Roczniki Teologiczne, 2014, T. 61, nr 7
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/19446
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja The Anglican-Roman Catholic Dialogue and Its ReceptionDenaux, Adelbert (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Artykuł analizuje proces uznania i/albo recepcji uzgodnień dialogu anglikańsko-rzymskokatolickiego prowadzonego przez zaangażowane Kościoły. Przez dialog katolicko-anglikański rozumiemy oficjalny dialog prowadzony na szczeblu międzynarodowym, który został przez oba Kościoły powierzony Międzynarodowej Komisji Anglikańsko-Rzymskokatolickiej (Anglican-Roman Catholic International Commision, ARCIC). Poszczególne etapy tego dialogu prowadzone były przez Komisje ARCIC I, ARCIC II i ARCIC III.Pozycja To Go to the Peripheries! Looking for the Contribution of the Non-Western Cultural Patterns to the Ecumenical MovementKopiec, Piotr (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Wzory kulturowe wywodzące się spoza cywilizacji zachodniej odgrywają coraz większą rolę w społecznym zaangażowaniu Światowej Rady Kościołów. Jest to z pewnością znak wzrastającego wpływu chrześcijan z krajów pozaeuropejskich. Wzory kulturowe, które oni promują, wydają się chrześcijanom z Europy obce. Mogą również jawić się jako kontrowersyjne, ponieważ niekiedy są wykorzystywane z powodów politycznych. Jednakże równia pochyła cywilizacji zachodniej, zdająca się być coraz bardziej stroma, przynagla do poszukiwania nowych obrazów i kategorii antropologicznych. Artykuł naświetla dwie szczególnie istotne koncepcje: Sumak Kawsay i Ubuntu i stawia pytanie, na ile mogą być one wykorzystane przez ruch ekumeniczny w stawianiu czoła wyzwaniom ponowoczesnego świata.Pozycja Authority of Reason in the Anglican TraditionKantyka, Przemysław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)The article examines the subject of reason in the Anglican theological tradition. First it examines the question of the relation between reason and the Scripture and its role in the proper understanding of the biblical message of faith. Reason safeguards the faith against the selective and literal use of the Scripture (“unthinking biblicism”). Next, the limitations of reason with respect to faith are indicated. Being necessary for the affirmation of the Scriptures, reason is insufficient in face of the mystery of God and thus requires revelation. The need for reason is ultimately recovered in the explanation and affirmation of faith: intelligo ut credam.Pozycja Are Non-Catholics Worthy to Be Named in Texts of Catholic Anaphora? Some Remarks on No. 121 of ‟Directory for the Application of Principles and Norms on Ecumenism”Bugel, Walerian (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Włączenie się Kościoła katolickiego w ruch ekumeniczny spowodowało liczne zmiany w dotychczasowej wiekowej praktyce. Dekret o ekumenizmie, pomimo swego uzupełniającego wobec soborowej Konstytucji o Kościele charakteru, musiał być wkrótce uściślany w formie konkretnych instrukcji i wskazówek. Z nich powstało tzw. Dyrektorium ekumeniczne, które też trzeba było dostosowywać do wciąż postępujących osiągnięć dialogów. Obecna jego wersja z 1993 r., uznająca za podstawę działań ekumenicznych nawrócenie i wysiłek modlitewny, zawiera pewne ograniczenia w tym zakresie, jakie wieloletnim ekumenistom wydają się być dyskusyjne. Jednym z nich jest podany w art. 121 zakaz umieszczania próśb za Kościoły chrześcijańskie i ich przedstawicieli w ramach anafory, przy czym dokument powołuje się na „dawną tradycję chrześcijańską w liturgii i eklezjologii”. Takie postawienie sprawy ewokuje szereg pytań, dotyczących zarówno zasadności przytoczonej argumentacji i rugowania z anafory modlitw za jedność, jak też oceny już wcześniej wprowadzonych, za zgodą niektórych biskupów, praktyk tzw. anafory ekumenicznie otwartej. Celem niniejszego studium jest znalezienie na nie odpowiedzi, zwłaszcza z uwzględnieniem badań liturgicznych tradycji rzymskiej w ramach odnowy posoborowej oraz Kościołów wschodnich, oraz postulatów teologii ekumenicznej. Przeprowadzone analizy wykazały kilka zasadniczych faktów. Sam tekst art. 121 jest niespójny (odnosi się tak do błogosławieństw, próśb, jak też do anafory), nie uwzględnia rozłożenia pierwiastków strukturalnych w liturgii (zwłaszcza Katolickich