Roczniki Historii Kościoła, 2012, T. 4(59)

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/12931

Przeglądaj

Ostatnie zgłoszenia

Teraz wyświetlane 1 - 17 z 17
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Zakony i zgromadzenia zakonne męskie na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku z uwzględnieniem diecezji janowskiej czyli podlaskiej
    Pietrzykowski, Jan (Towarzystwo Naukowe KUL, 2012)
    This paper is an attempt to illustrate the massive destruction of male religious orders perpetuated by the Partitioners of Poland, and to show how monastic life was reactivated in the early 20th century. These issues are presented in the background of historical events taking place in the Diocese of Janów (that is the Diocese of Podlasie). This is because the history of this diocese serves as a good illustration of the processes in question. On the one hand, the Diocese of Podlasie experienced extremely difficult and painful history. On the other, it was home to the most significant modern Polish promoter of monastic life – the Blessed Father Honorat Koźmiński. On regaining independence by Poland, some monks moved back to their pre-Partition monasteries, which was possible thanks to considerable support on behalf of Bishop Henryk Przeździecki. However, most monks at that time represented newly formed religious orders. Some of them were created in the territories of Poland, others were “imported” to Poland from Western Europe through the region of Borderland Galicia. Male religious orders have always been central to the structure and religious life of the Catholic Church. Monastic life mirrored the patterns of religious life and spirituality, typical of the particular epoch, period and century. Monks-priests were in charge of Marian shrines, parishes, schools. Many were preachers, engaging in numerous missions and religious retreats.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Jana Chryzostoma obawy przed przyjęciem kapłaństwa. Kilka uwag do lektury „De sacerdotio”
    Łesyk, Lesław Bogdan (Towarzystwo Naukowe KUL, 2012)
  • Miniatura
    Pozycja
    Dialogue with Non-Christians: Dealing with Muslims – Which Way?
    Kruczek, Zdzisław (Towarzystwo Naukowe KUL, 2012)
    Po drugim Soborze Watykańskim w nauczaniu Kościoła, kiedy mowa o relacjach zachodzących między chrześcijaństwem a religiami niechrześcijańskimi, otwarcie uwypukla się trzy elementy. Na pierwszym miejscu artykułuje się fakt, że w religiach tych na pewno istnieją – w większym lub mniejszym procencie – takie prawdy, które po części zawierają coś z prawdziwego objawienia. Dalej Kościół uznaje w tych religiach uniwersalne postawy braterskich więzi, jakie się w ich doktrynie ujawniają. I w końcu poprzez takie nastawienie Kościół promuje zasadę wolności religijnej. W obecnej dobie wyłania się zagadnienie dialogu z muzułmanami. Nie jest to proste, bo wyznawcy tej religii zawsze mieli wielkie zastrzeżenia co do treści wiary chrześcijańskiej, interpretacji jej miejsca w życiu poszczególnych społeczności oraz co do sposobu praktycznej aplikacji swej religii w codziennej rzeczywistości z uwzględnieniem powyżej wymienionych trzech elementów. Jako przykład może posłużyć opracowanie Muhammada Àta ur-Rahim pt. Jezus – Prorok Islamu, opublikowane ponad 30 lat temu. W tekście tym autor prezentuje przedziwną interpretację chrześcijaństwa, przedstawia fantazyjne, jeśli już nie zabawne, historie nt. Jezusa, wielkich świętych i tym podobne. To wszystko na swój sposób szokuje, może nawet i denerwuje. W końcu powstaje pytanie: jak w takim kontekście zabiegać o dialog i z jakim nastawieniem do niego podchodzić? Wiele doświadczeń dokonało się na tej płaszczyźnie w odniesieniu do tego zagadnienia. Różne są odczucia w tym względzie. Niemniej ludzie nauki, ludzie dobrej woli i mocno uduchowieni twierdzą, że niezależnie od tego, jaką muzułmanie przyjmują postawę w odniesieniu do doktryny chrześcijańskiej i jak rozumieją dialog, należy z nimi rozmawiać i usilnie się starać, by dialog ten miał prawo obywatelstwa w relacjach z nimi. Możliwości, by taki dialog zachodził, zawsze istnieją. Dokonywać się on może na poziomie codziennych kontaktów sąsiedzkich, rozmaitej działalności podejmowanej dla dobra społeczności, wymiany poglądów teologicznych (zwłaszcza przez ekspertów) i doświadczenia religijnego właściwego dla wyznawców danej religii (przykładem – Jan Paweł II w spotkaniach z reprezentantami rozmaitych religii w Asyżu). Bardzo wiele na temat praktycznej aplikacji dialogu w codziennych relacjach z muzułmanami mogą powiedzieć misjonarze i kapłani pracujący w takich krajach, gdzie obecni są wyznawcy Islamu. W tych społecznościach rozwiązaniem pozostaje jedynie dialog. Stąd wielu czyni wysiłki, praktykując i trzymając się tego stylu, bo każdy wie, że jest on dla nich jedyną ostoją.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    The Idea of “defensio ecclesiae” and its Resonances in Earlier Medieval Poland (X/XIth–XIIIth Century) (Reconnaissance)
    Kotecki, Radosław (Towarzystwo Naukowe KUL, 2012)
    Treść artykułu koncentruje się wokół słabo rozpoznanego zagadnienia obowiązku obrony Kościoła (defensio ecclesiae) przez władzę świecką w średniowiecznej Europie. W artykule skupiono się przede wszystkim na ideologicznej i prawnej stronie owego wymogu oraz wskazano jego ewolucję od czasów wczesnokarolińskich poprzez okresy późnokaroliński i postkaroliński, aż po dobę, w której popularność zyskały hasła reformy papieskiej zwanej gregoriańską. Poprzez przyjęcie szerokiej perspektywy chronologicznej możliwym było uchwycenie przemian, jakie dokonywały się interpretacji obowiązku defensio ecclesiae. Redefinicja następowała głównie za sprawą samego Kościoła, z przywileju dającego panującym skralną legitymizację dzierżonej władzy i szerokie kompetencje zwierzchności nad instytucjami kościelnymi w duchu Eigenkirche, do obowiązku, z którego poszczególni monarchowie byli rozliczani przez sam Kościół. W artykule wskazano także po raz pierwszy w historiografii na możliwość recepcji zadania defensio ecclesiae na dworze piastowskim w okresie wcześniejszego średniowiecza (X-XIII w.). Odrzucono dawną teorię najpełniej sformułowaną przez Władysława Abrahama i popartą przez Gerarda Labudę, iż termin „obrońca kościoła” w brzmieniu advocatus ecclesiae, jaki spotykamy Kronice Galla Anonima, oznaczał de facto urząd dzierżony przez kolejnych przedstawicieli dynastii. Piastowie jako ród o wysokich aspiracjach politycznych się gali natomiast po defensio ecclesiae, jako jedno z wielu narzędzi chrześcijańskiego instrumentarium władzy monarszej. W wiekach XII i XIII wraz z postępowaniem defragmentacji politycznej kraju oraz recepcją reformy gregoriańskiej przez Kościół polski idea defensio ecclesiae straciła na popularności, choć pewne jej elementy trwały i uwidaczniały się choćby w promowanej przez Kościół „instytucji” brachium seculare. Ostatecznie w XIII stuleciu obrońcami Kościoła tytułować zaczęli się polscy biskupi przywiązujący znacząca wagę do niezależności swych lokalnych kościołów i integralności własności kościelnej swych diecezji.
