Polonia Sacra, 2019, R. 23, Nr 1 (55)
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/4663
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Antropologiczne wątki rytu hiszpańsko-mozarabskiego z perspektywy euchologii In initio anniRoszak, Piotr (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Teksty euchologiczne rytu hiszpańsko-mozarabskiego kryją w sobie wiele wątków antropologicznych, które są rezultatem okoliczności historycznych, w jakich kształtowała się liturgia na Półwyspie Iberyjskim (dyskusje z arianizmem, adapcjanizmem czy pryscylianizmem). Artykuł składa się z dwóch części: w pierwszej zostaje przeanalizowany formularz mszy na rozpoczęcie roku w rycie hiszpańskim, który wydobywa ramy chronozoficzne refleksji nad człowiekiem w dynamizmie stawania się i jego największych aspiracji. Następnie w drugiej części przywołuje się mozarabskie rozumienie natury ludzkiej i jej relacji do łaski Bożej, cielesności i duchowości, aby skupić się na wybranych kategoriach antropologicznych, takich jak affectio, devotio czy vota, wokół których konfiguruje się antropologia (indywidualna i wspólnotowa) rytu hiszpańskiego.Pozycja Towards an Adequate AnthropologyJastrzębski, Andrzej (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)An adequate anthropology is an anthropology that sees each human being as a person. It reveals fully our complexity and the fascinating dignity of human beings. ‘Adequate anthropology’ is a term proposed by John Paul II and based on three sources: The Bible, theology, and philosophy. Generally speaking, its aim consists in the defense of a large and holistic concept of our existence in opposition to all contemporary reductionistic accounts. Developing an adequate anthropology enables us to discover the very truth about ourselves. While considering the results of scientific research, it never loses sight of revelation. It is through revelation that the Creator of our being gives us the best insights into ourselves. An adequate anthropology begins by reflecting on our existential situation, which is the splintering of God’s image in us, and ends with the incarnate Word as the model of a perfect personhood.Pozycja Najświętsze Serce Jezusa objawieniem, źródłem i pośrednikiem miłosierdzia BożegoKrólikowski, Janusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Z teologicznego punktu widzenia zasługuje dzisiaj na uwagę zagadnienie wzajemnych relacji zachodzących miedzy teologią Najświętszego Serca Jezusa i teologią miłosierdzia Bożego. Uwzględnienia tego zagadnienia domaga się rozwijający się kult miłosierdzia Bożego, który w niejednym przypadku wyraźnie przejmuje elementy tradycyjnie należące do kultu Serca Jezusa. Jakie relacje łączą te dwa rodzaje kultu, może ukazać tylko głębsze wejście w ich teologię. W niniejszym artykule proponuję więc teologiczne spojrzenie na nauczanie papieża św. Jana Pawła II zawarte w encyklikach Redemptor hominis (4 marca 1979) i Dives in misericordia (30 listopada 1980), gdyż w tych ważnych i ciągle aktualnych dokumentach zawarte są bardzo wyraźne i inspirujące wypowiedzi, pozwalające uchwycić relację zachodzącą między teologią Serca Jezusa i teologią miłosierdzia Bożego. Na tej autorytatywnej i głębokiej teologicznie podstawie będzie można ukazać ścisłe relacje zachodzące między odpowiadającymi tym teologiom dwoma rodzajami kultu i ich wzajemne dopełnianie się. Proponowane ujęcie, zakorzenione w nauczaniu św. Jana Pawła II, może stać się drogowskazem do spójnego połączenia tych dwóch rodzajów kultu w ramach pobożności chrześcijańskiej. Rozwijającemu się kultowi miłosierdzia Bożego należy zapewnić łączność z innymi formami kultu. Chodzi o to, by kult miłosierdzia Bożego usytuować w ramach tradycji kultu Kościoła, a tym samym odkryć w nim możliwości duchowe aktualizowania kultu kościelnego i przystosowania go do nowej sytuacji duchowej obecnych czasów.Pozycja Ochrona życia człowieka w mieście. Refleksja nad wybranymi problemami encykliki papieża Franciszka Laudato si’Ostrowski, Maciej (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Autor analizuje problem ochrony egzystencji człowieka żyjącego w mieście. Interesują go elementy środowiska miejskiego, które przyczyniają się do podnoszenia jakości życia człowieka. W szczególności odnosi się do nauczania Franciszka w encyklice Laudato si’. Na jakość życia według papieża ma wpływ nie tylko pomyślność materialna, ale głównie to, co mieści się w sferze niematerialnej. Komentując encyklikę, artykuł omawia wybrane elementy ludzkiego środowiska, które mają wpływ na jakość życia człowieka: czyste powietrze, światło, żywą przyrodę, otwartą i szeroką przestrzeń, sferę prywatności, otoczenie społeczne i religijne. Na tym tle autor wymienia niektóre współczesne zagrażenia dla jakości życia, zwłaszcza w miastach: skażenie powietrza, chaos wizualny, brzydotę, nadmierne zagęszczenie i ciasnotę osiedli, brak dostępu do żywej przyrody, złe warunki utrudniające wychowanie młodego pokolenia, niewłaściwe międzyludzkie relacje przyczyniające się do zmęczenia społecznego. Twórcy ludzkich osiedli i osoby kształtujące politykę społeczną powinny skuteczniej zwracać uwagę na dobro każdego człowieka, mieszkańca miast. Jest to także wychowawcze zadanie organizacji zajmujących się ekologią i ochroną przyrody oraz Kościoła. Chodzi zwłaszcza o przeciwstawianie się „kulturze konsumpcji”, egoizmowi, preferowaniu jedynie materialnego zysku. Z drugiej strony o kształtowanie w człowieku potrzeby kontaktu z naturą jako Bożym darem, wrażliwości estetycznej i odpowiedzialności za środowisko.Pozycja Transcendencja osoby