Studia Oecumenica, 2019, T. 19

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/34454

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 29

Formacja ekumeniczna nauczycieli religii w naukowym dyskursie polskich katechetyków
Zellma, Anna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Formacja ekumeniczna należy do istotnych obszarów holistycznej i permanentnej formacji nauczycieli religii. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na obecność tej problematyki w naukowym dyskursie polskich katechetyków. Dokonano wstępnej oceny dotychczasowych osiągnięć badawczych i wskazano na kierunki dalszych badań. Na podstawie przeprowadzonych analiz stanu dotychczasowych badań zauważono, że zarówno katechetycy, jak i ekumeniści sporadycznie próbują definiować formację ekumeniczną nauczycieli religii. Za istotne uznają trzy podstawowe wymiary formacji ekumenicznej: „być”, „wiedzieć”, „umieć działać”. Dowartościowują różne działania podejmowane zarówno w ramach podstawowej (wstępnej) formacji, jak i permanentnej. Znaczący jest tu wkład Jerzego Kostorza, który jako pierwszy przeanalizował różnorakie aspekty katechezy ukierunkowanej ekumenicznie. Należy zwrócić uwagę na fakt, że badacze sporadycznie piszą o aktualnych problemach związanych z formacją ekumeniczną nauczycieli religii, ukazano aktualne i ważne dla praktyki kwestie, które do tej pory nie zyskały należnego zainteresowania polskich katechetyków. W podjętych analizach zwrócono uwagę m.in. na potrzebę doskonalenia nauczycieli religii w kwestiach merytorycznych i metodyczno-organizacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem wyzwań społeczno-kulturowych i religijnych oraz nowych dokumentów programowych nauczania religii w polskiej szkole.
„Sutry Jezusa” – pierwsze syntezy chrystologiczne Dalekiego Wschodu
Klejnowski-Różycki, Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Artykuł prezentuje badania dotyczące zabytkowych „dokumentów nestoriańskich” zwanych „Sutrami Jezusa”, które powstały podczas pierwszej misji Kościoła Wschodu do Chin w VII w. pod przewodnictwem Alopena. Teksty te są syntezą chrystologii oraz elementów teologii chrześcijańskiej istotną z punktu widzenia misji w Chinach. Opisują dogmaty chrześcijańskie za pomocą taoistycznej i buddyjskiej terminologii, filozofii, antropologii, kosmologii i symboliki. Są świadectwem rozwoju Kościoła w Chinach w ciągu trzech wieków za panowania dynastii Tang. „Sutry Jezusa” są odpowiedzią na pytanie: Co i w jaki sposób opowiedział Kościół o Jezusie Chrystusie po raz pierwszy Dalekiemu Wschodowi? Większość omawianych tekstów odkryta została w 1900 r. i jest przedmiotem badań teologów i sinologów głównie japońskich, chińskich i amerykańskich. Jednocześnie badania te zupełnie są nieznane w polskiej myśli teologicznej. Artykuł przedstawia pełną listę tych dokumentów, proponując polską nazwę oraz krótkie ich omówienie jako przyczynek do dalszych badań nad nimi. Wśród „Sutr Jezusa” na szczególną uwagę zasługuje kamienna Stela z Xi’an z wyrytym tekstem doktrynalno-historycznym, istotnym także z punktu widzenia rozwoju doktryny chrześcijańskiej w Chinach. Wnioski podkreślają wagę studiowania teologii nieeuropejskich kodowanych w innych systemach kultury i filozofii oraz pewne możliwości przekazu chrześcijańskiej doktryny także w symbolice innych religii (taoizm, buddyzm) z zachowaniem istoty doktryny chrześcijańskiej.