Kościołów Wschodnich), a jego umiejscowienie w Dyrektorium w ramach podrozdziału na temat liturgii niesakramentalnej przeczy przyjętym podstawowym klasyfikacjom liturgiki. Posoborowe Modlitwy eucharystyczne liturgii rzymskiej zawierają prośby dotyczące także chrześcijan innych wyznań (oraz wszystkich innych ludzi), choć – poza dodatkowymi prośbami za nowożeńców czy podczas Mszy pogrzebowych – raczej nie przewiduje się wymieniania dodatkowych imion przy wspomnieniu papieża i miejscowego biskupa. Kościoły Wschodnie posługują się ponad 150 anaforami, występującymi w ramach kilku rodzin liturgicznych, pojedyncze zaś wspólnoty eklezjalne strzegą nieraz bardzo zróżnicowanych tradycji, dotyczących również wspominania przedstawicieli innych Kościołów (a tradycje te nieraz zmieniały się na przestrzeni wieków) – jednakże całe to bogactwo zostało w art. 121 Dyrektorium zupełnie pominięte (o ile w ogóle znane było jego autorom). Dlatego powoływanie się na bliżej nieokreśloną „dawną tradycję chrześcijańską”, jaka ma stać się jedynym modelem dla całego konfesyjnie rozumianego Kościoła katolickiego (a więc włącznie z chrześcijanami tradycji wschodnich), uznać należy za nieprzekonywujące, niedorzeczne, a nawet budzące podejrzenia o próbę konfesjonalizacji i uniformizmu. Zamiast tego w tekście zarysowano pewne możliwości praktycznego uzupełniania ekumenicznych „braków” w ramach obecnie stosowanych Modlitw eucharystycznych.Pozycja Powrót białostockich unitów do prawosławiaLeśniewski, Krzysztof (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja „«Jeden Pan ‒ jedna wiara». O ekumenizmie w Roku Wiary”. Międzynarodowa konferencja naukowa w 30-lecie Instytutu Ekumenicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz Ogólnopolski Zjazd Referentów ds. Ekumenizmu. Lublin, KUL, 21 października 2013 rokuKopiec, Piotr (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Reforma reformy?Górka, Leonard (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Church Language at the Service of Gender Justice: The Example of the Lutheran Churches in the United States (ELCA) and Canada (ELCIC)Składanowski, Marcin (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Celem artykułu jest ukazanie pewnego ograniczonego, a jednocześnie znamiennego obszaru tych kulturowych i politycznych nacisków na Kościoły, jakim jest kościelna polityka językowa. Problem polityki językowej jako znaku działań na rzecz równości płci w życiu kościelnym jest ukazany na przykładzie Kościołów luterańskich. Wynika to z faktu, że w ostatnich latach luteranie – zarówno na forum światowym, jak też w wymiarze lokalnym (przede wszystkim w Ameryce Północnej) – najsilniej zaangażowani się w promowaniu równości i równouprawnienia kobiet i mężczyzn zarówno w życiu społecznym, ekonomicznym i politycznym, jak też w samych strukturach kościelnych. Myśl artykułu wychodzi od ukazania problematyki sprawiedliwości płciowej we współczesnym mainsteamowym luteranizmie. Następnie w tym nurcie ukazana jest rola języka kościelnego jako narzędzia walki o sprawiedliwość płciową oraz o usunięcie nierówności i negatywnych stereotypów. W kolejnym etapie omówione są oficjalne wskazania największych Kościołów luterańskich w Ameryce Północnej dotyczące oczyszczenia języka kościelnego i podające wytyczne do jego właściwego, niedyskryminującego stosowania. Wreszcie podjęta jest próba przybliżenia konsekwencji luterańskiej polityki językowej.Pozycja ‟...There Will Be Only One Fold, One Shepherd”. Relecture of John 10,16 in an Ecumenical PerspectiveSiemieniec, Tomasz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Prezentowany artykuł zawiera propozycję relektury wersetu J 10,16 w perspektywie ekumenicznej. Tekst J 10,16 mówi o „innych owcach”, które Jezus ma przyprowadzić, aby nastała jedna owczarnia i jeden pasterz. Punktem wyjścia jest analiza egzegetyczna J 10,16 w kontekście całej mowy o Dobrym Pasterzu. Nowa jedna owczarnia będzie się składać z dwóch grup, które przedstawione zostały za pomocą metafory owiec. Pierwsza grupa – owce z owczarni (gr. αὐλή [aulē]) – uosabia uczniów Jezusa, którzy pochodzą ze wspólnoty żydowskiej. Druga grupa – „inne owce” – to uczniowie pochodzący ze środowisk pogańskich. Obie grupy utworzą jedną owczarnię. W kontekście innych tekstów Janowych można powiedzieć, że początkiem owego dzieła jednoczenia