Polonia Sacra, 2025, T. 29, Nr 3
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/37714
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Magisterium Kościoła wobec nadużyć: od diagnozy problemu do systemowej odpowiedziSzpoton, Szczepan (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Artykuł analizuje reakcję Kościoła katolickiego na nadużycia władzy, sumienia i seksualne w kontekście pontyfikatów Jana Pawła II, Benedykta XVI oraz Franciszka. Celem studium jest zbadanie ewolucji działań prewencyjnych i prawnych podejmowanych przez tych papieży oraz ich wpływu na wiarygodność Kościoła. Problem badawczy koncentruje się na pytaniu, jak zmieniająca się świadomość skali nadużyć oraz wdrożone procedury wpłynęły na skuteczność i odpowiedzialność Kościoła w przeciwdziałaniu tego typu przestępstwom. Artykuł wskazuje na wspólne elementy papieskich działań i podkreśla konieczność dalszej reformy w zakresie prewencji oraz odpowiedzialności kanonicznej.Pozycja Kenoza Ducha Świętego w myśli Sergieja BułhakowaMleczko, Jacek (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Skoro tradycja teologiczna mówi o Ojcu działającym przez swoje „Dwie Ręce”, a zbawienie stało się udziałem człowieka poprzez uniżenie Syna Bożego, pojawia się pytanie o możliwą kenozę Ducha Świętego, która nadawałaby dobrej nowinie o uniżającej się i zbawiającej miłości Boga głębszy wymiar. Sergiusz Bułhakow, prawosławny teolog z przełomu XIX i XX wieku, podejmuje temat kenozy Ducha Świętego, umieszczając ją w szerszym kontekście sofiologii, gdzie diada „Syn-Duch” zajmuje szczególne miejsce. Duch Święty uniża się już w samej Trójcy, gdzie w sposób przezroczysty ukazuje miłość Ojca i Syna. W stworzeniu uniża się On także poprzez sofianiczne oddziaływanie na naturę, gdzie nie może objawić pełni swojej mocy. Natomiast w hipostatycznym oddziaływaniu na osoby ludzkie, Trzecia Hipostaza może udzielać natchnień, uświęcać i zamieszkiwać, ale nie będzie mogła od razu i całkowicie przebóstwić każdego, nie zawieszając i nie niszcząc słabej, ludzkiej chłonności wobec swojego działania i obecności.Pozycja Czyniła miłosierdzie „czynem, słowem, modlitwą”. Przyczynek do biografii pedagogicznej św. Faustyny KowalskiejSieroń, Roman Bogusław (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Miłosierdzie jako kluczowy atrybut Boga stało się przedmiotem szczególnego nauczania w Kościele współczesnym po Soborze Watykańskim II, zwłaszcza za sprawą św. Jana Pawła II, któremu zawdzięczamy wyniesienie na ołtarze siostry Faustyny Kowalskiej, zwanej Sekretarką Bożego Miłosierdzia. Święta Faustyna to wizjonerka, mistyczka, orędowniczka Bożego Miłosierdzia. „Dzienniczek” jej autorstwa jest obecnie najbardziej popularną i najczęściej tłumaczoną na języki świata książką polskiego autora, zawierającą skierowane do każdego osobiste wezwanie do bezgranicznego zawierzenia Bogu. Model wychowania siostry Faustyny, odwołujący się do pedagogii Jezusa Chrystusa, obejmuje jej życie: wierność powołaniu, pracę, modlitwę, cierpienie; przesłanie „Dzienniczka” (pedagogia miłosierdzia) oraz ciągle aktualną duchowość – czyli promocję czci Miłosierdzia Bożego.Pozycja „Eminens doctrina” jako zasadniczy wymóg Stolicy Apostolskiej przy nadawaniu tytułu Doktora Kościoła w odniesieniu do św. Faustyny KowalskiejPraśkiewicz, Szczepan T. (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)W artykule została przywołana refleksja eklezjalna na temat tytułu Doktora Kościoła w okresie posoborowym, która wprowadziła nowe ukierunkowania, uwzględniła w dopuszczaniu do niego także kobiety, a ponadto położyła nacisk na wymóg wzniosłej i oddziałującej na życie Kościoła doktryny, widzianej niekoniecznie jako owoc dogłębnego wykształcenia kandydatów, lecz raczej jako wyraz charyzmatu wiedzy wlanej, zdobytej na modlitwie i w doświadczeniach mistycznych. Autor przypomina, że w osądzie tej doktryny nowa procedura nie pozostaje wyłącznie w kompetencji Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych, ale wymaga również oceny Dykasterii Nauki Wiary. Nakreśliwszy kryteria „doniosłości” doktryny, która tkwi w prawowierności kandydatów, to jest zgodności ich nauczania z oficjalną wykładnią „depositum fidei” oraz recepcji tegoż nauczania w całym Kościele i jego zbawczego wpływu na jego życie, artykuł podejmuje próbę ukazania, że kryteria te spełnia nauczanie św. Faustyny Kowalskiej. Wskazuje się, że powinno się to przejawiać także w fakcie powoływania się na dane nauczanie przez Urząd Nauczycielski oraz w jego zgłębianiu przez teologów. Autor dokumentuje, jak orędzie św. Faustyny dociera do wierzących na całym świecie i jest zgłębiane przez teologów. Zwraca uwagę, że treści jej „Dzienniczka”, który jest uznawany za „locus theologicus”, są cytowane w dokumentach papieskich (np. „Gaudete et exsultate”, „Dilexit nos”). W konkluzji podkreślono, że „insignis vitae sanctitas” św. Faustyny i jej zdobyta na kolanach „eminens doctrina” stawiają ją bardzo wysoko wśród kandydatów do tytułu „Doctor Ecclesiae”.Pozycja Święta Faustyna Kowalska jako prekursorka Soboru Watykańskiego II. Studium teologiczno‑biblijneZbroja, Bogdan (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Artykuł prezentuje teologiczno-biblijną analizę „Dzienniczka” św. Faustyny Kowalskiej jako profetycznej zapowiedzi kluczowych idei Soboru Watykańskiego II. Badanie łączy egzegezę wybranych wersetów Pisma Świętego (Mt 5, 7; J 3, 16; Ef 2, 4; Mt 28, 19; J 6, 51) z analizą wybranych dokumentów soborowych. Ukazuje, w jaki sposób mistyczne wizje Faustyny znajdują biblijne zakorzenienie i współbrzmią z duchem aggiornamento. Artykuł podkreśla praktyczny wymiar egzegezy jako narzędzia odnowy teologii i duszpasterstwa.Pozycja Biblijne obrazy Kościoła w pismach świętej FaustynyCzajka, Sławomir (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Kościół założony przez Jezusa Chrystusa jest rzeczywistością bardzo złożoną. Dlatego można patrzeć na niego w wielu wymiarach. Niestety, we współczesnym świecie dominuje niepełny obraz tej niezwykłej wspólnoty, gdzie dostrzega się tylko instytucję, a zapomina o jej duchowym wymiarze. W takiej sytuacji, z pomocą przychodzi nam święta Faustyna, która dzięki mistycznemu doświadczeniu przekazała w „Dzienniczku” właściwy obraz Kościoła. Można dostrzec, że Kościół to przede wszystkim wspólnota żywych członków Chrystusa, złączonych duchową więzią. Apostołka Bożego miłosierdzia ukazuje, że ta wspólnota jest domem Pana, a Kościół w relacji do wiernych jest jak matka, która żywi i opiekuje się swymi dziećmi. Niezaprzeczalną pomocą na drodze wzrastania są oczywiście sakramenty święte, które dają możliwość oczyszczenia i uzyskania na nowo łaski Bożej. Taki obraz, zawarty w „Dzienniczku”, pomaga człowiekowi we właściwy sposób patrzeć na Kościół i w niego wierzyć.Pozycja „Łaska zupełnego odpuszczenia win i kar”. Misterium indulgentiae – “ex thesauro ecclesiae”Leżohupski, Robert (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Dnia 5 maja 2000 roku Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów ogłosiła, iż „Ojciec Święty Jan Paweł II łaskawie polecił, aby w Mszale Rzymskim po tytule «II Niedziela Wielkanocna» dodać określenie «czyli Miłosierdzia Bożego»”. Natomiast 29 czerwca 2002 roku, w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, Penitencjaria Apostolska podała do publicznej wiadomości, iż „Ojciec Święty rozporządził, że we wspomnianą niedzielę będzie można dostąpić odpustu zupełnego”. Ostateczne rozstrzygnięcie, mocą jurysdykcji Kościoła, wieńczy długi proces legislacyjny dotyczący objawienia z niedzieli 25 kwietnia 1937 roku, które odnajdujemy w „Dzienniczku”: „Pragnę udzielić odpustu zupełnego duszom, które przystąpią do spowiedzi i Komunii św. w święto Miłosierdzia mojego” (1109). Decyzja Stolicy Apostolskiej jest odpowiedzią na objawienia Jezusa, który obiecuje, iż „kto w dniu tym przystąpi do Źródła Życia, ten dostąpi zupełnego odpuszczenia win i kar” („Dzienniczek”, 300) oraz „która dusza przystąpi do spowiedzi