Muzyczne wyznanie wiary. Rola przestrzeni i konsytuacji w „Tryptyku papieskim” Piotra Salabera

Abstract

Piotr Salaber jest kompozytorem znanym przede wszystkim z muzyki teatralnej, ale w swym dorobku ma także trzy utwory poświęcone papieżowi Janowi Pawłowi II. Mimo że powstawały one w odstępie wielu lat (od 2005 do 2017 roku), składają się w jedną spójną całość. Są to: msza Missa Mundana, cykl pieśni religijnych Niech lampy naszej wiary nie gasną oraz oratorium Non omnis moriar - We mnie jest miejsce spotkania. W sumie składają się one na Tryptyk papieski. Autorka przypomina okoliczności, w jakich utwory te powstawały, gdyż do tej pory nie powstała żadna publikacja traktująca je jako jedną całość, ale także podkreśla fakt, że specyficzne warunki, w jakich powstaje i prezentowane jest dzieło sztuki, wpływa na jego odbiór i na to, jakich nabiera ono znaczeń. W wypadku twórczości Piotra Salabera, ucznia Karlheinza Stockhausena okoliczności te są w dużym stopniu zaplanowane i wynikają z wagi, jaką przywiązuje on do przestrzeni, w której muzyka jest wykonywana. Łucja Demby zwraca jednak także uwagę na fakt, że w wypadku Tryptyku papieskiego na jego odbiór miały duży wpływ okoliczności nieprzewidywalne (na przykład śmierć Papieża). W podsumowaniu autorka podkreśla, że Tryptyk papieski był dla Piotra Salabera nie tylko wyzwaniem artystycznym, ale także muzycznym wyznaniem wiary.Piotr Salaber is a composer known primarily for creating theatre music, but his oeuvre also includes three works dedicated to Pope John Paul II. Although they were created many years apart from one another (from 2005 to 2017), they form a coherent whole. They include the Missa Mundana mass, the cycle of religious songs Let the lamps of our faith not go out and the oratorio Non omnis moriar – In me, there is a meeting place. Taken together, they make up the Papal Triptych. The author recalls the circumstances in which these works were created, as no publication treating them as a whole has been produced to date, but also highlights the fact that the specific conditions in which a work of art is created and presented affect its reception and the meanings it acquires. In the case of the work of Piotr Salaber, an alumnus of Karlheinz Stockhausen, these circumstances are largely planned and result from the importance he attaches to the space in which the music is performed. However, Łucja Demby also draws attention to the fact that, in the case of the Papal Triptych, its reception was heavily influenced by unforeseeable circumstances (for example, the Pope’s death). In conclusion, the author emphasises that to Piotr Salaber, the Papal Triptych was not only an artistic challenge, but also a musical confession of faith.