owczarni jest wywyższenie Jezusa, czyli Jego męka, śmierć i zmartwychwstanie. Od tego momentu rozpoczyna się przyłączanie do nowej owczarni chrześcijan pochodzenia pogańskiego. Dynamizmem spajającym owczarnię będzie słuchanie głosu Pasterza, tzn. przyjmowanie objawienia przyniesionego przez Jezusa, które będzie prowadzić do wiary w Niego. Patrząc na tekst J 10,16 z perspektywy ekumenicznej, trzeba stwierdzić, że, po pierwsze, zaistnienie jednej owczarni będzie procesem rozciągniętym w czasie. Droga do jedności jest długa. Wyraża to czasownik γίνομαι [ginomai], który wskazuje na proces stawania się jednej owczarni. Po drugie, wiele zależy od tego, jak owce słuchają głosu pasterza. Z tego powodu wszyscy chrześcijanie powinni dokonywać ciągłej refleksji nad umiejętnością słuchania głosu Pasterza, tzn. nad umiejętnością percepcji objawienia, które On przyniósł. Poznanie i zrozumienie tego objawienia wiąże się z rzetelnym podejściem do badań nad Biblią, która zawiera to, co niegdyś zwiastował „głos Pasterza”. Poprawne odczytywanie Biblii sprawia, że głos Pasterza niejako na nowo ożywa i przyciąga kolejne owce do jednej owczarni.Pozycja Ecclesiastical/Ecumenical Diplomacy during and after Second Vatican Council. Old and New Orthodox Notes and CommentsDumitraşcu, Nicu (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pomimo optymizmu, który nastąpił po ogłoszeniu przez Jana XXIII Soboru Watykańskiego II, jak i potem po wizycie Jana Pawła II w Bukareszcie, pierwszej takiej wizycie papieża w kraju prawosławnym, relacje prawosławno-rzymskokatolickie nie poprawiły się w takim stopniu, na jaki miano nadzieję. Autor dowodzi, że jest to w znacznej mierze spowodowane rozdźwiękiem między ekumeniczną dyplomacją rzymskokatolicką, funkcjonującą tak, jak pokazał Jan Paweł II w Rumunii, podejmując kroki ku pojednaniu obu chrześcijańskich tradycji, a językiem używanym przez Watykan, zdającym się uniemożliwiać takie pojednanie. Dotyczy to używanej przez Watykan terminologii, nie do zaakceptowania przez świat prawosławny. Przykładem może być stosowanie terminu „Kościoły siostrzane”, jak i powiązane z katolickim rozumieniem tej koncepcji zagadnienie uniatyzmu. Konkludując, autor podkreśla znaczenie ekumenicznej elastyczności i ducha pojednania, do których powołane są wszystkie wyznania chrześcijańskie.Pozycja „«Zbieranie owoców». Sukcesy i trudności katolickiego zaangażowania ekumenicznego”. Konferencja naukowa z okazji Roku Wiary zorganizowana przez Instytut Ekumeniczny KUL oraz Wyższe Seminarium Duchowne w Drohiczynie. Drohiczyn, 26 października 2013 rokuMarcin, Składanowski (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja The Appeal of Polish Churches for the Protection of CreationPawłowski, Sławomir (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)W artykule został przedstawiony Apel Kościołów w Polsce o ochronę stworzenia, podpisany 16 stycznia 2013 r. przez zwierzchników siedmiu Kościołów należących do Polskiej Rady Ekumenicznej i przez Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Ten ekumeniczny dokument jest apelem i prośbą o zachowanie Bożego stworzenia jako dzieła Boga.Pozycja Bibliografia pracowników Instytutu Ekumenicznego KUL (rok 2013)Kopiec, Piotr (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Działalność naukowa Instytutu Ekumenicznego KUL w 2013 rokuKopiec, Piotr (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Pilgrims and Wayfarers to, at and from Ecumenical Gatherings and Encounters. Reading the Theme of the Journey to, at and From Ecumenical Events in the Light of ‟Porta fidei” and ‟Lumen fidei”Scerri, Hector (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pielgrzymi i wędrowcy do, w czasie i ze spotkań i zebrań ekumenicznych. Artykuł omawia zagadnienie, które jeszcze nie zostało opracowane. Fizyczne doświadczenia podróży – podróży do spotkania ekumenicznego, zatrzymania się w szczególnych miejscach na modlitwę, dialog albo wspólne inicjatywy i podróż z powrotem do domu – stają się ucieleśnieniem i metaforą poszukiwania Boskiego i poszukiwania siebie, zmierzającego do budowy pomostu i odkrywania wspólnego fundamentu. Ponadto staje się ono znakiem i symbolem nadchodzącej i zorientowanej w przyszłość ekumenicznej podróży, która uczy wszystkich chrześcijan podejmować zobowiązania ekumenicznego dialogu i braterstwa.