Kamień, o który wszyscy się potykają (Mt 16, 23)

Abstract

The article deals with the verse Matt. 16:23 in which Jesus addresses Peter in the following way: “Get thee behind me, Satan: thou art an offence unto me: for thou savourest not the things that be of God, but those that be of men” (KJV). One of the meanings of the word provided by dictionaries is analysed: ‘skándalon is the native rock rising up through the earth, which trips up the traveler’ (http://biblehub.com/greek/4625.htm). Syriac dictionaries explain the meaning of the word used in the Peshitta as a stumbling-block, that is the rock upon which people stumble. The expression kefo d-tuqalto in Peshitta Rom. 9:33, referring to Isa. 18:14, is a particularly interesting use of this word. Considering an original Aramaic version of the Peter’s name Kefo, the wordplay difficult to be translated into Polish is analysed: in Matt. 16:18 Jesus names Simon with a new name Kefo meaning the Rock as the foundation of the Church, and a few verses farther He calls him [kefo] d-tuqalto meaning the rock that sticks up on the road for everyone to stumble. Moreover, an analysis of the related words in the Hebrew Bible, the Peshitta and the Targums provides additional interesting details, for example about the millstone mentioned in Matt. 18.Artykuł dotyczy wersetu Mt 16, 23, zawierającego wypowiedź Jezusa skierowaną do Piotra: „Zejdź Mi z oczu, szatanie! Jesteś Mi zawadą, bo nie myślisz o tym, co Boże, ale o tym, co ludzkie” (Biblia Tysiąclecia). W analizie zwrócono uwagę na jedno ze znaczeń podawanych przez słowniki: „skándalon is the native rock rising up through the earth, which trips up the traveler” (http://biblehub.com/ greek/4625.htm). Słowniki języka syriackiego również wyjaśniają znaczenie użytego w Peszitcie słowa jako stumbling-block, czyli kamień, o który wszyscy się potykają. Szczególnie ciekawym użyciem tego słowa jest połączenie kifo d-tukalto w wersecie Rz 9, 33, nawiązującym do Iz 18, 14. Mając na uwadze aramejskie brzmienie imienia Piotra – Kefa, zauważono grę słów trudną do oddania w języku polskim: w wersecie Mt 16, 18 Jezus nadaje Szymonowi nowe imię Kefa (Skała jako fundament Kościoła), a kilka wersetów później nazywa go [kefo] d-tukalto, czyli kawałek skały sterczącej z ziemi na drodze, o który wszyscy się potykają. Analiza słownictwa Biblii Hebrajskiej, Peszitty i Targumów dostarcza dodatkowych interesujących szczegółów, m.in. dotyczących „kamienia młyńskiego” wspomnianego w Mt 18.