Polonia Sacra, 2019, R. 23, Nr 3 (57)
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/4788
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Ewangelizacja na stadionie: ogień Ducha czy żar emocji? – analiza homiletyczna wypowiedzi ks. Johna BashoboryWiśniewski, Sebastian (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Wielotysięczne tłumy słuchające Ewangelii na stadionie prowokują do postawienia pytania o naturę tego zjawiska. Analiza kazań ks. Johna Bashobory z jednej strony budzi spore wątpliwości teologiczne w kwestiach dotyczących istotnych zagadnień, takich jak: grzech, choroba, wolna wola człowieka, z drugiej zaś – odsłania pewne walory retoryczne, nie pozwala jednak na udzielenie ostatecznej odpowiedzi na postawione w tytule pytanie. Problem pozostaje otwarty.Pozycja Głosiciel z Duchem. Rola Ducha Świętego w kaznodziejstwie według Evangelii gaudiumSzewczyk, Leszek (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Papież Franciszek w adhortacji apostolskiej Evangelii gaudium o głoszeniu Ewangelii we współczesnym świecie z 2013 roku podejmuje wiele zagadnień dotyczących roli Ducha Świętego w praktyce kaznodziejskiej. W opracowaniu zostały podjęte zagadnienia dotyczące kwestii pneumatologicznych w przepowiadaniu kaznodziejskim, powołania do słuchania ludzi i głoszenia słowa Bożego, roli Ducha Świętego w przygotowaniu do głoszenia słowa Bożego, duchowości głosiciela słowa Bożego. Wskazane również zostały niebezpieczeństwa zagrażające współczesnym kaznodziejom. Podstawowym źródłem opracowania jest przesłanie Evangelii gaudium, z której powyższe zagadnienie zostały wydobyte i przeanalizowane.Pozycja Duch Święty jako inspiracja twórcza w głoszeniu słowa Bożego a inspiracja artystyczna – podobieństwa i różniceSikora, Jerzy (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Porównując inspirację pneumatologiczną z artystyczną w głoszeniu słowa Bożego, wchodzimy na teren psychologii twórczości. Dotykamy zagadnienia procesu twórczego. Badamy w kaznodziejstwie związki między komponentem „ludzkim” a „boskim”. Na ambonie głosi się słowo Boga, a nie własne i dlatego Duch Święty jawi się jako inspiracja, a zarazem ontologiczna cecha głoszonego Słowa. Posiada moc ożywczą, a także uświęcającą. To inspiracja bardziej altruistyczna, wspólnotowa niż natchnienie artystyczne. Wprawdzie „Duch Święty wieje, kędy chce” (J 3, 8), jednak natchnienie Ducha Świętego – zwłaszcza wymodlone i wyproszone – jest więcej przewidywalne niż artystyczne. Sztuka może być podstępna, zachłanna, a nawet diaboliczna, o faustowskim obliczu. I natchnienie artystyczne może mieć takowe źródła, co oczywiście nie przystoi kaznodziei. Inspiracja artystyczna i inspiracja pneumatologiczna to raczej nie długotrwały stan, lecz szczególne momenty łaski. Jeśli na ambonie kaznodzieja nie potrafi być natchniony, powinien przyjąć i wypełnić rolę dobrego rzemieślnika.Pozycja Przepowiadanie jako charyzmat. Chrzest w Duchu Świętym a głoszenie słowa BożegoPłusa, Sławomir (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Soborowa i posoborowa odnowa Kościoła ukazała, że w jego sercu wielkie znaczenie mają liczne dary charyzmatyczne. Wydarzenie pentekostalne w Duquesne (USA) w 1967 roku i związane z nim powstanie Katolickiej Odnowy Charyzmatycznej, zdynamizowało ruchy ewangelizacyjne w Kościele zakorzenione w doświadczeniu chrztu w Duchu Świętym. Ma ono do dziś wpływ na rozwój i recepcję posługi słowa Bożego w Kościele. Chrzest w Duchu Świętym mocno formuje profil duchowy kaznodziei, a co za tym idzie oddziałuje na jego duchowość. Duch Święty udziela też licznych charyzmatów słowa, np. proroctwa i nauczania, udziela kaznodziei nadprzyrodzonej mocy głoszenia, co ma niebagatelne znaczenie dla całokształtu przepowiadania słowa Bożego. Na pierwsze miejsce wysuwa się głoszenie kerygmatu i osobiste świadectwo kaznodziei.Pozycja Rola Ducha Świętego w kaznodziejstwie protestanckimKalbarczyk, Adam (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)W obrębie protestantyzmu kaznodziejstwo traktowane jest jako główne zadanie Kościoła. Teologia luterańska widzi w kazaniu uobecnienie Chrystusa i źródło usprawiedliwiającej wiary rodzącej się ze słuchania i przyjęcia głoszonego słowa, jak też miejsce działania Ducha Świętego, który wznieca wiarę w tych, którzy słuchają Ewangelii. Dla ojca reformacji, Marcina Lutra, działanie Ducha Świętego jest ściśle związane z Ewangelią, która została przez Niego natchniona i dzięki Jego wsparciu może być w ogóle głoszona i słyszana. Zaś według Jana Kalwina, to Duch Święty jest prawdziwym nauczycielem (magister) i sprawcą (effector), który jako właściwy Autor kazania czyni zeń zbawcze wydarzenie. Przypisanie Trzeciej Osobie Boskiej istotnej roli w głoszeniu słowa Bożego zrodziło pytanie o to, co w kazaniu jest dziełem Boga, a co dziełem człowieka. Poszukiwania w tej materii takich dwudziestowiecznych teologów protestanckich jak Rudolf Bohren, Manfred Josuttis czy (późny) Karl Barth, doprowadziły do stworzenia teorii kaznodziejstwa opartej na paradygmacie pneumatologicznym. Jest ona próbą teologicznego uzasadnienia połączenia elementu boskiego i ludzkiego w kazaniu. To w Duchu Świętym, który chce działać w nas i poprzez nas (zasada teonomicznej obopólności), kaznodziejstwo, widziane jako leżące całkowicie w możliwościach Boga, staje się całkowicie rzeczą kaznodziei i rzeczą słuchacza, leży całkowicie w możliwościach człowieka zarówno w sztuce, jak i technice – pod warunkiem, że zarówno kaznodzieja, jak i słuchacz będą otwarci na Jego działanie. Homiletyka pneumatologiczna dała nie tylko odpowiedź na pytanie o stopień aktywności Boga i człowieka w procesie kazania, lecz także jeszcze wnikliwiej opisała przemożną rolę Ducha Świętego w kaznodziejstwie.Pozycja Ewangelizator napełniony Duchem Świętym. Formacja świadków Ewangelii w Zgromadzeniu Sióstr Benedyktynek MisjonarekMichalak, Mariola Małgorzata (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Apostołowie „zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał” (Dz 2, 4). Towarzyszyły temu spektakularne znaki, takie jak gwałtowny wicher oraz tajemnicze języki ognia. Dokładnie tak, jak przepowiedział to Jezus, wydarzyło się coś niezwykłego, coś, co sprawiło, że życie uczniów radykalnie się zmieniło. Podstawą tego doświadczenia jest historyczny fakt krzyża i zmartwychwstania Jezusa. Dzieło ewangelizacji, podjęte przez benedyktynkę misjonarkę, potwierdza autentyczność życia chrześcijańskiego w Duchu Świętym, jakie stało się również udziałem apostołów i tych, którzy przyjęli dar Ducha Świętego. Dzięki temu benedyktynka misjonarka stała się świadkiem Chrystusa, i we wspólnocie Kościoła realizuje otrzymaną misję. Budowaniu historii zbawienia, w Duchu Świętym, służy formacja chrześcijańska. Świadomość daru chrztu świętego, wprowadzającego niejako przez „bramę” w nową jakość życia – życia według Ducha, sprawia, że każde działanie benedyktynki misjonarki jest uwielbieniem Boga, komunią z Nim i „źródłem” więzi z każdym człowiekiem.Pozycja Działanie Ducha Świętego w Eucharystii a przepowiadanie homilijneDyk, Stanisław (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Liturgia dokonywana jest w Duchu Świętym we wszystkich swoich wymiarach. Każda homilia winna zatem odwoływać