Migration crisis in Europe – myths and reality
Rabiej, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
The paper contains an attempt to outline the causes and possible ways to solve the migration crisis that occurred in the European Union Member States in the first two decades of the XXI century. A critical assessment of myths and negative stereotypes accumulated around the wave of emigration has been made. There were discussed the consequences of adopting the Dublin Convention (1990) and its amendment (2003 and 2014), where the rules of procedure in the asylum process were defined. Attention was drawn to the directives laying down minimum standards for the reception of asylum seekers, which must be ensured in the EU Member States (for example, access to housing, health care and education). The guidelines defined by UNHCHR (United Nations High Commissioner for Human Rights), the United Nations High Commissioner for Human Rights, were also discussed. Statistical data collected by Eurostat and the European Border and Coast Guard Agency (Frontex) were used.
Openness to interreligious dialogue – psychological antecedents and processes
Krok, Dariusz; Król, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
The aim of this article is to examine the psychological antecedents and processes that play a crucial role in building and developing openness to interreligious dialogue. Two factors turn out to determine the ways in which interreligious dialogue is led: personality traits (agreeableness and openness to experience) and religious attitudes (intrinsic religiosity). They create an atmosphere of tolerance that is especially important in dialogue as it promotes the religious freedom that is a necessary condition for interreligious dialogue. The effectiveness of interreligious dialogue depends on the presence of personal and group factors which all contribute to the final outcome, e.g. genuine autonomy of religious motivation, the ability to differentiate between essential and peripheral elements in religion, or authenticity of religious beliefs connected with commitment. Moreover, they frequently interact with each other in influencing the final forms of interreligious dialogue.
Myślenie dialogiczne. W polu gry o prawdę etyczną
Piecuch, Joachim (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Przedmiotem analiz artykułu jest pojęcie myślenia dialogicznego. Jest ono różne od pojęcia dialogu – literackiej figury, która służy do przekazywania poglądów filozoficznych. Myślenie dialogiczne, jako merytorycznie nowy sposób uprawiania filozofii, pojawia się dopiero w początkach XX w. Zrodziło się ono jako sprzeciw wobec redukcyjnych metod nauk przyrodniczych i przeniesienia ich w obszar myśli humanistycznej i antropologicznej. W ten sposób powstał nowy nurt filozoficzny – filozofia dialogu. Rozwijał się w duchu uwag krytycznych kierowanych pod adresem dotychczasowej tradycji filozofii zachodniej. W artykule przedstawione zostały konstytutywne cechy myślenia dialogicznego. Najpierw przeprowadzono analizę fenomenologiczną jego kluczowych doświadczeń. Wyrażają się one w takich terminach, jak: „wydarzenie”, „spotkanie”, „drugi”, „czas”, „roszczenie”, „wzajemność”. Następnie wykazano, iż w myśleniu dialogicznym element epistemiczny i element etyczny warunkują się nawzajem. Końcowy wniosek analiz brzmi: aby uniknąć zagrożeń idących ze strony rozum monologicznego, za rzecz konieczną należy uznać wprowadzenie go w przestrzeń rozumu dialogicznego.
Christians and Jews: historical and theological perspectives of their relationship
Perzyński, Andrzej P. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Artykuł analizuje temat relacji chrześcijańsko-żydowskich w aspekcie historycznym i teologicznym. W części historycznej krótko omówiono kolejno następujące okresy: Nowego Testamentu, patrystyczny, średniowieczny, nowożytny i współczesny. W części teologicznej przedstawiono najpierw wspólne elementy judaizmu i chrześcijaństwa: Żydzi i chrześcijanie podkreślają w ich wierze i działaniu związek między miłością i sprawiedliwością; opierają oni swoją wiarę na wspólnych pismach (Stary Testament); rozumieją siebie nawzajem jako lud Boży; wyznają jednego Boga jako Stwórcę i Odkupiciela; wyrażają oni swoją wiarę we własnych służbach liturgicznych, które zawierają wiele podobieństw; żyją w oczekiwaniu nadejścia wspólnej historii z Bogiem, to znaczy wypełnienia się historii w Bogu. Elementy odróżniające (różnice w sposobach działania) są następujące: wiara w Jezusa Chrystusa; interpretacja Pism; różne rozumienie, czym jest lud Boży; odmiennie rozwinięta pobożność. W konkluzji stwierdzono, że rozwijanie pozytywnych relacji chrześcijańsko-żydowskich ma istotne znaczenie dla zachowania chrześcijańskiej tożsamości i pamięci.