i Komunii św., dostąpi zupełnego odpuszczenia win i kar” („Dzienniczek”, 699). Święto Miłosierdzia, przez swą teologiczną głębię i moc oddziaływania duszpasterskiego, nabiera charakteru corocznie wyczekiwanego uroczystego jubileuszu miłosierdzia, uroczystego odpustu zupełnego, czyli najpełniejszego, wzywającego wiernych do świętości życia, niosącego nadzieję na pokój, odkrywającego wartość dzieł miłosierdzia i praktyk pokutnych. Zdefiniowanie, w toku podjętych rozważań, pojęcia odpustu oraz warunków koniecznych do uzyskania owego daru miłosierdzia potwierdza konieczność mediacji Kościoła oraz życia sakramentalnego, a w sposób szczególny – stałego przystępowania do sakramentu pokuty i pojednania, tak bardzo duszpastersko namacalnego w Święto Miłosierdzia.Pozycja „Powiedz, że miłosierdzie jest największym przymiotem Boga”. Miłosierdzie wobec ubogich (Jk 2, 1–13)Witkowski, Stanisław (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Artykuł, którego cytat zaznaczony w tytule pochodzi z „Dzienniczka” świętej siostry Faustyny (301), rozwija jeden z aspektów miłosierdzia Bożego, mianowicie miłość do ubogich. Bazuje na tekście Listu Jakuba (2, 1–13) i zwraca uwagę na konieczność unikania we wspólnocie eklezjalnej wszelkich preferencji bogatych kosztem ubogich. Faworyzowanie bogatych byłoby wbrew przykazaniu miłości do bliźniego, czyli w kontekście perykopy wbrew miłości do ubogiego. Miłosierdzie względem tych, którzy są znieważani (Jk 2, 6) i nie liczą się dla świata, stanie się w czasie sądu Bożego kryterium rozstrzygającym o uczestnictwie w Bożej chwale.Pozycja „Jestem miłością i miłosierdziem samym”. Samoobjawienie Boga w „Dzienniczku” św. Faustyny w kontekście samoobjawień biblijnychWitczyk, Henryk (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Artykuł podejmuje próbę teologicznej analizy formuły samoobjawieniowej Jezusa z „Dzienniczka” św. Faustyny: „Jestem miłością i miłosierdziem samym” (1273). Autor umieszcza ją w kontekście całej historii biblijnego objawienia Boga, konfrontując ją z obrazami miłości i miłosierdzia Boga Ojca oraz Jezusa Chrystusa w Starym i Nowym Testamencie. Wskazuje, że formuła ta nie jest wyłączną definicją Boga, lecz figurą retoryczną o charakterze egzystencjalnym i duszpasterskim, wyrażającą bliskość Jezusa względem grzesznika.Pozycja Miłosierdzie jako udzielanie się Boga – podstawa życia i duchowości człowieka. Studium analityczne „Dzienniczka” siostry Faustyny KowalskiejWejman, Henryk (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, 2025)Zasadniczym celem niniejszego przedłożenia było ukazanie miłosierdzia Boga jako aktu Jego udzielania się człowiekowi według nauczania siostry Faustyny Kowalskiej. Ów cel był realizowany, zgodnie z założeniami metodologii, w trzech etapach. W pierwszym rzędzie przedstawiono naturę miłosierdzia Bożego w rozumieniu siostry Faustyny. Analiza jej „Dzienniczka” pozwoliła wysnuć wniosek, że Boże miłosierdzie to działanie wydobywające dobro spod nędzy. Najpierw Bóg odsłonił swoje miłosierdzie w akcie stworzenia, obdarowując człowieka życiem. Gdy człowiek zgrzeszył, dał swojego Jednorodzonego Syna, który stając się człowiekiem, potwierdził Boże miłosierdzie. Kulminacją potęgi miłosierdzia była ofiara na krzyżu dla zbawienia człowieka. Właśnie w tych trzech działaniach Bóg wyjawił swoje miłosierdzie, które siostra Faustyna postrzegała jako Jego udzielanie się człowiekowi. Według niej było ono źródłem życia człowieka i podstawą duchowości. Następnie została ukazana odpowiedź człowieka: ufność wobec Chrystusa i modlitwa jako droga do duchowej więzi. To właśnie w tych dwóch aktach religijnych człowiek będzie w stanie, według siostry Faustyny, nawiązać jak najgłębszą więź duchową z Chrystusem i przez to oddać Mu uwielbienie, a zarazem doświadczy pokoju w swoim sercu. Ostatni etap dotyczył relacji z bliźnim: miłosierdzie powinno być nadprzyrodzone, personalne, bezinteresowne, łagodne i ofiarne. Tak rozumiane nie upokarza, lecz wspiera i przynosi chwałę Bogu.