się do działania Ducha Świętego, który umożliwia wszelkie działanie liturgiczne. Celem artykułu była odpowiedź na pytania: Jakie jest podstawowe działanie Ducha Świętego w liturgii eucharystycznej? Jaka powinna być treść homilii, aby oddać specyfikę tego działania? Jak wprowadzać wiernych w liturgiczne misterium Ducha Świętego? Odpowiedź ta przedstawiona została w dwóch aspektach. Najpierw wskazano na chrystologiczne ukierunkowanie homilii pneumahagijnej. Następnie zaś przedstawiono sposoby wprowadzenia w doświadczenie Ducha Świętego w liturgii i poza nią.Pozycja Działanie Ducha Świętego w życiu chrześcijanina na podstawie wybranych homilii św. Jana ChryzostomaDera, Marcin (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Święty Jan Chryzostom, który urodził się ok. 349 roku po Chrystusie, był jednym z najwybitniejszych kaznodziejów w historii Kościoła. W swoich homiliach koncentrował się na formacji moralnej chrześcijan. Uczynił to kosztem przepowiadania stricte doktrynalnego. Do dzisiaj zachowały się rozprawy Złotoustego z ówczesnymi herezjami, które podważały boskość Ducha Świętego oraz wystąpienia związane z uroczystością Pięćdziesiątnicy i Epifanii. Do jego wypowiedzi na temat Ducha Świętego należy zaliczyć także niektóre homilie katechetyczne oraz mowy przeciw Żydom, judaizantom i Hellenom. Dynamiczna retoryka oraz bezkompromisowość św. Jana Chryzostoma może być dla współczesnego homilety inspiracją w przygotowywaniu przepowiadania o Duchu Świętym.Pozycja Rozeznawanie i interpretowanie znaków czasów: egzegeza homilijna działania Ducha Świętego w życiu Ludu BożegoCygański, Arkadiusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Artykuł przedstawia zagadnienie rozeznawania i interpretacji znaków czasów w liturgicznym przepowiadaniu słowa Bożego. Zwraca uwagę, że w przygotowaniu homilii poza egzegezą biblijną i hermeneutyką liturgiczną ważna jest również analiza antropologiczna życia słuchaczy homilii. Jest to swoista egzegeza homilijna działania Ducha Świętego w Ludzie Bożym. W znakach czasów ujawnia się bowiem Jego inspiracja i działanie. Choć nie są one jakościowo równe z Pismem Świętym, są jednak specyficzną mową świata do Kościoła i swoistym głosem Bożym do Kościoła, wypowiadanym przez świat. Wyrażają potrzeby i oczekiwania aktualnego pokolenia wobec Boga. W związku z tym, postulując ewangeliczne rozeznawanie znaków czasów, zaproponowano paradygmat personalistyczno-chrystocentryczny, metodę i konkretne wyznaczniki tego procesu oraz wskazano wnioski wobec praktyki homilijnej i dydaktyki homiletycznej.Pozycja Nauka o Duchu Świętym w Pasterzu Hermasa na tle problematyki pneumatologicznej. Studium wprowadzająceBaron, Arkadiusz (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, 2019)Celem artykułu jest pokazanie złożoności problematyki dotyczącej świata duchowego i świata duchów, z którą zmierzały się poczynając od czasów starożytnych kolejne pokolenia ludzi z trzech różnych cywilizacji i kultur, od semickiej przez helleńską aż do łacińskiej. Dotyczy to także pojmowania Ducha Świętego, zwłaszcza w dwóch pierwszych wiekach. Na takim tle zostaną przedstawione uwagi na temat poglądów Pasterza Hermasa, którego pneumatologia jakkolwiek prosta, łączy wspomniane trzy światy, ponieważ autor dziełka wywodzi się z judaizmu, spisał swoje myśli po grecku i dokonał tego w Rzymie. Pasterz jest kapitalnym świadectwem chrześcijan pierwszych wieków w ukazywaniu działania Ducha Świętego, który będąc Bogiem okazuje swoją wielką delikatność wobec człowieka grzesznego, umożliwia mu powrót do Boga, ale w każdej chwili respektuje dokonywane przez niego wolne wybory.