i swej woli, ale woli Chrystusa i dobra Kościoła. Nie ma posłuszeństwa bez ascezy, pracy nad sobą, bez ducha modlitwy i wyrzeczenia. Tylko ten jest zdolny do pełnego posłuszeństwa, kto wciąż przełamuje swój egoizm, chęć szukania siebie, swej woli i swej chwały. Kongregacja ds. Duchowieństwa, opracowując odnowione Dyrektorium o posłudze i życiu prezbiterów, starała się położyć akcent na najbardziej znaczące aspekty nauczania kościelnego dotyczące świętej posługi, odwołując się do zasadniczych dokumentów papieży: Jana Pawła II oraz Benedykta XVI. Wśród tych aspektów znalazło się zagadnienie posłuszeństwa. Artykuł podejmie jedynie wybrane elementy posłuszeństwa, jakimi są dyspozycyjność prezbitera, jego posłuszeństwo wobec przełożonego, szacunek dla norm liturgicznych oraz ubiór kościelny.Pozycja Analogie i genealogie modlitwy w trzech religiach monoteistycznychMarcinkowska, Barbara (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Modlitwa jest jednym z najistotniejszych przejawów kultu obecnym w każdej religii. Ze względu na różnice występujące w poszczególnych religiach, a także uwarunkowania historyczne, geograficzne i kulturowe, modlitwa przybierała różnorodne formy i środki wyrazu. W niniejszym artykule zostały ukazane analogie pomiędzy modlitwą w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie. Modlitwa Izraela wynikała z faktu przynależności do narodu żydowskiego, z którym Bóg zawarł przymierze. Zachowanie warunków owego przymierza stanowiło w przekonaniu człowieka wierzącego gwarancję, że jego modlitwa zostanie wysłuchana. Właściwością modlitwy chrześcijańskiej jest jej ukierunkowanie na osobę i zbawcze dzieło Chrystusa; Jego pośrednictwo stanowi zatem gwarancję skuteczności. Modlitwa w islamie stanowi jeden z pięciu filarów, tzn. podstawowych obowiązków, których przestrzeganie jest warunkiem zbawienia. Pomimo różnic występujących w wyżej omawianych religiach ich wspólną cechą jest podejmowanie dialogu człowieka z Bogiem i przekonanie, że prośby skierowane do Niego zostaną wysłuchane.Pozycja Oblicze fenomenu kidultsMazur, Jan (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Zjawisko kulturowe kidults zostało rozpoznane stosunkowo niedawno. Jest ono konsekwencją postępujących zmian cywilizacyjnych. Samo słowo kidults składa się z dwóch słów: „dziecko” i „dorośli”. Po raz pierwszy zostało użyte na łamach „The New York Times” w 1985 roku. Peter Martin zastosował go na określenie ludzi, którzy korzystając z doświadczeń swojej dorosłości, uciekają od jej trudów i zobowiązań. Są wprawdzie dorośli, ale pod wieloma względami ich poglądy i postawy kryją w sobie elementy zdziecinnienia. Tekst zawiera trzy części, których tytuły wskazują na jego treść: 1. Kim są kidults?, 2. Kidults w sferze społecznej, 3. Chrześcijaństwo wobec kidults. Można skonstatować, że dziś istnieje całe pokolenie kidults. Tacy ludzie uparcie kojarzą życie z dzieciństwem i młodością. Niestety, wiąże się to z osłabieniem czy nawet zanikiem etyki obowiązku i pracy, przy jednoczesnym hołdowaniu etyce hedonistycznej. Wydaje się, że chrześcijaństwo dysponuje skutecznymi środkami do przezwyciężania tego wszystkiego, co w fenomenie kidults stanowi egzystencjalne zagrożenie, kwestionuje dojrzałą dorosłość, zaciemnia świadomość nadprzyrodzonej godności człowieka, pogrąża go w marazmie duchowym i fałszuje obraz i podobieństwo Boga w człowieku. Najważniejszym środkiem jest moc czynnej miłości chrześcijańskiej, realizowanej w relacjach międzyosobowych.Pozycja Donacja organów a logika daru. Chrześcijańskie spojrzenie na problem transplantacjiStec, Tomasz (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Transplantologia jest dzisiaj bardzo ważnym działem całej medycyny. Dzięki jej zabiegom coraz więcej ludzi chorych dostaje szanse na dalsze normalne życie. Problemem jest jednak większa liczba oczekujących na przeszczep niż liczba chętnych dawców. Aby wzrastała liczba transplantacji, niezbędne jest odpowiednie wychowywanie ku temu społeczeństwa. Jednym ze sposobów jest rozwijanie postawy, którą można opisać terminem „logika daru”. Człowiek jako istota społeczna jest w stanie poświęcić dla innych ludzi bardzo wiele, nawet ofiarować samego siebie. Postawę osoby, która decyduje się oddać swoje narządy, należy określić jako altruistyczną. Do takiej cnoty trzeba jednak człowieka odpowiednio wychować. Jest to tym samym droga do pozyskania większej liczby organów i wykluczenia niemoralnych nadużyć, takich jak chociażby handel narządami. Artykuł omawia problem transplantacji. Przedstawia, jak zmieniało się stanowisko Kościoła katolickiego wobec donacji organów, ukazuje nadużycia, które i dzisiaj są towarzyszą transplantacjom. Promuje „logikę daru”, czyli postawę przeciwną egoistycznemu postrzeganiu swojego ciała jako własności bezwzględnej.Pozycja Współczesny „przymus niewiary” wyzwaniem dla ekumenizmuSzmulewicz, Henryk (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Nauczanie Kościoła i refleksja teologów nie pozostawia wątpliwości co do osobowego charakteru wiary chrześcijańskiej. Wiara jest decyzją rozumną i wolną; decyzją, która nie może być w jakikolwiek sposób wymuszana ani zabraniana. Analiza zawarta w niniejszym studium wskazuje, że dialog ekumeniczny stoi wobec konieczności obrony wiary przed jawnym lub ukrytym łamaniem zasady wolności religijnej. Chodzi o wspólny głos o charakterze ewangelizacyjnym i ekumenicznym. Pomimo różnic, jakie wciąż istnieją w ramach chrześcijaństwa, wszyscy uczniowie Chrystusa winni jednoznacznie opowiadać się za wolnością religijną, dając jednocześnie czytelne świadectwo o wierze jako bezcennym skarbie otrzymanym od Boga.Pozycja Międzynarodowa konferencja naukowa Rodzina: miłość, małżeństwo, odpowiedzialność. Refleksja nad nauczaniem ks. prof. dr. hab. Jerzego Bajdy (Warszawa, 14 listopada 2015 roku)Młyński, Józef (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Pozycja Rzecz o drogocennej słomie. Sprawozdanie z wręczenia księgi jubileuszowej ks. prof. dr. hab. Antoniemu Paciorkowi (Tarnów, 7 marca 2016 roku)Cieśla, Adam (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Pozycja Dobro potomstwa w kanonicznym prawie małżeńskim. Próba syntezyWierzchanowski, Rafał (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Przeprowadzona analiza ukazuje swoistą ewolucję, jaką na przestrzeni wieków przeszło bonum prolis. Za punkt wyjścia obrano unormowania zawarte w prawie rzymskim oraz tradycji biblijnej. Ponadto w publikacji odwołano się do dorobku wielkich postaci Kościoła, takich jak św. Augustyn i św. Tomasz z Akwinu. To właśnie ten pierwszy wyróżnił w doktrynie o małżeństwie trzy dobra: bonum prolis, bonum fidei oraz bonum sacramenti. Augustyn szczególne miejsce przypisał dobru potomstwa, a to dlatego, że dzięki niemu małżeństwo otrzymuje status środka leczącego namiętności (remedium concupiscentiae). Następnie doktrynę tę podjęła kanonistyka wieków średnich, a jej najwybitniejszym reprezentantem stał się św. Tomasz. Jego zasługą było ustawienie dóbr małżeńskich na płaszczyźnie naturalnej. Według Akwinaty bonum prolis, bonum fidei i bonum sacramenti są dobrami przynależącymi z natury do małżeństwa, a zatem nie potrzebują żadnego, zewnętrznego usprawiedliwienia. Z kolei kodeks prawa kanonicznego z 1917 roku wiązał bonum prolis z ius in corpus (kan. 1081 § 2), które przekazane i przyjęte w akcie zgody małżeńskiej miało charakter dozgonny i ekskluzywny, prokreacyjny i wspólnotowy. Z wszystkich celów małżeństwa to właśnie zrodzenie i wychowanie potomstwa otrzymało pierwszorzędny status, któremu dobro małżonków było podporządkowane. Takie ustawienie boni prolis szybko okazało się niewystarczające, a to dlatego, że nie brało pod uwagę sytuacji, w której małżonkowie posiadali intencję przeciwną zrodzeniu potomstwa (np. zamiar aborcji czy porzucenia dziecka), ale zarazem nie wykluczali prawa do aktów małżeńskich. Rozwiązanie tego problemu przyniosła najpierw encyklika Piusa XI Casti connubii, a następnie doktryna Soboru Watykańskiego II. Ten ostatni w konstytucji Gaudium et spes określił małżeństwo jako intima communitas vitae et amoris coniugalis. W ten sposób nowy kodeks odszedł od czysto cielesnego pojmowania małżeństwa.Pozycja Sesja naukowa „Miłosierdzie Boga” (Tarnów, 19 lutego 2016 roku)Tajak, Piotr (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Pozycja Ekonomia inspirowana miłością (Tarnów, 7 kwietnia 2016 roku)Switek, Mateusz (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Pozycja Sprawozdanie z konferencji naukowej „Gloriam Dei per musicam pronuntiare” (Tarnów, 6–7 listopada 2015 roku)Garnczarski, Stanisław (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Pozycja Jezus Chrystus, red. J. Królikowski, G. Baran, P. Łabuda, Biblos, Tarnów 2015, ss. 541 (Scripturae Lumen. Biblia i jej oddziaływanie, 7)Wróbel, Mirosław S. (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Pozycja Stephen J. Rossetti, Why priests are happy. A study of the psychological and spiritual health of Priests, Ave Maria Press, Notre Dame 2011, ss. 237Polek, Ryszard (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)