Oliver O’Donovan, Entering into Rest [Ethics as Theology 3], Grand Rapids: Eerdmans 2017, IX+236 s. ISBN 978-0-8028-7359-0
Nowosad, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Społeczne implikacje etyki buddyjskiej
Nowosad, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Przy całej swojej uwadze, koncentrującej się na jednostce i jej ostatecznym wyzwoleniu ze zła (cierpienia), myśl buddyjska pozwala sformułować pewne zasady etyczne odnośnie do życia społecznego. Niniejsze opracowanie najpierw wskazuje na ważniejsze aspekty społecznego charakteru człowieka i jego natury wraz z odniesieniem do współczesnej idei praw człowieka, również w wymiarze międzynarodowym. Następnie uwaga zwraca się ku życiu w małżeństwie i rodzinie jako szczególnie istotnej rzeczywistości w każdym społeczeństwie. Z kolei artykuł wskazuje na wiodące zasady etyczne we wzajemnych relacjach między władcą i poddanymi, z odniesieniem do dwóch głównych modeli rządów w społeczeństwie buddyjskim, opartych na przykładzie legendarnego cesarza Aśoki i mitycznego królestwa Szambala. Na koniec zarysowana została buddyjska wizja pokoju i wojny, historycznie ewoluująca, ale zawsze odwołująca się do jednej z najbardziej podstawowych zasad buddyzmu: ahimsa.
Autokefalia prawosławia ukraińskiego wbrew prawosławiu rosyjskiemu
Moskałyk, Jarosław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Otrzymanie autokefalii z Konstantynopola przez prawosławie na Ukrainie w 2019 r. oznacza dla niego przede wszystkim zmianę jakościową zarówno w sensie organizacyjnym i prawnym, ale także świadomościowym i mentalnym. To rzeczywiste nawiązanie do spuścizny historycznej oraz perspektywa całkowitego uwolnienia się od niechcianego podporządkowania. Teraz pozostaje jedynie kwestia właściwego zagospodarowania wartością, jaką jest pełna autonomia i możliwość kształtowania niezależnej wizji eklezjalnej. Jeśli zostaną prawidłowo wyciągnięte wnioski z niedalekiej i dawnej przeszłości, wówczas zaistnieją wszelkie podstawy ku stworzeniu zjednoczonej wspólnoty prawosławnej o niewątpliwym autorytecie moralnym.
Phénoménologie du pathos de la vie comme visée de maturité: Dominique Kahang’a Rukonkish, lecteur de Michel Henry
Mawanzi, César (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
The issue of Negro-African life and culture is hereby captured in the perspective of a radical phenomenology. By subscribing his radical philosophy of the pathos of life to a tradition rupture between Husserl and Heidegger, the French philosopher Michel Henry intended to lead a breakthrough. Rooted in the experience of the “pathos of life” that borders on reason sapiential in the Negro-African symbolic universe, the cosmos-vital existence of each individual, as Kahang apprehends, finds the base, “the matrix common to all cultures of Black Africa”. Our contribution proposes to highlight the link between classical phenomenology (transcendental) and radical (material) phenomenology. Considering the work of Michel Henry, we would like to argue that sapiential phenomenology draws the task of reconstruction of African identity in its cultural manifestations, in this case in the world of Negro-African life. Seized in its aim of maturity, our reflection places the truth of the man at the heart of the experience of life, where the relation to others makes one discover the other, as well as one’s self, a “pathos-with”. Moreover, it claims precisely the place of emergence and of accomplishment of an experiment of self-affection, where the symbolic animal (animal symbolicum) is confronted with the existential questions of finitude and death, banality of evil and guilt, justice and law, domination and violence, power and struggle for recognition.