  • Miniatura
    Pozycja
    Działalność piśmiennicza duchowieństwa diecezji częstochowskiej w latach 1925-1939
    Kapuściński, Jacek (Towarzystwo Naukowe KUL, 2012)
    Between the year 1925 and the outbreak of World War II, the Diocese of Częstochowa had 473 priests. Apart from their pastoral duties, some priests engaged in writing. They were educated for that purpose, and some of them had had previous authorship experiences in other Dioceses. The most prolific were priests coming from the Diocese of Włocławek. Essays and papers by the Częstochowa Diocese priests were published by university and Diocese publishing houses. Clerical publishing was strongly supported by the Diocese leaders, such as Bishop Teodor Kubina, who emphasized the importance of these activities. The publications in question concerned a variety of issues and domains. Most works concerned theology. Some of these were strictly scientific papers, others were of more popular character, yet others were targeted at a wider public. The publications were in Polish and Latin. Apart from theology, some priests wrote texts in the field of humanities: literature, documentaries and journalism. Altogether, in the years 1925-1939, at least 57 priests were active writers, which equalled 12% of the total of the clergy in the Diocese.
  • Miniatura
    Pozycja
    Życie religijne cechu sukienników w Bielsku i Białej
    Dąbrowska, Ewa Maria (Towarzystwo Naukowe KUL, 2012)
    Bielsko and Biała were once separate towns divided along the banks of the river Biała, which was also a state border. The two towns earned their reputation for woollen cloth produced there by local cloth makers. A permit for the cloth makers’ guild was first issued in 1548 in Bielsko, while the guild in Biała was founded in 1667. An intense development of technology in the 19th century, with the rise of cloth making machines, led to a transformation in cloth making from manufacturing to factory production. This is how a big textile production centre came into being, with one of the most powerful textile workers’ guilds. The towns’ location at a flourishing trade route, in the region of intensive sheep grazing – which provided the towns’ factories with wool – as well as rich water and timber inventories – indispensable for the unbroken production cycle – all added to the long-lasting commercial success. An important aspect of the cloth makers’ life was their participation in religious practices in the two towns. Denominationally, the cloth makers were either Roman Catholic or Protestant. The Protestants came to the region from Silesia and from abroad, in the wake of the Counterreformation movement and persecutions of the Protestant populations that followed. They were looking for a peaceful, decent place to live and work. To be a cloth maker, one needed to complete training and gain respective qualifications. A tripartite system of schooling was in practice: student – apprentice – master. The board of the guild comprised the guild master, assessors and a scribe. Guild masters formed a religious community and they were in charge of official celebrations of all church festivals. The festival that was specially celebrated by both denominations was Corpus Christi. The guild funded altars in the local churches to honour St. Martin – cloth makers’ patron saint. Another religious event celebrated by the Catholic and Protestant cloth makers together was funeral, when any of the guild’s member or any of their family members died. All masters and apprentices were obliged to participate in the celebrations. The guild supported its members and the families of the deceased: the ill, the elderly, the disabled, widows and orphans – victims of their husbands’ and fathers’ tragic death, caused by fires, floods, plague or other acts of God. The guild also supported schools and churches of both denominations, a municipal hospital and orphanages. With the rise of the industrial revolution, when cloth manufacturing became textile production, the guild became obsolete. It lost its status and power and was substituted by other institutions, while its capital was taken over by the town.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Modlitewniki z kręgu sióstr posłanniczek
    Prejs, Roland (Towarzystwo Naukowe KUL, 2012)
    This paper analyses two prayer books, authored by two Sisters Couriers of Christ’s Sacred Heart: Józefa Chudzyńska (1836-1914) and Cecylia Plater-Zyberk (1853-1920). The prayer book by Chudzyńska was entitled Preparation for Confession and Easter Holy Communion – A Three-day Retreat for Youth [...] in the Form of a Private Conversation. The latter book was entitled Catholic Life. A Book for Prayer and Contemplation in Two Parts. Both books used Catholic religion as their background – with its emphasis on Gospel, Catechism and liturgy – in order to create a new model of a Catholic woman: a good wife and mother, a careful housekeeper, an open neighbour and a person who performs duly all the duties of her state out of her Catholic inspiration.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja