Tarnowskie Studia Teologiczne, 2016, T. 35, cz. 1
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/16129
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Koncepcja cudu Johna Henry’ego Newmana na tle antytaumaturgicznego argumentu Davida Hume’aCebula, Piotr (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)W artykule podjęta została próba całościowego ujęcia koncepcji cudu w myśli Johna Henry’ego Newmana. W tym celu ukazano ją na tle głównej idei podważającej wiarygodność świadectw o cudach, a w konsekwencji prawdziwość cudów, którą sformułował David Hume. Kolejnym krokiem było przedstawienie ujęcia Newmana, które zawiera się w tradycji interpretacji natury tych zjawisk jako znaku. Oryginalny wkład Newmana w dyskusję na temat cudów przejawia się w podkreśleniu roli uprzednich prawdopodobieństw w ocenie wiarygodności tych świadectw. Inspirujące jest także powiązanie uprzednich prawdopodobieństw z dyspozycją religijno-moralną podmiotu poznającego. Wnioski Newmana podważają tezy Hume’a o bezzałożeniowej (neutralnej) ocenie zjawisk nadzwyczajnych.Pozycja Życie konsekrowane znakiem wiarygodności Kościoła. Konferencja naukowa na Wydziale Teologicznym w Tarnowie (25–26 września 2015 roku)Dudek, Andrzej (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Pozycja Poszukiwania „optymalnego” tekstu Biblii w XIII wiekuKrólikowski, Janusz (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Chociaż chrześcijaństwo nie jest „religią księgi” w potocznym rozumieniu tego określenia, to jednak księga Pisma Świętego stanowi jej oparcie, program i kryterium weryfikujące. Dlatego też w ciągu wieków zawsze starannie dbano o to, by tekst biblijny był odpowiednio przechowywany i przekazywany. W tym artykule zwracamy uwagę na to, w jaki sposób poszukiwano optymalnego tekstu Biblii na uniwersytecie w Paryżu w XIII wieku. Powstanie uniwersytetów i nadanie naukowego charakteru teologii sprawiło, że powstał problem przygotowania odpowiedniego tekstu biblijnego, jednakowego dla wszystkich i łatwo dostępnego. Potrzeba akademicka szybko wpłynęła więc na popularyzację tekstu biblijnego oraz na potrzebę jego skorygowania. Proces opracowania nie był łatwy, ale mimo powstających trudności dość szybko z nim się uporano. Wypracowano tekst, który w końcu zarówno zadowalał uczonych, jak i spełniał kryteria tradycji eklezjalnej. Przy okazji pojawiło się wiele ważnych refleksji teoretycznych, które wpłynęły na pogłębione rozumienie natury tekstu biblijnego oraz na sposoby jego interpretacji. Z tych doświadczeń korzystano w kolejnych wiekach, a wiele wniosków, które wyprowadzono w XIII wieku, zachowuje swoją aktualność do dnia dzisiejszego.Pozycja Czy Nowy Testament mógłby powstać bez Septuaginty?Malina, Artur (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)The New Testament texts depend on the Septuaginta translation for the grammar and vocabulary that they use. The influence is shown by the numerous quotations according to the most ancient translation of the Old Testament. The relationship between the two main parts of the Bible lies in the common content shared by the authors of their books. The present paper describes the dependence of the name “New Testament” on the Septuagint and demonstrates that its openness favored the reception of the Christian message.Pozycja Nieinterwencjonistyczny model działania Boga w świecie przyrodyPabjan, Tadeusz (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Artykuł poświęcony jest problematyce działania Boga w świecie przyrody. Zaprezentowano w nim argumenty przemawiające za modelem nieinterwencjonistycznym, w którym zakłada się, że Bóg konsekwentnie respektuje porządek przyczyn i skutków wynikający z praw przyrody, i zamierzone przez siebie efekty uzyskuje bez naruszania tego porządku. Historia ewoluującego wszechświata, którą badają nauki empiryczne, jest w perspektywie teologicznej historią działania Boga, który stwarza świat i podtrzymuje go w istnieniu za pośrednictwem praw przyrody powodujących stopniowy rozwój wszechświata i ewolucję życia. W kolejnych częściach artykułu podjęta została problematyka praw przyrody, stwórczej obecności Boga w przyrodzie oraz działania Stwórcy dokonującego się za pośrednictwem przyczyn wtórnych (argument św. Tomasza). W zakończeniu wskazano na zalety modelu nieinterwencjonistycznego.Pozycja Prawda o człowieku i jego historii w kręgu kultury antycznejSojka, Stanisław (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Kultura antyczna, której świadectwem są arcydzieła rąk i umysłów starożytnych Greków i Rzymian, fascynuje ludzkość z uwagi na jej otwartość, a także na trwałe i niezmienne treści istniejące w człowieku jako twórcy tej kultury. Humanitas starożytnych Greków i Rzymian przejawia się w poetyckich eposach, religijnych misteriach, filozoficznych traktatach oraz w malarstwie i architekturze. Wartości, takie jak prawda, dobro, piękno i miłość oraz otwartość na nie, nadają sens ludzkiej egzystencji i historii, która ostateczne swoje dopełnienie odnajduje w Chrystusie, w którym „apparuit benignitas et humanitas Salvatoris nostri Dei” (Tt 3, 4).Pozycja Początki polskiej pieśni kościelnej i jej tematykaGarnczarski, Stanisław (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Polska pieśń kościelna, jednogłosowa i przeznczona dla ludu, stanowi ważny element wielkiego dziedzictwa kultury religijnej Kościoła w Polsce. Jej pojawienie się było w badaniach naukowców wyjaśniane przez wiele teorii. Powszechnie przyjmuje się, że powstała najprawdopodobniej w XIII wieku. Pierwsza badana teoria wywodzi ją z tzw. kierleszu, fonetycznie przekształconej krótkiej formuły Kyrie eleison, śpiewanej przy różnych okazjach. Jednakże, poza kilkoma przypadkami, nie słyszy się w Polsce nic o „kierleszu”. Preferowanym przez Feichta, przeciwnika teorii kierleszowej, źródłem polskiej pieśni jest wprowadzenie odmawiania w języku polskim pacierza w każdą niedzielę i święto, zaraz po odczytaniu Ewangelii. Jednakże można uznać te praktyki jako wstępny etap torujący drogę dla polskiej pieśni. Dominującą teorią jest ta, mówiąca, że źródłem pieśni w Polsce jest łacińska hymnodia, tłumaczona mniej lub bardziej wiernie na język polski. Powstanie polskiej pieśni religijnej wynikało przede wszystkim z zapotrzebowania wiernych na nie w obrzędach religijnych, zarówno pozaliturgicznych, jak i w samej liturgii. Pierwsze pieśni w języku polskim reprezentowały pieśni wielkanocne, pasyjne oraz maryjne.Pozycja Septuaginta – pragnienie poznania BibliiŁabuda, Piotr (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)The Septuagint which contains texts not presented in the Hebrew Bible is at the same time its formal and ancient translation. It is not just an interpretation either. It is not meant only for the ancient societies, but should be treated as a valuable Text by contemporary people as well. The Book was created as a result of the need to learn the Bible. The Septuagint made the texts of the Hebrew Bible accessible for both the Jews and the Greeks. The Greek Bible became useful for literary, legal and synagogical purposes. Undeniably it helped people get closer to the mystery of Jesus Christ.Pozycja La formazione liturgica nel movimento ecclesiale Luce-Vita in PoloniaSzot, Przemysław (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)The Light-Life Movement is one of the movements of renewal of the Catholic Church according to the teaching of the Second Vatican Council. It is directed especially towards the renewal of the liturgy. The goal of the Light-Life Movement is to lead people to the maturity of Christian faith through liturgy, because the liturgy is the font and the summit of the Christian life. The Movement offers the formation programmes for the believers of different age and state – lay people, priests or religious.Pozycja W stronę teologii nauki – na kanwie myśli ks. prof. Michała HelleraMaziarka, Tomasz (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Artykuł podejmuje zagadnienie relacji nauki do teologii, w oparciu o myśl ks. prof. Michała Hellera, i zmierza ku takiemu ujęciu obydwu dyscyplin, w którym nauka staje się przedmiotem zainteresowania teologii. Punktem wyjścia jest refleksja nad fenomenem racjonalności świata. Racjonalność stanowiąca warunek uprawiania nauk przyrodniczych domaga się usprawiedliwienia. Teologiczną prawdą, która może przyjść z pomocą, jest wiara w istnienie Logosu; Boska Mądrość, przenikając wszystko, nie tylko stanowi fundament struktury świata fizycznego, ale określa również istnienie świata wartości i sensu. Skoro Bóg stanowi filozoficzne a priori każdej z nauk, nauki przyrodnicze mogą prowadzić dialog z teologią, a nawet – co postuluje ks. Michał Heller – możliwe jest stworzenie programu teologii nauki. Celem takiego przedsięwzięcia jest wzbogacenie spojrzenia na naukę przez uwzględnienie tych aspektów, które są widoczne jedynie przy użyciu metody teologicznej.Pozycja Postulat more geometrico w filozofii matematyki Charlesa S. Peirce’aMichalczyk, Hanna (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)W tekście przedstawiona została ogólna charakterystyka filozofii matematyki Charlesa S. Peirce’a (1839–1914), ze szczególnym uwzględnieniem relacji między matematyką a metodeutyką (metodologią). Związek ten jest o tyle interesujący, że w świetle filozofii nauki Peirce’a metodeutyka jest nauką normatywną, jedną z gałęzi logiki (semiotyki), wskazującą reguły prowadzenia badań naukowych, którym matematyka winna czynić zadość. Z kolei, zważywszy na formalne rozwiązania proponowane przez Peirce’a, a obowiązujące w „królestwie nauk” – matematyka poprzedza metodeutykę, jest pierwszą wśród dyscyplin poznawczych. Na tle relacji, która łączy matematykę i metodeutykę, wyłania się interesująca reinterpretacja metodologicznego postulatu René Descartesa, głoszącego konieczność uprawiania filozofii metodami matematycznymi, pozwalającymi na osiągnięcie wiedzy ścisłej i pewnej, a wyrażonego krótko w słynnym more geometrico. Śledząc meandry matematyczno-metodeutycznego związku, można wyczytać, jak Peirce – zasadniczo krytyk kartezjanizmu – uwspółcześnił naukową wskazówkę Kartezjusza.Pozycja Definicyjne problemy globalizacjiStolarczyk, Ireneusz (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Specyfika przemian dokonujących się w najszerszej – bo ogólnoświatowej skali – skłania obserwatorów dokonujących się procesów do częstego używania terminu „globalizacja”. Zarówno pobieżna, jak i uważna lektura publikacji analizujących wielowątkowy charakter współczesnych przemian pozwala przekonać się, w jak wielu przypadkach i jak często odmienia się powyższy termin. Powszechne niemal odnoszenie się do tego terminu stworzyło trudność w jednoznacznym jego rozumieniu; co więcej, uniemożliwiło, jak do tej pory, utworzenie ogólnie przyjętej jego definicji. Ostatecznie sytuacja ta doprowadziła do dyskusji i sporów o właściwe rozumienie globalizacji. Różnorodność określeń stwarza okazję do podjęcia próby utworzenia ogólnego – wspólnego dla wielu dyscyplin – określenia. Być może doprowadzi to do zgodności w rozumieniu procesu globalizacji. Wszystkie określenia globalizacji zestawione w powyższym opracowaniu pochodzą z publikacji podejmujących zagadnienia związane w mniejszym lub większym stopniu z procesem globalizacji. W związku z obszernością materiału utworzono kilka grup określeń opisujących globalizację. Każda z nich zawiera zestaw ujęć o podobnych cechach, użytych przez ich autorów w celu wyjaśnienia fenomenu globalizacji. W ten sposób utworzyły się różne grupy rozumienia tego procesu, na przykład związane z przyczyną powstania globalizacji, czy też ze społecznym, kulturowym lub gospodarczym jego wymiarem.Pozycja Wiara źródłem radosnego świadectwa o ChrystusieSzmulewicz, Henryk (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Wiara i radość są ze sobą ściśle powiązane. Pełnia radości zależy od stopnia wiary. Obserwacja współczesnego świata przynosi jednak niepokojące dane, według których wielu wierzących w Chrystusa zatrzymuje się na radości „chwilowej”, „płytkiej”, „niegodnej”, „grzesznej”. W konsekwencji traci związek z prowadzonym przez Kościół dziełem ewangelizacji. Będąc Bożym darem, wiara domaga się konkretnej odpowiedzi ze strony człowieka. Niniejsze studium jest przypomnieniem argumentacji teologicznej (szczególnie biblijnej i eklezjologicznej), według której głęboka wiara jest nieodzowna do dawania radosnego świadectwa o Chrystusie.Pozycja Kazania filozofaWolak, Zbigniew (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Kazania ks. prof. Michała Hellera są doskonałym przykładem łączenia kompetencji w naukach teologicznych i przyrodniczych z pasją nauczania wiary i dawania jej świadectwa. W swoim artykule przedstawiłem wybrane zagadnienia, które ujawniają nowatorstwo jego kaznodziejstwa i pozwalają poznać jego kompetencje zarówno w tych dziedzinach, których znajomość jest koniecznym warunkiem przemawiania w kościele, jak i w tych, które znają nieliczni kaznodzieje. W artykule zamieściłem także kilka własnych refleksji dotyczących teologii, języka, filozofii, nauk empirycznych. Refleksje te, nawiązujące do omawianych kazań, są wynikiem moich własnych przemyśleń, do których sam autor zachęcał czytelników. Natomiast celem artykułu jest wykazanie, że Michał Heller jest uczonym, który również na polu duszpasterskim ma wiele ważnych i ciekawych rzeczy do powiedzenia.Pozycja Wystąpienie dziekana Wydziału Teologicznego Sekcja w Tarnowie w czasie inauguracji 13 października 2015 rokuKrólikowski, Janusz (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Pozycja Adam Człowiek, Anioł Stróż Polski. Orędzia dla Polski i Polaków [2009–2014], Instytut Wydawniczy św. Jakuba, Szczecin 2015, ss. 167.Królikowski, Janusz (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)Pozycja A. Napiórkowski, P. Warchoł, Czy św. Faustyna i św. Jan Paweł II zostaną doktorami Kościoła? Polscy święci apostołami Bożego miłosierdzia, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów 2015, ss. 152Dudek, Andrzej (Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, 2016)