ludzkiej w refleksji filozoficznej kardynała Karola WojtyłySroczyński, Piotr (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Artykuł przedstawia koncepcje transcendencji osoby wypracowaną przez Karola Wojtyłę. Wyraża się w niej wyższość ludzkiego działania nad aktywnością innych istot. Według Wojtyły przejawia się ona w spełnianiu wolnych duchowych aktów poznawczych i pożądawczych. Opis transcendencji akcentuje fenomenologię czynu ludzkiego jako czynu poznawczego i wolitywnego. Ostateczną, wewnętrzną racją transcendencji osoby według Wojtyły jest jej duchowość.Pozycja Jesus and the Feminine Genius. The Anthropological Relevance of the Encounters of Jesus with Women in the Fourth GospelTimmermans, Marc (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Pope John Paul II introduced the expression of the “Feminine Genius” in his Apostolic Letter Mulieris Dignitatem of 1988. If this characteristic belongs to all women in history, there must be traces of it in the Gospel. The article verifies that this is the case in the Gospel of John. Indeed, taking a closer look to the different encounters between Jesus and individual women, we see that the latter have a specific influence on the action of Jesus and participate in a particular way in the mission of Jesus. Two key ideas can help us clarify in which way these women participate in Jesus’ mission. The first is the fruitfulness of faith. Those who believe are born from God himself (1:13), through faith in Christ. This is particularly the case for the Samaritan woman (4:4–42). Her life changes when she comes progressively to faith in Christ: “could he be the Christ?” (4:29). The second key idea is the prophecy of the High Priest Caiaphas: “Jesus was to die for the nation and not for the nation only but also in order to gather into one the scattered children of God.” (11:51–52). Again, the Samaritan woman can serve as an example. She goes back to her town and brings her fellow Samaritans to faith in Jesus (4:39: “Many of that town believed in him”). They represent the first fruits of the great eschatological harvest, the gathering of those who believe in Jesus. Both ideas can shine a light on the specific mission of women in the Fourth Gospel. From Mary in Cana or at the foot of the cross to Mary Magdalene at the tomb, from the Samaritan woman to the adulterous woman and the sisters Martha and Mary, they all influence Jesus in his specific mission of arousing faith and gathering the scattered children of God. These encounters will help us to understand more concretely what John Paul II meant by Feminine Genius and what the role of women in the mission of the Church could be now.Pozycja L’approccio agatologico-cristologico al concetto di persona nella riflessione teatrologica-teologica di Hans Urs von Balthasar e di Józef TischnerWołowski, Lech (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)In quest’articolo, presentiamo l’approccio contemporaneo alla comprensione teologica del concetto di persona, formatosi nella corrente del pensiero teodrammatico, rappresentato da H. U. von Balthasar e da J. Tischner. Descriviamo gli aspetti fondamentali antropologici (agatologici–dialogici) e teologici (cristologici–trinitari) caratteristici degli approcci di entrambi gli autori. Prestiamo attenzione particolare ai contributi originali di Balthasar e di Tischner al problema preso in esame, soprattutto per quanto riguarda l’uso della terminologia teatrologica nelle considerazioni riguardanti la descrizione teologica del concetto di persona. L’asse dell’analisi la costituisce il paragone tra due teatrologiche–teologiche analogie chiave, riguardante la nozione di persona introdotte dagli autori su menzionati e concernente, rispettivamente, il rapporto ruolo – missione (Balthasar) e quello di maschera – volto (Tischner).Pozycja Holistyczny charakter duchowości chrześcijańskiejZyzak, Wojciech (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Autor artykułu omawia wpływ duchowości na zdrowie człowieka w ujęciu holistycznym. W tym celu rozwija holistyczne pojęcie duchowości, które bazuje na integralnej antropologii, ujmującej człowieka jako jedność duchowo-cielesną. Tekst podkreśla związek natury i łaski, wymiaru profanum i sacrum, a także indywiduum i wspólnoty.Pozycja Kościół a ekologia ludzkaDziedzic, Jan (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Artykuł omawia problematykę ekologii ludzkiej w kontekście nauczania Kościoła. Samo sformułowanie „ekologia ludzka” podkreśla, że człowiek ma naturę, którą winien szanować, i którą nie może manipulować według swego uznania. Kiedy mówimy więc o obowiązkach wobec przyrody, to musimy pamiętać, że są one związane z powinnościami wobec osoby ludzkiej. Człowiek jest bowiem odpowiedzialny za środowisko życia. Chodzi zasadniczo o poszanowanie godności osoby ludzkiej, która zakłada szacunek do życia od momentu poczęcia do naturalnej śmierci. Należy więc uznać godność wszystkich ludzi bez możliwości ich marginalizacji. Na szacunek zasługują wszyscy, niezależnie od zdrowia, pozycji społecznej czy wieku. Papież Franciszek apeluje więc o szacunek wobec ubogich, chorych i niepełnosprawnych, migrantów i osób starszych. Wypracowanie etosu ekologicznego wymaga edukacji. Należy w niej zwrócić uwagę na harmonię wewnętrzną z samym sobą oraz solidarność z innymi. Istotna jest tu postawa wstrzemięźliwości pomagająca żyć według paradygmatu „bardziej być”, niż „mieć”. W wychowaniu nieodzowne jest też formowanie wrażliwego sumienia pomagającego otaczać szacunkiem zarówno środowisko przyrodnicze, jak i środowisko ludzkie.