Ágúst Ingvar Magnússon, Kierkegaard and Eastern Orthodox Thought: A Comparative Philosophical Analysis, Piscataway: Gorgias Press 2019. XI+307
Nowosad, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Kwestia prokreacji w prawosławiu
Leśniewski, Krzysztof (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
W Kościele prawosławnym prokreacja jest postrzegana nie tylko jako aktywność ludzka mająca na celu przedłużenie gatunku, ale również jako dar Boga, który jest absolutnym i jedynym Władcą życia człowieka. Zrozumienie prokreacji, z chrześcijańskiego punktu widzenia, wymaga odniesienia do sakramentu małżeństwa. W ramach małżeństwa sakramentalnego, które jest monogamiczne, heteroseksualne i pobłogosławione w Kościele, popęd seksualny podlega bowiem transformacji. Poczęcie i zrodzenie potomstwa jest owocem miłości obojga rodziców. Początek istnienia duszy i ciała każdej osoby ludzkiej dokonuje się równocześnie. Liczne świadectwa pochodzące z tradycji kanonicznej, liturgicznej i patrystycznej chrześcijaństwa wschodniego dowodzą, iż od pierwszych wieków aborcja była traktowana jako zabójstwo i grzech ciężki, wymagający długotrwałej pokuty. Współcześnie Kościół prawosławny podejmuje wyzwania związane z rozwojem technologii wspomagania rozrodu. W oficjalnych dokumentach prawosławnych podkreśla się, że podejmowanie decyzji skorzystania ze wspomaganej prokreacji powinno uwzględniać zarówno nauczanie doktrynalne, jak i sytuację egzystencjalną danej pary małżeńskiej. Szczegółowe zalecenia dotyczą pozaustrojowego zapłodnienia in vitro. Prawosławni bioetycy wypowiadają się przeciwko stosowaniu technik klonowania oraz eksperymentom z komórkami ludzkimi z grupy zarodkowych.
Pogrzeb nieochrzczonych dzieci w praktyce liturgicznej Cerkwi prawosławnej
Ławreszuk, Marek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Artykuł podejmuje zagadnienie praktyki liturgicznej związanej ze śmiercią nieochrzczonych dzieci. W historycznej liturgicznej tradycji Cerkwi prawosławnej obrzęd pogrzebu nieochrzczonych dzieci nie funkcjonował. Niniejszy artykuł analizuje zmiany w praktyce liturgicznej lokalnych cerkwi w Grecji i Rosji dotyczące modlitwy za nieochrzczone dzieci. Uzupełnieniem rozważań liturgicznych i pasterskich jest obrzęd pogrzebowy nieochrzczonego dziecka, przygotowany w oparciu o aktualne greckie i rosyjskie teksty.
Ecumenical education of children and youth according to “The religious education core curriculum of the Catholic Church in Poland” (2018) and “The curriculum for the Roman Catholic religious instruction in kindergartens and schools” (2018)
Kostorz, Jerzy (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
The article presents an ecumenical education in the light of new core curricula for the religion education at schools and kindergartens. These documents were accepted and approved in 2018 and will take effect on the 1st of September of 2020. Currently one can see ongoing work on new series of workbooks. The aim was to notice and detect, whether or not, new documents and propositions within can inspire catechists and teachers to explore and become familiar with an ecumenical education. Goals and contents of the new core curriculum of the religious education for the Catholic Church in Poland of 2018 for kindergartens and schools were carefully analysed, described and presented. It was done with the focus on ecumenical education. It was observed that the very idea of the ecumenism was treated lightly in aforementioned documents. The authors addressed this idea rarely and sparsely. Clear and concrete description of main foundations of the ecumenical formation were also not observed. The authors of analysed documents don’t put any stock in forming attitudes such as attitude of dialog, openness or respect, or so it seems. According to them, the main focus of religious education should be on history of the Church and general concepts and usual terms (i.e. divisions within the Church, attempts to undertake a dialog, etc.). All of these can create particular challenges and difficulties for those who work on new workbooks to include ecumenical education in its fullness.
New voices in the grassroots ecumenism – an outline of the postcolonial theological thought
Kopiec, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Postcolonial theology is, beside liberation theology, contextual theology and intercultural theology, another theological approach that emerges on the theological margins and inspires many grassroots ecumenical organizations when adopting the postcolonial theory to theology. Like postcolonialism, it is not an orderly and integrated system of beliefs, rather it is a broad stream of thoughts, postulates and interpretations that often has little in common. Nevertheless, there are elements that set a common denominator. These might be classified in two groups of theological claims, firstly, deconstruction of the theological tradition, secondly, liberation from the bonds of Christian imperialism. The latter is regarded by postcolonial theology in two perspectives as well: socio-political and epistemological. According to postcolonial thinkers, the Church cooperated, assented and legitimised political power that down the centuries, maintained the structures of oppression, exclusion and subjugation. This conviction leads the postcolonial approach to the positions close to these of liberation theology, in particular, to the principle of the “option of the poor”. Secondly, postcolonialism claims Christianity must knock down the epistemological wall of its imperialist theologies, built only and exclusively on the European philosophy and European civilization. The article presents the crucial points of postcolonialism and its theological application. It shows that, on the one hand, its claims are often too revolutionary and too one-sided, on the other, the postulate of the epistemological change might be regarded as a proposal answering the crisis in the Western Christianity.
Dialog Kościoła katolickiego z niewierzącymi
Kochel, Jan (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Artykuł podejmuje aktualny temat potrzeby dialogu z osobami niewierzącymi w Kościele katolickim. Dialog to rozmowa co najmniej dwóch osób; może on być rozumiany jako metoda, proces i postawa społeczna. Dialog ekumeniczny obejmuje obszary, na których nie ma do końca zgody między rozmówcami, domaga się szacunku i umiejętności słuchania argumentów drugiej strony. Współcześnie rośnie zjawisko niewiary, zwłaszcza wśród młodych, stąd potrzeba poszukiwania form spotkań i dialogu ze współczesnym środowiskiem zsekularyzowanym. Kościół powszechny podejmuje różne próby dialogu z niewierzącymi: od propozycji inicjowanych przez oficjalne dokumenty Magisterium, poprzez inicjatywy lokalnych wspólnot i Kościołów, np. „katedra (warsztaty) dla niewierzących”, aż po uniwersalne forum wymiany, tzw. „dziedziniec pogan (dialogu)”.
Ten years of Ordinariates for Anglicans – a few reflections on the new ecclesiological model
Kantyka, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
The article describes the Ordinariates for Anglicans from the ecclesiological point of view. The publication of Pope Benedict XVI’s Apostolic Constitution Anglicanorum coetibus created a new situation in the interconfessional relations and the search for the unity of the Church. Firstly the Author explains what are the Ordinariates for Anglicans and what solutions contain the Apostolic Constitution Anglicanorum coetibus. In the second point of the article, we find an analysis of an ecclesiological model created by the constitution Anglicanorum coetibus. While not being the return to the past method of gaining the unity of the Church by partial unions (i.e. so-called “uniatism” or “unionism”) the Ordinariates offer to the conversing Anglicans the possibility of upkeeping their liturgical tradition. The Ordinariates also enjoy a large scale of independence in the frame of the Catholic Church. Alongside the bright spells, there are also some shadows. The author points at the major ecclesiological weakness of the construction called “Ordinariate”. The liturgical tradition of Anglicanism transferred to the Ordinariates is, in fact, deprived of its natural theological background, which is Anglican. That is why the solution offered by the Ordinariates one of the Anglican theologians called “the shortened version of Anglicanism”. The last point of the article is consecrated to the depiction of first Anglican reactions to the situation introduced by the apostolic constitution Anglicanorum coetibus. The most promising initiative is the establishment of so-called “Anglican Communion Covenant”, which is designated to consolidate the Communion from inside, also by preventing the provinces from taking unilateral decisions leading to the breaks in the whole of the Anglican World.
Społeczne wymiary ekumenizmu w kontekście kryzysu ekologicznego
Kampka, Franciszek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Kryzys ekologiczny jest przedmiotem troski wszystkich Kościołów chrześcijańskich. Autor omawia wspólne wątki dotyczące klimatu, jakie obecne są w wypowiedziach przywódców religijnych: odpowiedzialność człowieka za degradację środowiska, wezwanie do przeciwstawienia się kulturze chciwości, budowanie sprawiedliwości ekologicznej. Autor przedstawia społeczne skutki kryzysu klimatycznego – nierówności społeczne i ubóstwo oraz omawia nowe formy ekumenizmu praktykowane w społeczeństwie ryzyka. Nowy ekumenizm to nie ruch intelektualny czy dyskusje teologiczne, ale przede wszystkim wspólna praca Kościołów na rzecz ubogich.
Miejsce Biblii w życiu Ulricha Zwingliego
Jaskóła, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
Artykuł prezentuje centralne miejsce Biblii w życiu U. Zwingliego. Reformacja w Zurychu, której początki były głównie jego dziełem, ujawniła to na kilku polach: w kaznodziejstwie, prowadzonych dysputach teologicznych i w tzw. szkole proroctw (Prophezei). Na każdym z tych pól szwajcarski reformator eksponował autorytet Biblii – nieporównywalny z innymi autorytetami. Równocześnie podkreślał rolę Ducha Świętego w interpretacji tekstów biblijnych. Prawda o inspirującym działaniu Ducha Świętego, jak i prawda o suwerenności Boga leżą u podstaw życia i teologicznego dziedzictwa reformatora z Zurychu.
Nowe miasto Boże w ujęciu Ezechiela (Ez 48,30-35)
Jasiński, Andrzej S. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2019)
W duchu dialogu judaistyczno-chrześcijańskiego, w artykule zajmuję się tekstem Ez 48,30- 35, który jest bardzo ważny dla obu wspólnot wierzących. Ostatnia wizja Ezechiela (Ez 40– 48) stała się źródłem inspiracji dla judaizmu i chrześcijaństwa. Nie ma jednak zgodności w interpretacji tej prorockiej zapowiedzi: nastania nowej świątyni i nowego miasta. Świątynia (+ miasto) została przedstawiona w świetle judaizmu rabinackiego, pism qumrańskich oraz samego Ezechiela. W części egzegetycznej przebadano dokładnie tekst Ez 48,30-35. Na zakończenie zostały przedstawione wnioski teologiczne w sześciu punktach: chwała Jahwe; dziedzictwo patriarchów; potęga Jahwe; obecność Jahwe; nadzieja Izraela; recepcja chrześcijańska. Księga Ezechiela pozostaje jednym z najbardziej tajemniczych pism biblijnych. Jej potencjał teologiczny nie zawsze jest doceniany. Odnosi się to również do kwestii dialogu międzyreligijnego. Ezechiel był heroldem świętości imienia Jahwe oraz poznania Boga: Pana całego stworzenia, obecnego pośrodku swego ludu. Prawdy te stanowią trzon credo zarówno Żydów, jak i chrześcijan. Wspólna ich kontemplacja pozwala na wzajemne zbliżenie, które w końcu wszystkich pragnących doprowadzi do miasta nazwanego „Jahwe (jest) tam” (Ez 45,35).

Przeglądaj

Ostatnie zgłoszenia